D66

Vernieuwing is collectieve opdracht

Tweede Kamerleden Boris van der Ham en Bert Bakker zijn het niet eens met een recent commentaar in de Volkskrant. "Het kabinetsbeleid strookt niet met de doelstellingen van D66," zo schreef de Volkskrant in haar hoofdredactioneel commentaar (Volkskrant, 23 augustus). Bakker en Van der Ham: "Het is prettig dat wij in de Volkskrant blijkbaar een medestander hebben voor onze doelstellingen. Toch slaat men de plank op een drietal punten behoorlijk mis." Onderstaand antwoord van Kamerleden Van der Ham en Bakker werd op 3 september door de Volkskrant gepubliceerd. Allereerst stelt u dat D66, als dé onderwijspartij bij uitstek, niets voor de kenniseconomie voor elkaar heeft gekregen. Dit is gewoon onwaar. Deze periode gaat er 800 miljoen extra naar onderwijs en kennis. Even ter vergelijking: in economisch mooie tijden beloofde huidig oppositiepartij de PvdA een dergelijk bedrag, D66 maakt het waar, tegen de stroom van de bezuinigingen in. Geen geringe prestatie, temeer coalitiepartners, VVD en CDA respectievelijk 100 en 200 miljoen in de 'goede tijd' beloofden. Nu er aanvullende bezuinigingen nodig zijn, stelden CDA-minister Van der Hoeven en VVD-minister Zalm voor om het collegegeld met honderden euro's te verhogen en de gratis OV-jaarkaart af te schaffen. Door interventie van D66 is dat voorkomen: de OV-kaart blijft. Wat overblijft is een collegegeldverhoging van 100 euro en een beperking voor studenten die ouder zijn dan 30 of die van buiten de EU komen. Hoewel dat relatief kleine maatregelen zijn, zal D66 volledig dekkende tegenvoorstellen indienen om ook deze maatregelen van tafel te krijgen. U verwijt D66 ook dat van de gewenste democratische verandering "niets terecht" komt. Uw enige argument is dat het nieuwe kiesstelsel van het kabinet "onhelder" is. Dat is waar, want élk kiesstelsel is onhelder zolang het bij een abstractie blijft. Dat geldt trouwens ook voor het huidige kiesstelsel. Maar het gaat erom, dat er over drie jaar daadwerkelijk regionale kandidaten in de Kamer zitten die een groter eigen kiezersmandaat hebben. Daardoor zijn ze minder afhankelijk van hun partij en de politieke top daarvan. Die grotere onafhankelijkheid zal een onmiddellijk effect hebben: daar kennen veel meer kiezers hun volksvertegenwoordigers. Een nieuw kiesstelsel is één van de vruchten uit de fruitmand om ons ongezonde politieke systeem weer wat op de been te brengen. Voor het gemak vergeet de Volkskrant ook maar dat Nederlanders vanaf 2006 hun eigen burgemeester gaan kiezen. Dat deze niet langer vanuit Haagse achterkamers worden geparachuteerd is een revolutie in een land waar het politieke establishment zeer goed waakt over haar voorrechten. Nu het kabinet het kiesstelsel en de gekozen burgemeester goed op de rails heeft gezet, moet zij zich wat ons betreft gaan richten op de omvorming van de overheid van een bureaucratie in een servicegerichte organisatie, misschien wel haar belangrijkste opdracht. Wat betreft democratische vernieuwing moet ons ook nog wat van het hart: De Volkskrant heeft de afgelopen jaren veel geschreven over 'de onvrede in het land'. Als in 2007 blijkt dat de politiek niet is veranderd en de partijen slechts bezig zijn geweest elkaar vliegen af te vangen, in plaats van daadwerkelijk in het eigen vlees te snijden, dan zal de onvrede opnieuw tot een eruptie komen. Het zou jammer zijn als de gevestigde partijen, maar ook een progressieve krant de Volkskrant, de noodzaak van vernieuwing tot een partijpolitiek punt reduceren. Het is een collectieve opdracht. Het derde misverstand dat de Volkskrant keer op keer herhaalt is dat wij alleen voor onderwijs en vernieuwing aan dit kabinet zou deelnemen, en de hervorming van de sociale zekerheid zouden 'slikken'. Als de Volkskrant ons de afgelopen 15 jaar heeft gevolgd kan ze weten dat hervorming van de zorg en sociale zekerheid al jaren in het D66-programma staan. Om Nederland in de toekomst sociaal te houden zijn ze onontkoombaar. Twee decennia lang pleiten we ook al voor langer doorwerken. Die doelstellingen hebben we tot nu toe nooit kunnen realiseren vanwege de op dit punt kortzichtige PvdA. Nu kunnen dat eindelijk wél. Dit kabinet hervormt het sociale stelsel, de overheid en de democratie én investeert voor het eerst in decennia serieus in onderwijs. Natuurlijk had het beleid er op punten anders uitgezien als D66 het alléén voor het zeggen had. Dit is niet ons vrijzinnige, groene droomkabinet. Geen enkele Nederlandse partij krijgt ooit ineens het volle pond. Maar dat D66 met haar zes zetels onevenredig veel invloed uitoefent, is eenvoudig een feit. Boris van der Ham en Bert Bakker zijn kamerlid voor D66

9-9-2004 09:19