Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Directie Voorlichting en Communicatie
Toespraak van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, H.
Hoogervorst, bij de conferentie `Shaping the EU Health Community'. Den
Haag, 9 september 2004.
Wijzigingen voorbehouden. Alleen uitgesproken tekst geldt.
Dames en heren,
Aan het eind van deze "veldconferentie" die georganiseerd is voorafgaand
aan de Informele Raad van ministers van Volksgezondheid wil ik u kort iets
zeggen over de relatie tussen uw conferentie en de Informele
Gezondheidsraad.
Het thema van uw conferentie, `Shaping the EU Health Community' is breder
dan dat van de Informele Gezondheidsraad. De ministers van
volksgezondheid spreken vandaag en morgen namelijk vooral over één
specifiek onderdeel, "Health Care in an Ageing Society".
Toch is het voor de Informele Gezondheidsraad van groot belang kennis te
nemen van alles wat u de afgelopen dagen heeft besproken.
Om te beginnen moet ik zeggen dat ik het feit dat deze conferentie
gehouden wordt op zichzelf al erg toejuich. Het laat zien dat nadenken over
de toekomst van de gezondheidszorg een zaak is van álle betrokken partijen
in de gezondheidszorg.
En daarbij zijn het vooral de patiënten en patiëntenorganisaties die naar mijn
mening meer van zich moeten laten horen. Dus ik ben blij met de rol die
mevrouw Van Bennekom hier speelt. Ik ben er van overtuigd dat een grotere
invloed van patiënten en patiëntenorganisaties één van de belangrijkste
aspecten van de gezondheidszorg van de toekomst is.
Vorm geven aan de European Health Community is niet iets wat de ministers
van volksgezondheid in hun eentje doen. Het is iets dat de burgers van de
landen vooral zélf moeten doen.
Wat dat betreft is deze conferentie een mooi voorbeeld van de veranderende
houding ten opzichte van gezondheid. Net als in de rest van zijn dagelijks
leven ontwikkelt de burger zich ook op het gebied van gezondheid tot een
kritische consument. Zoals mensen zelf via Internet bepalen welke computer
de beste is en waar je die het goedkoopst kan kopen, zo kijken ze ook
kritischer en bewuster naar de gezondheidszorg. Kritische patiënten en,
namens hen, kritische patiëntenorganisaties, houden zich steeds intensiever Toespraak
Parnassusplein 5 Doorkiesnummer Hebt u 's avonds of in het weekend dringend
Postbus 20350 (070) 340 60 00 een voorlichter nodig, belt u dan met het
2500 EJ DEN HAAG Fax (070) 340.62.92 ministerie, telefoon (070) 340 79 11. Daar
Telefoon (070) 340 79 11 regelt men dat u wordt teruggebeld.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
- 2 -
bezig met de kwaliteit van de medische zorg. Daar kan die zorg alleen maar
beter van worden.
Zoals ik zei: straks praten de ministers van volksgezondheid over het thema
"Health Care in an Ageing Society".
Het Nederlands voorzitterschap heeft voor dit thema gekozen, omdat ik er
van overtuigd ben dat het onderwerp vergrijzing de belangrijkste uitdaging is
waar alle Europese landen de komende tijd voor staan.
Een onderwerp met grote invloed op alle terreinen van de samenleving en
zeker voor de gezondheidszorg.
Het is niet moeilijk die stelling met cijfers te onderbouwen. Op dit moment is
twintig procent van de Europeanen boven de zestig, maar de voorspelling is
dat dat in 2050 35% zal zijn.
Op zichzelf is het natuurlijk prachtig dat de bevolking gemiddeld ouder
wordt. De afgelopen veertig jaar is de levensverwachting in onze omgeving
met bijna negen jaar toegenomen en dat is een teken van ongekende
welvaartsgroei.
Maar zo'n groot percentage ouderen, dat betekent ook een verandering in de
samenleving en het stelt de regeringen van de landen wel voor een aantal
vragen.
Als ik mij beperk tot het terrein van de minister van volksgezondheid, dan
moet ik zeggen dat dat geen makkelijke vragen zijn.
Het lastige is namelijk, dat een groot deel van deze ouderen niet gezond oud
wordt. Ouderen gaan vaker naar de dokter, gebruiken meer medicijnen,
komen vaker in het ziekenhuis terecht. Het lastige is dus, dat de verhouding
tussen de relatief gezonde, productieve jongeren en de relatief ongezonde,
niet meer werkende ouderen behoorlijk aan het veranderen is. Dat legt een
enorme druk op onze systemen van gezondheidszorg.
Daarom denk ik dat we staan voor de volgende stap in onze
gezondheidszorg, namelijk zorgen dat mensen niet alleen ouder worden,
maar vooral ook gezond ouder.
In de eerste plaats natuurlijk omdat dat voor de ouderen zelf het prettigst is.
Maar ook omdat het een belangrijke voorwaarde is om het systeem ook voor Toespraak
nieuwe generaties betaalbaar te houden.
---
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
- 3 -
Want de kosten van de gezondheidszorg zullen geweldig stijgen als zo'n
groot deel van de bevolking zoveel zorg nodig heeft. Bovendien: waar halen
we alle mensen vandaag om die zorg te leveren?
En dan kom ik terug op wat ik daarnet al zei: de oplossing ligt voor een groot
deel bij de mensen zelf.
Nu staat in onze systemen de arts centraal. In de moderne visie staat
volgens mij de mens zelf centraal. Hij moet zich meer dan nu zelf
verantwoordelijk voelen voor zijn gezondheid en leefstijl.
Ten eerste omdat het nemen van die verantwoordelijkheid de enige manier is
om langer gezond te leven. Want wie niet rookt, matig is met alcohol, veel
beweegt en gezond eet loopt veel meer kans om een gezonde en actieve
oudere te worden.
Ten tweede omdat de patiënt als "kritische consument" een belangrijke rol
kan spelen in een meer marktgerichte en efficiëntere gezondheidszorg.
Samen met de zorgaanbieders, de verzekeraars en de overheid geeft hij vorm
aan de gezondheidszorg van de toekomst.
De afgelopen drie dagen heeft u hier gesproken over een breed scala aan
onderwerpen betreffende de toekomst van de gezondheidszorg in Europa
veel meer dan ik nu even kan opnoemen. Uiteraard ben ik benieuwd naar de
uitkomsten van uw discussie. Later vandaag zal mevrouw Van Bennekom
deze resultaten presenteren bij de Informele Gezondheidsraad. Daarmee
levert u een waardevolle bijdrage aan de politieke gedachtevorming over de
toekomstige zorgagenda voor Europa. Daarvoor ben ik u allen zeer
erkentelijk.
De komende anderhalve dag spreken de ministers van gezondheidszorg over
de ideeën en plannen van de verschillende regeringen op het gebied van de
vergrijzing.
Het is ten slotte de taak van regeringen om te zorgen dat volgende
generaties een goed stelsel van gezondheidszorg erven dat ook nog
betaalbaar is.
Maar ook in dat debat gaat het wel degelijk tegelijkertijd om
kwaliteitsverbetering, een andere verdeling van verantwoordelijkheden en
een duidelijker bepaling van de rol die de patiënt, de arts, de verpleegkundige Toespraak
en de overheid spelen.
---
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
- 4 -
Wij hopen dat u ook dat debat zult volgen en vooral: dat u zich de komende
jaren zelf in het debat blijft mengen. Zowel u, het veld, als wij, de politiek,
kunnen bij goede samenwerking veel baat hebben. Ik hoop dan ook van
harte dat uw conferentie snel een vervolg zal krijgen.
Toespraak
---
---- --
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport