Socialistische Partij

Situatie in verpleeg- en verzorgingshuizen toont noodzaak zorgrecht aan

In plaats van de werkdruk te verminderen, en te investeren in verbetering van de kwaliteit, heeft dit kabinet nog verder bezuinigd op de ouderenzorg. Het is een schande hoe we omgaan met de mensen die dit land hebben opgebouwd. Ze hebben recht op menswaardige zorg, op aandacht en op privacy. Er moet dringend een aantal maatregelen worden genomen, waarvan de belangrijkste is: een wettelijk vastgelegd recht op zorg.

---

door Agnes Kant, Tweede-Kamerlid voor de SP

---

Onderzoek van de SP onder bewoners, hun familie en personeelsleden van 23 verpleeg- en verzorgingshuizen schetst een schrijnend beeld van de omstandigheden in de instellingen. Bijna alle 1100 ondervraagde betrokkenen vinden de zorg onder de maat. De werkdruk is te hoog, er is onvoldoende zorg, aandacht en privacy voor de bewoners, en nog steeds komen er gedwongen scheidingen voor.

Ruim 90 procent van het personeel vindt dat de grens is bereikt, dan wel overschreden. Het gebrek aan tijd leidt tot mensonwaardige en soms mensonterende situaties. Er wordt gemeld dat bewoners regelmatig of vaak te lang op bed liggen, er is regelmatig te weinig tijd voor toiletbezoek en bewoners krijgen om deze reden vaak een luier om. Soms komen mensen helemaal het bed niet uit of zitten de hele dag in de stoel voor zich uit te kijken. De geënquêteerden maken zich het meest zorgen over de gevolgen voor de kwaliteit van het bestaan van bewoners. Men spreekt over vereenzaming, vervuiling, onveiligheid, uitzichtloosheid, afstomping, en door dit alles snellere achteruitgang dan nodig is.

Hoewel de Kamer al vele jaren aandringt aan het ombouwen van alle meerpersoonskamers tot één- en tweepersoonskamers, wonen nog steeds duizenden ouderen op meerpersoonskamers. Privacy is voor hen niet meer dan een bed, een nachtkastje en een gordijn. Gedwongen scheidingen van echtparen die 40 tot 50 jaar lief en leed deelden, zouden in verzorgingshuizen niet meer voorkomen. De praktijk toont echter aan dat de gedwongen scheidingen wel degelijk nog plaats vinden. In verpleeghuizen is dit probleem nog groter.

Als we de situatie in de instellingen structureel willen verbeteren, moeten we beginnen met het wettelijk vastleggen van het recht op goede zorg. Dit recht zou moeten worden getoetst met behulp van wettelijke kwaliteitsbasisnormen. Dan kunnen bewoners en hun familieleden dat recht in noodgevallen via de rechter afdwingen. Wil die zorg van voldoende kwaliteit ook geleverd kunnen worden, dan zal de werkdruk omlaag moeten en er dus meer handen aan het bed komen. Daarnaast moet er flink gesneden worden in de bureaucratie, zodat de werkers in de zorg weer tijd krijgen voor patiënten.

Er moet ook veel meer overleg met bewoners komen, zodat het personeel beter weet wat de behoeftes zijn en wat eventuele knelpunten zijn. Momenteel wordt het personeel vaak gedwongen om aan de lopende band zogeheten `stopwatchzorg' te geven, waardoor alleen het meest noodzakelijke kan worden gedaan in het kleinst mogelijke tijdbestek. Beter zou het zijn als men vaker kleinschalig kan wonen, in een meer huiselijke sfeer waar bijvoorbeeld zelf gekookt kan worden, en waarin het personeel een socialere invulling aan het werk kan geven. Een praatje maken, een wandeling en leuke dingen doen, moeten meer op hun waarde worden geschat. Drie- en meerpersoonskamer moeten sneller worden omgezet, elke oudere moet recht krijgen op eigen woonruimte hebben. Gedwongen scheidingen moeten worden voorkomen door voldoende tweepersoonskamers, het inhuren van verpleeghuiszorg en meer verpleegunits in verzorgingshuizen.

De ouderen die onze welvaart hebben opgebouwd verdienen beter. Ze hebben recht op fatsoenlijke, menswaardige zorg, op voldoende aandacht, op samenwonen en op privacy.