Universiteit Maastricht
Persbericht
9 september 2004
Hersenonderzoek met 'high-field fMRI' binnenkort ook in Maastricht
Eerste hoofdscanner van Nederland op 14 september in gebouw getakeld
De Faculteit der Psychologie van de Universiteit Maastricht heeft een fMRI-scanner aangeschaft waarmee geavanceerd hersenonderzoek kan worden verricht. De scanner wordt op 14 september as. in een speciaal daarvoor ingericht laboratorium in de kelder van het faculteitsgebouw getakeld. Met de ingebruikname van de fMRI-scanner wordt het mogelijk om het cognitief-neurowetenschappelijk onderzoek van de UM voortaan op eigen locatie uit te voeren. Tot dat moment wordt door de Maastrichtse onderzoeksgroep van prof. Rainer Goebel gebruik gemaakt van de voorzieningen van het F.C. Donders Centrum voor Cognitieve neuro-imaging in Nijmegen. De nieuwe scanner beschikt over een enorm krachtig magneetveld van 3 Tesla ('high field') en is de eerste hoofdscanner in Nederland. Naar verwachting worden de eerste onderzoeksexperimenten - na een uitgebreide testperiode van enkele maanden - rond de jaarwisseling uitgevoerd. Enkele interessante experimenten staan op het programma, zoals onderzoek naar visuele and auditieve perceptie, taalontwikkeling en dyslexie bij kinderen, het in beeld brengen van de hersenactiviteit van mediterende zen-boeddhisten en de toepassingsmogelijkheden van neurofeedback, waarbij proefpersonen met behulp van real-time weergave van de eigen hersenactiviteit hun hersenactiviteit zelf leren te beïnvloeden.
De relatief nieuwe beeldvormingstechniek fMRI (functionele Magnetische Resonantie Imaging) maakt het mogelijk om hersenenactiviteit in beeld te brengen tijdens de uitoefening van cognitieve taken. De scanner bestaat uit een beweegbare tafel die in een holle cilindrische magneet wordt geschoven. Het magneetveld (3 Tesla) wordt opgewekt door supergeleidende spoelen, die met vloeibaar Helium worden gekoeld. MRI-scanners worden al veelvuldig toegepast voor diagnostische doeleinden in ziekenhuizen, maar voor onderzoeksdoeleinden zijn in Nederland slechts enkele (lichaams)scanners in gebruik. De scanner die op 14 september bij de UM wordt geplaatst is de eerste hoofdscanner in Nederland. Deze is bij uitstek geschikt voor mensen met claustrofobie en kinderen, omdat alleen het hoofd in de scanner wordt geschoven. Tijdens het scannen kan men de rest van het lichaam bewegen, wat voor de uitvoering van sommige experimenten noodzakelijk is.
De installatie van een MRI-scanner vergt een grondige voorbereiding, die voornamelijk samenhangt met het enorm sterke magneetveld in de scanner en het gebruik van vloeibaar Helium voor de koeling van het apparaat. Om schadelijke effecten voor de omgeving en verstoring van de metingen te voorkomen, wordt de scanner geplaatst in een Kooi van Faraday. Voorafgaand aan de installatie heeft uitgebreid onderzoek plaatsgevonden naar mogelijke interferentie met andere magnetische (scan)apparatuur in de omgeving van het laboratorium, onder meer in het nabijgelegen academisch ziekenhuis Maastricht. Om de veiligheid te waarborgen worden momenteel protocollen opgesteld, waarin onder meer is vastgesteld dat alleen gecertificeerde gebruikers de scanner mogen bedienen.
Ter ondersteuning van de experimenten is de fMRI-onderzoeksopstelling tevens uitgerust met een laboratorium voor Transcraniële Magnetische Stimulatie (TMS) en een dummy-scanner. Het TMS-laboratorium maakt ook gebruik van een magneetspoel van 3 Tesla om korte magnetische prikkels toe te dienen. Daarmee kan men als het ware in de menselijke schedel reiken en de hersenactiviteit van normale proefpersonen tijdelijk te veranderen. De dummy-scanner is een duplicaat van de fMRI-scanner zonder magneetveld, die wordt toegepast om proefpersonen (met name kinderen en mensen met claustrofobie) vertrouwd te maken met de apparatuur.
Noot voor de pers:
De fMRI-scanner wordt geïnstalleerd in de fietsenkelder van het faculteitsgebouw aan de Universiteitssingel 40. De scanner en de magneetspoelen zijn tijdens de takelwerkzaamheden goed zichtbaar. U bent van harte welkom om de takelwerkzaamheden op foto of film vast te leggen. Indien u op de hoogte gehouden wilt worden van de tijdsplanning van de werkzaamheden, wordt u verzocht uw bezoek vooraf aan te kondigen bij de afdeling Communicatie & Relatiebeheer van de UM (043 3882044 of 06 2127 5612, pers@bu.unimaas.nl).
Voor meer informatie over de installatie en ingebruikname van de fMRI-scanner kunt u terecht bij dhr. Huub Hamers, tel. 043 388 1919 , e-mail h.hamers@psychology.unimaas.nl. Met vragen over de wetenschappelijke achtergronden van het fMRI-onderzoek bij de Faculteit der Psychologie kunt u contact opnemen met prof. dr. Rainer Goebel, tel 043 388 4014, e-mail r.goebel@psychology.unimaas.nl
Universiteit Maastricht