STICHTING ALZHEIMER NEDERLAND

Thuiswonende mensen met dementie nooit vastbinden

'Mensen met dementie bij wie vastbinden als enig alternatief wordt gezien, horen niet meer thuis te worden verzorgd. Voor hen dient plaats in een verpleeghuis of andere woonvoorziening beschikbaar te zijn. Bij een voldoende niveau van zorg voor deze kwetsbare groep patiënten is deze discussie helemaal niet nodig. Het gevaarlijke van de discussie over het vastbinden is dat we ons neerleggen bij te weinig capaciteit in verpleeghuizen en onvoldoende zorg voor deze patiënten.' Dit zegt directeur Marc Wortmann van de Stichting Alzheimer Nederland. Hij is zeer ongelukkig met het verzoek van de Landelijke Vereniging voor Thuiszorg om thuiswonende mensen met dementie te mogen vastbinden en met het feit dat staatssecretaris Ross-van Dorp van Volksgezondheid dit wettelijk mogelijk wil maken.

De discussie maakt pijnlijk duidelijk dat mensen met dementie het kind van de rekening dreigen te worden. Het is opvallend dat voor mensen met dementie, die meestal ouder zijn, andere maatstaven lijken te gelden dan voor de rest van de bevolking. Wat zouden de reacties zijn als er regelmatig kinderen van hun vrijheid beroofd worden? Worden de mensen die Nederland na de tweede wereldoorlog hebben opgebouwd nu het slachtoffer van de ontoereikende gezondheidszorg?

Als vastbinden en vergelijkbare methoden als opsluiten of het toedienen van zware kalmerende medicatie de enige manieren zijn om dementerende mensen langer thuis te laten blijven wonen, kunnen we dan nog spreken van een beschaafde samenleving? Vastbinden van een dementerende of het in een kamer of eigen huis opsluiten werkt bovendien vaak averechts. Een patiënt wordt vaak nog angstiger en onrustiger. Het is toch logisch dat iemand die niet kan doen en laten wat hij wil, wanhopig probeert te ontsnappen. Dat geldt ook voor mensen met dementie.

Vrijheidsbeperkende middelen worden ingezet bij een gebrek aan goede zorg. Het kan ook anders! Meer gekwalificeerd personeel, meer opleidingsmogelijkheden, kleinere afdelingen met een groep van vaste verzorgers of nog beter kleinschalige woonvoorzieningen, binnen dan wel buiten het verpleeghuis, kunnen een groot deel van de problemen voorkomen.

Alzheimer Nederland krijgt vanuit haar achterban regelmatig signalen van misbruik van vrijheidsbeperkende maatregelen en middelen. Het recente rapport van de Inspectie voor de Gezondheidszorg doet vermoeden dat het niet om incidenten gaat. In bijna 80 procent van de verpleeghuizen is de minimaal noodzakelijke zorg niet gegarandeerd.

Zowel de discussie over het vastbinden als de resultaten van het rapport van de inspectie baart Alzheimer Nederland zorgen. We verleggen onze normen en grenzen in de verkeerde richting. Investeren in kwaliteit en kwantiteit is het enige alternatief voor een samenleving die mensen met dementie niet wil uitsluiten maar in hun nood wil bijstaan.

Noot voor de redactie,