Rubriek: Binnenland
Datum en tijd: 15-09-2004 09:37
Landschapsvisie voor cultuurhistorisch en landschappelijk waardevol
Drentsche Aa-gebied gereed
Het Overlegorgaan Nationaal beek- en esdorpenlandschap Drentsche Aa heeft
de landschapsvisie voor de Drentsche Aa vastgesteld. De visie, ontwikkeld
op initiatief van Staatsbosbeheer, omvat de ontwikkeling, de inrichting
en het beheer van het gebied. Het bekenstelsel van de Drentsche Aa is een
landschappelijk en cultuurhistorisch zeer waardevol gebied. De
landschapsvisie benoemt de bestaande waarden en omschrijft de identiteit,
schetst een ruimtelijk beeld van de toekomst en laat zien welke concrete
maatregelen nodig zijn om de toekomstbeelden te verwezenlijken.
Vierenzeventig projecten worden in de visie besproken en er worden
aanbevelingen gedaan voor de uitvoering.
Samenwerking
In december 2002 werd door het ministerie van Landbouw, Natuur en
Voedselkwaliteit het Nationaal beek- en esdorpenlandschap Drentsche Aa
ingesteld. Met de instelling van het Nationaal Landschap werd een proces
in gang gezet om het cultuurlandschap, inclusief de aanwezige
natuurwaarden, toekomst te geven. Het is het eerste nationale park met
een verbrede aanpak, want het bestaat niet alleen uit natuurgebied maar
voor het grootste gedeelte uit landbouwgrond en dorpen. Staatsbosbeheer,
als de grootste eigenaar en beheerder van het gebied, heeft het
initiatief genomen om met de andere partners van het Nationaal Landschap,
belanghebbende groeperingen en de bevolking een landschapsvisie op te
stellen. In deze visie wordt cultuurhistorie als inspiratiebron ingezet
voor vernieuwing en als drager van continuïteit. De cultuurhistorische en
archeologische waarden in het stroomgebied geven richting aan het beheer
en de inrichting van de essen, fraaie dorpsgezichten en beekdalen.
Verleden
Het landschap van de Drentsche Aa vertelt het verhaal van eeuwenoude
bewoningsgeschiedenis van het gebied rondom de beken en hogere delen in
Noord-Drenthe. Het is een van de meest gave stroomdalen van West-Europa,
waar de historische samenhang tussen de verschillende onderdelen van het
esdorpenlandschap nog goed herkenbaar is. Het landschap vertelt door
middel van de prehistorische resten en de vele zichtbare archeologische
monumenten, zoals hunebedden, grafheuvels, urnenvelden en karresporen,
het verhaal van de Drentsche Aa.
Landschapsvisie
In de visie staan drie landschapseenheden centraal: beekdalen, essen en
velden. In de beekdalen, de relatief lage graslanden vlak langs het water
met op de flanken goed onderhouden houtwallen, wordt natuur in de
toekomst de hoofdfunctie, met landbouw als nevenfunctie. Op sommige
plaatsen zullen nieuwe houtwallen dwars op de beek en op de bovenlanden
worden ontwikkeld.
De essen zijn de historische akkercomplexen rond de dorpen, in feite al
eeuwenlang het cultuurhistorische hart van het Drentsche Aa-gebied. Op
veel plaatsen zijn de essen samen met de beekdalen het dorp en de
veldgronden als eenheid bewaard gebleven. De overgang van dorp naar es
verdient aandacht en ook de houtsingels rond de essen moeten behouden en
versterkt worden. De velden waren de gronden die tot 1900 nog niet
ontgonnen waren. Hier is plaats voor grootschalige landbouw, maar ook
bossen en heidevelden zijn hier nadrukkelijk aanwezig. Lanen en
erfbeplantingen kunnen een belangrijke rol spelen in dit grote open
landschap. Er zouden nieuwe landgoederen passen.
Kansen voor landbouw en natuur
Gelijktijdig met de landschapsvisie is er ook gewerkt aan een Integrale
Kansenkaart om zo goed mogelijk aan te geven waar landbouw en natuur zich
het best kunnen ontwikkelen. De kansen die in beeld komen moeten door het
overlegorgaan met mensen en middelen worden ondersteund. Het
Overlegorgaan maakt haar voorstellen in een uitvoeringsprogramma concreet.
In de landschapsvisie is een belangrijke taak weggelegd voor de boeren in
het gebied, zij beheren immers al eeuwen belangrijke delen van het
Drentsche Aa-gebied. Boeren kunnen bijdragen aan het verfraaien van de
stroomdalen door het tegen betaling leveren van groene en blauwe
diensten, zoals het onderhoud van het landschap, zorgen voor
biodiversiteit, een schoon milieu en schoon water.
STAATSBOSBEHEER