Provincie Zuid-Holland




Onthulling kunstwerk in Bergambacht

Kunstzinnige rivierdijkhistorie langs de Lek

Tijdens het realiseren van een bochtafsnijding van de Lekdijk in Bergambacht is een bijzondere archeologische vondst gedaan. Het archeologisch onderzoek bracht aan het licht dat er in de dijk een mysterieuze, perfect gemetselde en gevoegde muur aanwezig was, vermoedelijk aangebracht in de 17e eeuw. Naar aanleiding van de vondst onthult gedeputeerde cultuur F.D. (Erik) van Heijningen op 17 september een kunstwerk dat speciaal is ontworpen om de geschiedenis van de historische vondst te vertellen.

In overleg tussen Rijkswaterstaat, de provincie Zuid-Holland en de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek is besloten de muur te behouden en te restaureren. Op kosten van Rijkswaterstaat zijn deze werkzaamheden uitgevoerd in het najaar van 2003 en het vroege voorjaar van 2004.Om aandacht te vragen voor de muur heeft de provincie kunstenaar Mark de Weijer gevraagd een object te ontwerpen dat verwijst naar het voortdurende proces van noodzakelijke landschappelijke aanpassingen. Het kunstwerk informeert over de diverse activiteiten en vondsten die er hebben plaatsgevonden in het kader van de dijkverlegging en de onderzoekingen.

Oude rivierdijk sterker dan gedacht De muur kwam aan het licht toen een scherpe bocht in de Lekdijk werd afgesneden. De muur was zo mysterieus omdat hij op geen enkele kaart en geen enkel geschreven document uit de 17e of 18e eeuw voorkomt. Daarnaast was het een heel netjes afgewerkte muur, ongeveer 80 meter lang. Vooral het feit dat de oude rivierdijk volledig kon worden afgegraven gaf onderzoekers de mogelijkheid verder te kijken dan normaliter mogelijk is. De oude dijk bleek tijdens verschillende proeven veel sterker dan men gedacht. Alle archeologische gegevens bij elkaar lijken er nu op te wijzen dat dit deel van de dijk rond het midden van de 17e eeuw flink op de schop gegaan is. Dat de dijk zelf veel ouder moet zijn weten we omdat hij ook al op kaarten uit de 16e eeuw afgebeeld staat. Maar blijkbaar voelde men in de 17e eeuw ook al de behoefte de dijk te versterken.

AchtergrondAls gevolg van de hoge waterstanden van Maas en Rijn in 1993 en 1995 zijn een groot aantal rivierwerken die al langer in voorbereiding waren de afgelopen jaren versneld uitgevoerd. Naast het traditionele dijkversterkingswerk is op veel plaatsen meer ruimte voor de rivier gemaakt zodat meer water veilig naar zee kan worden afgevoerd. Langs de Lek is die ruimte gemaakt door een bocht af te snijden. Hierdoor werd een stuk oude dijk overbodig en kwam vrij te liggen. Doordat de dijk geen functie meer had kon deze onderzocht worden. Rijkswaterstaat, het Hoogheemraadschap van de Krimpenerwaard en de provincie Zuid-Holland hebben de bochtafsnijding in de Lekdijk gezamenlijk uitgevoerd.

Bron: afdeling Communicatie 070 - 441 66 22