Socialistische Partij

Ook minister wil nu rem op bureaucratie scholen

17-09-2004 * Minister Van der Hoeven vindt, dat de opmars van de bureaucratie op scholen moet worden gestopt. In haar eigen woorden: dat de "bandbreedte" moet worden aangegeven waarbinnen scholen onderwijsgeld aan bureaucratie uitgeven. Zij antwoordde dit op vragen van SP-onderwijswoordvoerder, Fenna Vergeer. Vergeer wilde bij de evaluatie van de groepsgrootte weten, hoe het komt, dat de groepen in het basisonderwijs weer groter worden. Ook blijken scholen vaak te kiezen voor ondersteunend personeel in plaats van voor meer leerkrachten. "Onderwijsgeld komt te weinig ten goede aan de leerkrachten. Het aantal leerlingen per leerkracht is nog steeds veel te groot," aldus Vergeer. De omvang van de groep is ook de grootste zorg bij ouders, zo blijkt uit de onderwijsmonitor 2004.

Bij vorige discussies weigerde Van der Hoeven steeds hardnekkig toe te geven, dat er te veel onderwijsgeld gebruikt wordt voor andere zaken dan onderwijs. De onderwijsraad heeft in haar verkenning "Bureaucratisering in het Onderwijs" berekend dat gemiddeld 20% van het geld dat naar scholen gaat niet aan onderwijs wordt uitgegeven, maar aan administratie, beheer en andere secundaire taken. Het overheadbudget nam in 20 jaar met 80% toe. In het hoger onderwijs wordt gemiddeld zelfs 35% niet aan onderwijs besteed. In het basisonderwijs ligt dit lager, maar is het percentage in 20 jaar wel gestegen van 4% naar 11%. De SP wijt de stijging van de bureaucratie in het basisonderwijs vooral aan de krappe bekostiging en toegenomen beheerstaken die tot schaalvergroting leiden en een afrekencultuur vanuit het ministerie.

Al voor het verschijnen van het rapport van de onderwijsraad was volgens Vergeer de groei van de bureaucratie overduidelijk. Evaluaties van de schoolbudgetten en de lumpsumfinanciering lieten dit zien. Een voorstel van de SP om het nascholingsbudget voor personeel te `oormerken', zodat het niet aan overhead kon worden besteed, werd door Van der Hoeven en alle andere partijen afgewezen. De minister vond dat het amendement over de nascholing "een beetje destructief" leek, schrijft de Onderwijsraad over de actuele discussie in bijlage 1 bij haar rapport. De minister komt nu op haar woorden terug. Oormerken wil zij niet, maar er kan wel gedacht worden over een plafond aan de uitgaven voor bureaucratie. Dat is een stap in de goede richting, aldus Vergeer.

Ook stelde de SP al eerder vragen over de gigantische overhead bij het hoger onderwijs, met name bij InHolland, waar meer dan de helft van het onderwijsgeld naar overhead en diensten gaat. De Onderwijsraad schrijft in haar verkenning hierover: "Medio 2003 stelde het kamerlid Vergeer-Mudde een aantal vragen aan de staatssecretaris van OCW (Nijs) over een van de hogescholen. In de eerste plaats vroeg zij of de staatssecretaris de mening deelde dat sprake is van afbraak van de onderwijskwaliteit bij een van de instellingen van de hogeschool, omdat bij de inzet van publieke gelden een onevenredig groot aandeel aan overhead wordt besteed. Een andere vraag was of er volgens de staatssecretaris een onevenredig groot deel van de inkomsten van de hogeschool naar overhead gaat. Gevraagd werd of dit ook bij andere hogescholen het geval is en of daarnaar onderzoek is gedaan.

De eerste vraag inzake de kwaliteit werd beantwoord met de mededeling dat voor de bewaking van de kwaliteit van opleidingen een visitatiesysteem bestaat als onderdeel van het accreditatiesysteem. . De staatssecretaris merkte verder op dat het lumpsumsysteem inhoudt dat de instellingen zelf bepalen hoe zij hun middelen inzetten ten behoeve van het verzorgen van hoger onderwijs. Ook het personeelsbeleid behoort tot de verantwoordelijkheid van de instellingen". Verdere vragen van de SP over geld dat werd gestoken in reclameactiviteiten en in een commerciële activiteit van de school, deed zij eveneens af met te verwijzen naar de autonomie van de hogeschool.

"De groeiende uitgaven voor bestuursleden, managers, waarnemend managers, interim managers en ga zo maar door moeten weer ten goede gaan komen aan de studenten en docenten", aldus Vergeer: "We zullen snel weten of Mark Rutte (doctorandus in de geschiedenis van Nederland) meer affiniteit met onderwijs heeft dan zijn voorganger Nijs (Master of Business Administration). Ik ben benieuwd naar zijn antwoord op mijn vragen over de overname van het private Nyenrode door het publieke InHolland."