NCRV
NCRV Dokument 'Strafblad of schone lei'
Maandag 6, 13 en 20 september 2004
Circa 23.00 uur NCRV, Nederland 1

NCRV Dokument: 'Strafblad of schone lei', de laatste strohalm voor ontspoorde jongeren

Opgepakt voor straatroof, drugsgebruik, of door zwerfgedrag niet meer thuis kunnen wonen. Het aantal jongeren dat in justitiële jeugdinrichtingen terecht komt blijft stijgen. Op dit moment zijn er 2400 plaatsen in gesloten en open inrichtingen. Dit aantal zal binnen 3 jaar oplopen tot 3000. Uit onderzoek blijkt dat negentig procent van alle criminele jongeren die tot jeugddetentie of een plaatsing in een justitiële jeugdinrichting (de zogeheten PIJ-maatregel) is veroordeeld een psychiatrische stoornis heeft. Dertig procent van hen hoort stemmen of heeft waanbeelden, tien procent leidt aan angsten en bijna tachtig procent heeft gedragsstoornissen. Justitie staat voor een grote uitdaging.

Documentairemaker Eva-Marije Smit volgde voor NCRV Dokument twee jaar lang bewoners van jeugdinrichting Rentray op de locaties Eefde en Rekken. Deze particuliere inrichting voor opvang en behandeling richt zich op jongens en meiden van 12 tot 18 jaar. Ze vertonen ernstige gedragsproblemen en worden om die reden door Justitie in Rentray geplaatst. Hier wonen ze, gaan ze naar school en leren ze op eigen benen te staan.

Hun dossiers zijn omvangrijk en ernstig: Seksueel misbruik, verwaarlozing, drugsgebruik, geweld. Op straat kunnen de jongens en meiden zich door agressief gedrag wel redden, maar ze kennen geen structuur, geborgenheid of houvast. Voor de meeste jongeren is Rentray niet de eerste jeugdinrichting waarin ze zijn beland.

In Rentray worden de jongeren intensief begeleid. Ze worden betrokken bij het opstellen van het individuele behandelplan en leren hun eigen verantwoordelijkheden te nemen. De kinderen krijgen verschillende therapieën, zoals training van sociale vaardigheden, agressie- en impulscontrole-training.

Een verblijf in Rentray betekent voor de jongeren een nieuwe start. In de beginfase van hun behandeling ligt de nadruk op het afleren van hun oude, onaanvaardbare gedrag. Ze worden tegen zichzelf en hun oude omgeving in bescherming genomen. Weg uit de kring van foute vrienden, weg van volwassenen die misbruik van ze maakten. De regels en controle op Rentray zijn streng. Fysiek en verbaal geweld komen vaak voor. Om maatschappelijk aanvaardbaar gedrag te ontwikkelen, krijgen de jongeren langzaam meer vrijheden, die ze moeten verdienen door hun gedrag. Uiteindelijk gaan ze weer naar huis, naar een andere inrichting of op kamers.

Rentray kent verschillende behandellocaties. In Rekken ligt het accent op de begeleiding van jongeren met beperkte leermogelijkheden en psychische problemen. Ze zijn in de regel niet in staat een schoolopleiding succesvol af te ronden en zijn aangewezen op begeleiding op de arbeidsmarkt. In Eefde is een traject uitgezet voor normaal begaafde jongeren met psychiatrische kenmerken. Deze start met een gescheiden besloten groep voor jongens en meisjes. Het traject loopt vervolgens door in open groepen.

Aflevering 1 - Kim (maandag 6 september)
De tiener Kim is kind van gescheiden ouders. Op vroege leeftijd begint ze met het gebruiken van drugs, zoals XTC en speed. Kim is thuis onhandelbaar en haar ouders laten haar opnemen in paviljoen De Mustang in Eefde, waar ze 14 maanden moet verblijven. Tijdens haar verlofdagen valt ze terug in haar oude gedrag. Zal het Kim lukken om op het rechte pad te blijven?

Aflevering 2 - Tim (maandag 13 september)
De dertienjarige Tim is zwakbegaafd en vormt een gevaar voor zijn omgeving. Zijn biologische ouders, beiden drugsverslaafd, waren niet in staat hem op te voeden. Ook bij zijn pleegouders bleef hij onhandelbaar. Op last van de kinderrechter is Tim geplaatst in paviljoen De Brem in het Gelderse Rekken. Hij vertoont crimineel gedrag, is handtastelijk naar meisjes en toont weinig interesse voor zijn omgeving. De begeleiding in Rentray maakt zich zorgen over zijn toekomst.

Aflevering 3 - Amy (maandag 20 september)
Amy is 14 jaar en verblijft in het besloten paviljoen De Mustang in Eefde. Thuis was Amy onhandelbaar: ze wilde niet naar school, stal geld van haar ouders om drugs te kopen en liep van huis weg. Op last van de kinderrechter is Amy onder toezicht geplaatst. Haar verblijf in Rentray moet de eerste stap worden op weg naar een normaal leven. Maar ook hier neemt de opstandige Amy het niet erg nauw met de regels. Onderdeel in haar behandeling is het lopen van de Nijmeegse Vierdaagse. Niet voor de gezelligheid, maar voor het krijgen van zelfvertrouwen en het verleggen van grenzen. Maar waar liggen Amy's grenzen?

NCRV Dokument 'Strafblad of schone lei' wordt uitgezonden op maandag 6, 13 en 20 september, rond 23:00 uur. Het wordt herhaald op 7, 14 en 21 september, rond 13:45 uur.

NCRV Dokument 'Strafblad of schone lei'
Regie: Eva-Marije Smit
Eindredactie PalmPlus: Alfred Edelstein
Producent: PalmPlus Producties
Eindredactie NCRV: Jelle Peter de Ruiter



NCRV