Gemeente Utrecht

Gezamenlijk persbericht van gemeente Utrecht, NS, politie, Corio, Centrum Maliebaan, Altrecht en Agis

Veiligheid Stationsgebied Utrecht opnieuw verbeterd

Het Utrechtse Stationsgebied is -nadat de afgelopen drie jaren vele maatregelen zijn genomen- opnieuw veiliger geworden. De criminaliteit en overlast zijn gedaald, diefstal is fors afgenomen. De leefomstandigheden van verslaafden zijn verder verbeterd. Het gebied is schoner en 'heler'. Het percentage mensen dat zich in het Stationsgebied veilig voelt is gestegen. Er vindt nauwelijks verplaatsing van de problemen plaats naar andere Utrechtse wijken. Stedelijk gezien is er aanzienlijk minder drugsoverlast. Dit zijn enkele van de resultaten van het gezamenlijke beleid van gemeente, politie, openbaar ministerie, NS, Corio, Jaarbeurs, Centrum Maliebaan, Altrecht en Agis. De resultaten blijken uit veiligheidsonderzoek van Intomart, criminaliteitscijfers van politie en openbaar ministerie en gegevens van gemeente en Centrum Maliebaan.

De verbeteringen in veiligheid en leefbaarheid zijn het resultaat van tal van maatregelen die zijn samen te vatten onder de aanpak 'hard en sociaal': gericht op het verminderen van overlast en criminaliteit en het verbeteren van de leefomstandigheden van verslaafden in Utrecht. De kracht van deze aanpak zit in het samengaan van preventie, zorg en politie-optreden. Het beleid is bovendien gericht op het weer schoon en heel maken van het Stationsgebied. Dit is de derde voortgangsrapportage, nadat de partijen drie jaar geleden zijn begonnen met de aanpak. Er vindt een intensieve publiek-private samenwerking plaats onder regie van de gemeente. De maatregelen maken onderdeel uit van 'Aanpak Stationsgebied' en 'Utrecht Veilig! Dat doen we samen', een initiatief van gemeente, politie en openbaar ministerie om de veiligheid in Utrecht te vergroten. Ook vorig jaar is de veiligheid in het Stationsgebied flink verbeterd.

Criminaliteit en overlast opnieuw gedaald

Het percentage mensen dat zich in het Stationsgebied veilig voelt is gestegen naar 60% (in 2001: 51%; in 2003: 54%). Het percentage mensen dat zich op het station veilig voelt is 5% gestegen tot 89% overdag en 46% 's avonds; dat is boven het gemiddelde van de grote steden. De overlast is opnieuw gedaald. Het aantal bekeuringen in Hoog Catharijne en het station is met 36% gedaald. ; inDiefstal is met 36% afgenomen en het geweld is gestabiliseerd na een daling met 15% vorig jaar. Het percentage passanten dat géén incidenten in het Stationsgebied heeft meegemaakt is gestegen tot 74%. Het aantal misdrijven door veelplegers (circa 275) is met 60 à 70% teruggebracht.

Gebiedsgerichte aanpak tegen verplaatsing overlast

De verplaatsing van de overlast naar omliggende wijken is zeer beperkt gebleven. De aanpak is gericht op een duurzame veiligheid in de hele stad, dus niet alleen in het Stationsgebied. In Utrecht leven ongeveer duizend verslaafden, waarvan eenderde dakloos en in het Stationsgebied verblijft. De overigen hebben een woon- of verblijfplaats elders in de stad. Daarvan wordt onder meer overlast ervaren in Lombok-oost, 2e Daalse buurt, Cremerstraat, Oude Gracht/Neude, Vaartsebuurt-west, Adelaarstraat en Noorderbrug. Ook in deze gebieden worden gebiedsgericht en met veel partners gerichte maatregelen genomen om veiligheid en leefbaarheid te vergroten. De drugsoverlast is stedelijk met 30% gedaald.

Verdere verbetering leefomstandigheden verslaafden

De leefomstandigheden van verslaafden met vaak complexe psychiatrische en somatische problemen zijn verder verbeterd. Artsen constateren een algemene verbetering van hun gezondheidstoestand. Alle (circa 350) Utrechtse dakloze verslaafden zijn nu ingeschreven bij de 24-uurs zorgcentra in het Stationsgebied; hiervan maakt ongeveer zeventig procent ook regelmatig gebruik. De overige dertig procent verblijft in detentie, zelfstandige woonruimte, klinieken, ziekenhuis of elders buiten Utrecht. De verbetering van leefomstandigheden van verslaafden door goede opvang en zorg leidt - zo wijst de praktijk uit - tot minder drugsgebruik, overlast en criminaliteit. Verslaafden worden nu ook beter naar de zorg toegeleid. Zo vindt in de zorgcentra meer doorverwijzing plaats naar reguliere zorg en hulpverlening. Maar ook op straat worden verslaafden worden verslaafden met vaak complexe psychiatrische en somatische problemen door politie, veldwerkers en het zorgcoördinatieteam (met medewerkers van Centrum Maliebaan en Altrecht) aangesproken en naar de zorgcentra toegeleid. Niet-Utrechtse verslaafden worden teruggeleid naar het oorspronkelijke zorgnetwerk; sommigen worden in afwachting hiervan tijdelijk in de zorgcentra opgevangen. Door dit beleid is er geen aanzuigende werking van verslaafden van elders.

Stationsgebied schoner en 'heler'

In de beleving van passanten zijn verloedering en beschadiging flink afgenomen. Hoog Catharijne, NS-station en Jaarbeursterrein zijn en blijven overwegend schoon. Het overige gebied is dagelijks na reiniging (zeer) schoon, maar vervuilt door het intensieve gebruik weer snel.

Voorbeelden maatregelen

Sinds de zomer is 24-uurs zorg voor Utrechtse verslaafden gerealiseerd in drie zorgcentra: er vindt een actieve toeleiding naar de opvang plaats, er is sociale en medische zorg, er zijn gebruiksruimten met mogelijkheden om te eten en douchen en kleding te verwisselen. In Hoog Catharijne en station wordt sinds juni 2004 niet langer overnacht. De inzet van de politie is (met name 's nachts en tijdens de koopavonden) geïntensiveerd. Veelplegers worden binnen twee maanden vervolgd; circa zestig veelplegers zijn gedetineerd. Er zijn gebiedsverboden uitgevaardigd en er worden celstraffen gegeven in plaats van geldboetes. Het cameratoezicht in de Utrechtse binnenstad is de laatste jaren fors uitgebreid. Begin september zijn weer nieuwe camera's in gebruik genomen, deze keer bij de Van Sijpesteinkade en -tunnel, omdat daar sprake was van (nieuwe) overlast van dealers en gebruikers van de 24-uursvoorzieningen (de resultaten hiervan zijn nog niet meegenomen in het laatste onderzoek). Er wordt hard gewerkt aan een schone en hele omgeving: de hoofdroutes, ingangen en het busstation zijn opgeknapt (de resultaten hiervan zijn nog niet meegenomen in het laatste onderzoek), fietswrakken zijn verwijderd en bekeuringen voor foutgeparkeerde fietsen gegeven. Naast de Stationsploeg (schoon en heel) is er een klienteam (bestaand uit 20 daklozen) dat meehelpt het Stationsgebied schoon te houden.

Resultaat goed, maar kwetsbaar

De gezamenlijke partners vinden de aanpak en de resultaten goed, maar zien dat het Stationsgebied nog problemen heeft. De laatste tijd is bijvoorbeeld de overlast van jongeren toegenomen. Hiervoor worden de komende tijd maatregelen genomen. Zo zal het politietoezicht intensiever worden en zich vooral richten op hinderlijk gedrag, geweld en diefstal. Winkeliers gaan zorgen voor preventie in winkels en voor meer overleg en samenwerking in het kader van 'veilig ondernemen'. Ook komt er een jongerenwerker en wordt gezorgd voor toeleiding naar de jeugdhulpverlening. Rond de zorgcentra die sinds juni 24 uur per dag open zijn, is nog sprake van overlast, hoewel er al veel maatregelen genomen zijn: intensief politietoezicht, extra cameratoezicht en voor alle zorgcentra geldt een 'blauwe zone', waar rondhangen door verslaafden niet is toegestaan. Aanvullend gaat men werken aan verbetering en verlenging van het verblijf in de zorgcentra en sociale activering van verslaafden en worden de gebruiksruimten in de Stek aangepast. Ook wordt door de politie intensiever ingezet op de bestrijding van drugshandel. Voor de langere termijn zijn maatregelen ter verbetering van veiligheid en leefbaarheid opgenomen in het Masterplan Stationsgebied. Het gaat daarbij om de inrichting van het gebied, het toezicht, het beheer en de zorg tijdens én na de herontwikkeling.

Noot voor de media:
Voor meer informatie kunt u zich wenden tot:
Gemeente Utrecht: Sari Klatter, telefoon 030 - 286 1409 NS: Ingeborg Faber, telefoon 010-2824638
Corio: Jeroen van der Heijden, telefoon 030 - 234 6484 Politie: mediavoorlichting, telefoon 030- 239 6666 Centrum Maliebaan: Ineke de Bruijn, telefoon 030 - 234 0034 Altrecht: Sandra van Belleghem, telefoon 030 - 225 6254 Agis Zorgverzekeringen: Sabine van Aken, telefoon 030 - 212 2432

Utrecht, 21 september 2004

-----------------------

---- --