LANDELIJKE CLIENTENRAAD

Plannen Sociale Zekerheid leiden tot tweedeling maatschappij

Persbericht

Embargo tot dinsdag 21 september 15.15 uur

Plaats en datum: Den Haag, 21 september 2004 Kenmerk: LCR 040489/ER/JL
Onderwerp: LCR persbericht prinsjesdag 2004

Begroting Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Plannen sociale zekerheid leiden tot tweedeling in de maatschappij

2005 wordt volgens de Landelijke Cliëntenraad (LCR) een zuur jaar voor de sociale zekerheid. De voorgestelde herziening van de sociale zekerheid leidt tot verdere tweedeling in de maatschappij die zijn weerga niet kent. De overheid vervreemdt zich steeds meer van uitkeringsgerechtigden.
De hervorming van de WW en WAO staat op stapel. De toegang tot, de hoogte en de duur van uitkeringen worden beperkt. Het wordt gemakkelijker medewerkers te ontslaan. De Vut en prepensioen verdwijnen. De herbeoordeling van de huidige WAO-ers gaat beginnen. De extra bijdrage aan de bijzondere bijstand die 2004 nog 80 miljoen bedroeg, wordt verlaagd naar 25 miljoen.
Niet alleen deze maatregelen komen hard aan. Ook het voorstel van het ministerie van VWS voor een nieuw verzekeringsstelsel voor ziektekosten raakt chronisch zieken, gehandicapten en ouderen onder de gordel. Zij worden getroffen door verhoging van de premies voor ziektekostenverzekeringen, verkleining van het verzekeringspakket en meer eigen bijdragen. Risicogroepen kunnen worden geweigerd voor aanvullende verzekeringen of krijgen torenhoge premies voorgeschoteld.
Voorzitter Jan Laurier van de LCR: Iedereen gaat erop achteruit om de economie nieuwe impulsen te geven. De overheid presenteert echter inkomensplaatjes waarbij ze zegt de minima te sparen. In deze plaatjes wordt de verlaging van de huursubsidie echter niet meegerekend. In feite gaan vele mensen er dus nog veel meer op achteruit dan nu wordt voorgespiegeld.

Minister De Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft dan wel de belofte gedaan dat de hervormingen nu ten einde zijn, maar de visie van het kabinet doet iets anders vermoeden. In de notitie: Nieuwe accenten op het terrein van werk en inkomen, presenteert het kabinet zijn visie op de sociale zekerheid in breder verband. Jan Laurier: Daarin worden werkloosheid, ziekte en arbeidsongeschiktheid als persoonlijk te beïnvloeden risicos gezien. Dat is wel een heel bijzondere kijk op de eigen verantwoordelijkheid van de burger en de overheid. Een beroep doen op de sociale zekerheid wordt steeds meer gezien als eigen schuld.
De visie van de overheid en de maatregelen op de diverse onderdelen zijn tegenstrijdig, meent de LCR. De overheid vindt levenslange scholing noodzakelijk. Vervolgens wordt de kortste weg naar werk gepredikt met reïntegratietrajecten die alleen worden gefinancierd als zij resultaat hebben. Scholing komt daardoor steeds meer in de verdrukking.
In de praktijk worden mensen die geen werk hebben en een beroep op sociale zekerheid doen als onverantwoordelijk worden gezien. Zij krijgen niet de keuze hoe ze kunnen terugkeren naar werk. Keuzevrijheid en zelfbeschikkingsrecht is alleen weggelegd voor hen die hun keuzes zelf kunnen betalen.
Het kabinet wil ook het ontslagrecht versoepelen zodat de arbeidscirculatie toeneemt. Reïntegratie moet zo effectiever worden. Arbeidscirculatie en effectieve reïntegratie van wie?, vraagt Jan Laurier zich af. Geschoolde werknemers zullen meer en sneller circuleren en ongeschoolden zullen aan de kant blijven. De overheid geeft gas door op de rem te trappen.

Het kabinet vindt de Wet werk en bijstand een succes gezien. Jan Laurier: Wat is dit succes? Komen mensen werkelijk duurzaam aan het werk en wordt er geïnvesteerd in menselijk kapitaal? De LCR constateert het omgekeerde. De kortste weg naar werk viert hoogtij. Dit betekent meestal iets anders dan het realiseren van duurzame arbeid en investeren in menselijk kapitaal. Het risico van draaideur-werkloosheid is levensgroot aanwezig. Is dat de gewenste dynamiek op de arbeidsmarkt?
De LCR vreest dat de kloof tussen werkenden en niet-werkenden wordt vergroot, omdat dit kabinet verwacht de kloof naar de arbeidsmarkt te verkleinen. Laurier: De armen worden armer. Hun mogelijkheden om deel te gaan nemen aan het arbeidsproces worden niet vergroot. Is dat een overheid die tot doel stelt de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie van de wereld te worden met meer en betere banen? Meer en betere banen voor wie?
De Landelijke Cliëntenraad vindt dat het anders kan en moet. Dat betekent dat er nu moet worden geïnvesteerd in menselijk kapitaal en het bieden van werkgelegenheid. Er moeten betere mogelijkheden voor scholing van werknemers en werkzoekenden komen. Werkgevers moeten een stimulans krijgen om kansarme werkzoekenden in dienst te nemen. 31)Als er niets gebeurt, blijven laaggeschoolde werklozen en gedeeltelijk arbeidsgeschikten waar ze nu al zijn: aan de kant, meent Jan Laurier. Zij kunnen de vraag naar geschoolde werknemers niet invullen. Daarvoor moeten reïntegratie en scholing op maat zijn, gericht op persoonlijke mogelijkheden en beperkingen. Dat is iets geheel anders dan de huidige praktijk waarin groepen mensen worden aanbesteed bij reïntegratiebedrijven.

De Landelijke Cliëntenraad
De Landelijke Cliëntenraad is een overlegorgaan van cliëntenorganisaties op het terrein van werk en inkomen. De Landelijke Cliëntenraad streeft naar volwaardige medezeggenschap van de cliënt op individueel en collectief niveau op het terrein van werk en inkomen.
De Landelijke Cliëntenraad bestaat uit:
Vertegenwoordigers van landelijke cliëntenorganisaties: Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV)/Vakcentrale voor Middengroepen en Hoger Personeel (MHP),
Chronisch zieken en Gehandicaptenraad Nederland (CG-Raad), Cliëntenbond in de geestelijke gezondheidszorg/Stichting Landelijke Patiënten en Bewonersraden in de geestelijke gezondheidszorg (Cliëntenbond/LPR),
Coördinatieorgaan Samenwerkende Ouderenorganisaties (CSO), Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV),
Federatie van Ouderverenigingen (FvO),
Landelijke Vereniging van Arbeidsongeschikten (LVA), Samenwerkingsverbanden Landelijk Overleg Minderheden (LOM), Vertegenwoordigers van de gemeentelijke cliëntenparticipatie te weten:
Landelijk Netwerk Cliëntenorganisaties/Samenwerkingsverband Mensen Zonder Betaald Werk (LNCO/SMZBW),
Landelijke Vereniging Thuislozen (LVT),
Landelijk overleg cliëntenraden Sociale Zekerheid (LocSZ), Vertegenwoordigers van cliëntenraden bij UWV, CWI en SVB.

De Raad heeft een onafhankelijk voorzitter de heer Jan Laurier.

Noot voor de redactie (