Raad voor Verkeer en Waterstaat

Overheid dient meerderheidsbelang in Luchthaven Schiphol te behouden

23-09-2004

Privatisering akkoord; bijdrage aan nationale economie vraagt om extra bescherming

In verband met het grote belang van de Luchthaven Schiphol voor de Nederlandse economie dient de overheid bij privatisering van de luchthaven een meerderheid te behouden. Dat stelt de Raad voor Verkeer en Waterstaat in een advies dat zij vandaag overhandigt aan de Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat. Op dit punt verschilt de Raad van mening met het kabinet, dat vervreemding van een meerderheidsaandeel in de toekomst niet uitsluit.

De Raad komt met dit belangrijke advies op verzoek van het kabinet, naar aanleiding van het kabinetsvoornemen om de Luchthaven Schiphol gedeeltelijk te privatiseren. Het voornemen tot (gedeeltelijke) privatisering van de Luchthaven Schiphol hangt al vier kabinetsperioden boven de politieke markt. Het uitstellen van het nemen van een beslissing over een mogelijke (gedeeltelijke) privatisering acht de Raad schadelijker dan de (beperkte) risicos die verbonden zijn aan een gedeeltelijke privatisering.

Privatisering minderheidsbelang wenselijk vanuit internationaal perspectief
Het privatiseren van een minderheidsbelang van de luchthaven wordt door de Raad wenselijk geacht. Luchthavens begeven zich in toenemende mate op een internationale concurrerende markt. In deze markt zijn strategische samenwerking en allianties noodzakelijk om te kunnen overleven. En dat is geen werk voor de overheid, aldus Friso de Zeeuw, voorzitter van de Raad voor Verkeer en Waterstaat. De Raad is van mening dat de luchthaven door een gedeeltelijke privatisering voldoende strategische ruimte krijgt die nodig is om zich internationaal optimaal te kunnen positioneren.

Extra bescherming Schiphol noodzakelijk
De mainportfunctie van Schiphol is voor Nederland erg belangrijk. De Raad acht het niet in het belang van de Nederlandse samenleving en ook niet in het langetermijnbelang van de luchthaven om het overheidsaandeel in de luchthaven te reduceren tot een minderheidsaandeel. Door behoud van het meerderheidsaandeel is de luchthaven beschermd tegen vijandige overnames. Een andere reden om ook op termijn een meerderheidsbelang te behouden heeft te maken met het oordeel van de Raad dat het publieke mainportbelang van Schiphol niet effectief gewaarborgd kan worden via wet- en regelgeving. Het belang van Schiphol is te groot voor Nederland om alleen aan de markt over te laten, aldus Frank Schaake, commissievoorzitter. Een laatste argument: wanneer de overheid geen meerderheid meer bezit in de luchthaven en de exploitant zou zelf vooral kortetermijnrendement gaan nastreven en de mainportpositie ondermijnen, dan moet de overheid volgens het kabinetsvoorstel de exploitatievergunning intrekken. Gebruik van dit ultieme middel is volgens de Raad onnodig schadelijk voor het internationale imago van Nederland en de internationale mainportpositie van de luchthaven. Door een meerderheid te behouden, kan de overheid in dreigende crisissituaties eerder sturend optreden.