Ministerie van Buitenlandse Zaken

Koenders (PvdA) over de opvatting van de SGVN Kofi-Annan dat de oorlog in Irak als illegaal moet worden beschouwd

Beantwoording kamervragen Koenders (PvdA) over de opvatting van de SGVN Kofi-Annan dat de oorlog in Irak als illegaal moet worden beschouwd

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Binnenhof 4

Den Haag

Directie Juridische Zaken

Bezuidenhoutseweg 67

Postbus 20061

2500 EB Den Haag

Datum

28 september 2004

Behandeld

Dr. Niels M. Blokker

Kenmerk

DJZ/IR-332/04

Telefoon

070-3486491

Blad


1/3

Fax

070-3485128

Bijlage(n)


1

niels.blokker@minbuza.nl

Betreft

Beantwoording vragen van het lidKoenders (PvdA) over de opvatting van VN Secretaris-Generaal Kofi Annan dat de oorlog in Irak als illegaal moet worden beschouwd

Graag bied ik u hierbij, mede namens de minister-president en de minister van Algemene Zaken, de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het lid Koenders (PvdA) over de opvatting van VN Secretaris-Generaal Kofi Annan dat de oorlog in Irak als illegaal moet worden beschouwd. Deze vragen werden ingezonden op 20 september 2004 met kenmerk 2030421580.

De Minister van Buitenlandse Zaken,

Dr. B.R. Bot

Antwoord van de heer Bot, minister van Buitenlandse Zaken, mede namens de minister-president en de minister van Algemene Zaken, op vragen van het kamerlid Koenders (PvdA) over de opvatting van VN Secretaris-Generaal Kofi Annan dat de oorlog in Irak als illegaal beschouwd moet worden.

Vraag 1 Top

Wat is uw reactie op de uitlatingen van VN Secretaris-Generaal Kofi Annan dat hij de oorlog in Irak als illegaal beschouwt, omdat deze niet voldeed aan de bepalingen van het VN-Handvest?

Antwoord

De genoemde uitlatingen van de Secretaris-Generaal verschillen weinig van zijn eerdere uitspraken over de militaire operatie tegen Irak. Eerder heeft Annan herhaaldelijk aangegeven dat deze operatie niet in overeenstemming met het VN-Handvest was (not in conformity with the Charter). Nu kwalificeerde hij de operatie als onrechtmatig vanuit het Handvest bezien. In het interview zei hij letterlijk: I have indicated it is not in conformity with the UN Charter, from our point of view, and from the Charter point of view it was illegal. Annan heeft hiermee zijn opvatting over de operatie in meer juridische bewoordingen gegoten, maar voor het overige is er geen verschil met zijn eerdere uitspraken.

Vraag 2

Bent u het nu eens met de uitspraak van Kofi Annan dat een tweede resolutie noodzakelijk was geweest nadat Irak faalde volledig mee te werken aan de VN-wapeninspecties? Zo neen, kunt u toelichten waarom u het niet eens bent met Kofi Annan?

Vraag 3

Hoe serieus neemt u de Secretaris-Generaal van de VN als allerhoogste en gekozen vertegenwoordiger in de internationale gemeenschap en zijn bijzondere verantwoordelijkheid voor vrede en veiligheid, als hij deze uitleg geeft?

Vraag 4

Deelt u zijn hoop dat er niet weer op dergelijke unilaterale wijze tot een oorlog wordt overgegaan, maar dat instemming van de VN-Veiligheidsraad en een breder en sterker internationaal draagvlak nodig is?

Antwoord

De uitspraak van de Secretaris-Generaal over een tweede resolutie verwijst terug naar de discussie die hierover vooral werd gevoerd in de eerste maanden van 2003. Het standpunt van de Nederlandse regering hieromtrent is bekend en ongewijzigd. Een tweede resolutie was naar het oordeel van de regering politiek wel wenselijk maar juridisch niet noodzakelijk. Zoals ik in een eerdere reactie op het interview van Annan heb aangegeven is het op dit moment van groter belang ons op de toekomst te richten en niet terug te kijken naar de discussies van de eerste maanden van 2003. Overigens is dat in het algemeen ook de teneur van de uitlatingen van de Secretaris-Generaal in het door u aangehaalde interview. De Nederlandse regering heeft het grootste respect voor de Secretaris-Generaal van de VN die, in het collectieve belang van alle VN-lidstaten en op grond van het VN-Handvest, onafhankelijk is en een eigen verantwoordelijkheid heeft.

Vraag 5

Wat is uw reactie op de uitspraak dat het onmogelijk zal zijn geloofwaardige verkiezingen in Irak te houden indien het geweld op de huidige wijze voortduurt?

Vraag 6

Wat is uw inschatting over de veiligheidssituatie en de haalbaarheid van het houden van legitieme verkiezingen in januari 2005, waar een substantieel aantal Irakezen aan mee kan doen?

Antwoord

Eindverantwoordelijkheid voor het besluit of de verkiezingen doorgang kunnen vinden ligt bij de Iraakse Interim Regering. Het houden van verkiezingen in januari 2005, zoals voorzien in de Transitional Administrative Law, is onverminderd het uitgangspunt. De Verenigde Naties levert een belangrijke bijdrage aan de voorbereidingen. Bij mijn recente bezoek aan Bagdad heb ik gesproken met de betrokken medewerkers van de VN, die op grond van hun inzet en professionalisme een grote indruk op mij gemaakt hebben. Van twijfel aan de doorgang van de verkiezingen volgens het afgesproken tijdschema was op dat moment bij hen geen sprake. Ik meen ook dat het thans nog veel te vroeg is om negatieve uitspraken te doen over de haalbaarheid van de verkiezingen in het licht van de ongewisse ontwikkeling van de veiligheidssituatie en dat dit bovendien contraproductief kan blijken.

Iraq war illegal, says Annan, www.bbc.co.uk, 16 september jl.