VU Medisch Centrum

Gen-immunotherapie therapie tegen prostaatkanker ingezet

Het VU medisch centrum zet met een fase I/II studie een nieuwe vorm van gen-immunotherapie in tegen uitgezaaide prostaattumoren. Met behulp van twee vaccins en een antilichaam mot de prostaatkanker door het immuunsysteem geklaard worden.

De vaccins, CG1940 en CG8711, zijn gemaakt uit twee prostaatkankercellijnen die genetisch zo veranderd zijn dat ze Granulocyte-Macrophage Colony-Stimulating Factor (GM-CSF) aanmaken, een groeifactor voor witte bloedcellen. GM-CSF trekt cellen aan die tumoreiwitten aanbieden aan T- lymfocyten. Deze T-lymfocyten zijn de werkpaarden bij het opruimen van de tumor. De prostaatkankercellen in het vaccin worden met een hoge dosis bestraald, zodat zeker is dat zij niet gaan groeien als ze ingespoten zijn bij de patiënt. Als de vaccins in de huid zijn ingespoten, wordt per infuus het antilichaam MDX-010 toegediend. MDX-010 blokkeert CTLA-4, een eiwit dat de afweerreactie afremt. MDX-010 zorgt ervoor dat de rem op de immuunreactie geblokkeerd wordt en dat het afweerproces op gang blijft.

Het is de eerste studie in Europa die deze twee nieuwe vormen van immunotherapie combineert bij prostaatkanker. In het eerste deel van de studie wordt de optimale dosering vastgesteld en in het tweede deel wordt gekeken naar de effectiviteit van de behandeling.

Tachtig procent van de mannen boven de vijfenzestig jaar krijgt prostaatkanker. Deze vorm van gen-immunotherapie zou, bij positieve resultaten uit dit onderzoek, een goed alternatief of bijzondere aanvulling kunnen zijn op de nu beschikbare behandelmethoden.

In totaal zullen maximaal vijfenveertig patiënten deelnemen aan de studie. Zij zijn allen jonger dan tachtig jaar, hebben een uitgezaaide prostaattumor, hebben een PSA boven de vijf, zijn hormoon refractair, (ongevoelig voor hormoonbehandeling) en hebben nog geen chemotherapie ondergaan.

De studie is goedgekeurd door drie landelijke commissies: COGEM, CCMO en BIF/RIVM. Hun oordeel was dat de vaccins mogen worden toegediend zonder dat speciale maatregelen moeten worden getroffen. De vaccins kunnen poliklinisch worden toegediend. Het antilichaam wordt één maal per maand per infuus toegediend.

Het VU medisch centrum is een vooraanstaand universitair medisch centrum. Oncologie is één van de belangrijkste aandachtspunten van deze organisatie. De onderzoekers en artsen in het VU medisch centrum met oncologie bezig houden kunnen zich rekenen tot de wereldtop. Op 4 januari 2004 is in het VU medisch centrum het VUmc Cancer Center Amsterdam gevestigd, waarin alle medische en onderzoeksafdelingen van het VU medisch centrum die zich bezig houden met oncologie hun krachten bundelen.