Gemeente presenteert begroting 2005 - 2008
maandag 4 oktober 2004
Begroting 2005-2008:
Koersvast realisme
Doorgaan met minder
Burgemeester en wethouders van Zaanstad hebben vandaag de
programmabegroting 2005-2008 gepresenteerd. Het document draagt de
titel Koersvast realisme. Kern is dat de gemeente het de komende jaren
met beduidend minder geld zal moeten redden. De bezuinigingsopgave
voor 2005 bedraagt 18 miljoen. Ook voor de jaren daarna liggen er
stevige taakstellingen. Ingrijpen in de uitgaven en vergroten van de
verdienmogelijkheden is daarom noodzakelijk. Veel blijft mogelijk,
maar op veel terreinen is een versobering te zien. Een
lastenverzwaring op punten is onontkoombaar. Het sociale gezicht van
Zaanstad blijft echter bestaan, aldus het college. Het bestuur blijft
daarnaast vasthouden aan de kwaliteitsimpuls voor versterking van de
stad, waarbij het ondermeer gaat om verbeteringen op lange termijn van
het centrum (Inverdan en stadhuis), de belangrijke bedrijfsterreinen
(Kanaalzone) en infrastructuur (Bernhardbrug, Zuidelijke Randweg). Wel
is het belangrijk de planning aan te passen aan reële financiële en
ambtelijke mogelijkheden.
Dat Zaanstad in financieel zwaar weer terecht is gekomen, was al veel
eerder duidelijk. Eind 2002 al gaf het college de eerste signalen over
te snel oplopende investeringsplannen en teruglopende budgetten uit
Den Haag. Voor de begroting voor 2005 en verder is de noodzaak tot
bezuinigen evident; voor 2005 moet 18 miljoen euro worden bijgebogen,
in 2006 en 2007 ruim 16 miljoen euro en in 2008 19 miljoen euro. Op
een begroting van circa 450 miljoen euro is dat slechts enkele
procenten, ware het niet dat het grootste deel van de gemeentelijke
uitgaven vastligt (door regelgeving, aangegane verplichtingen et
cetera.). De bezuinigingen moeten daarom in een relatief klein deel
van de uitgaven worden gevonden.
Doorgaan met minder
Het college heeft bij het samenstellen van de begroting de volgende
uitgangspunten gehanteerd:
* Het sociale gezicht van Zaanstad mag niet lijden onder de
bezuinigingen. Het Hulpfonds blijft bestaan, er komt meer geld
voor bijzondere bijstand en maatschappelijke opvang. Het
kwijtscheldingsbeleid blijft net zo ruimhartig als voorheen.
* De lastendruk voor de burger moet reëel blijven. De meeste
gemeentelijke heffingen stijgen met slechts de inflatiecorrectie.
De afvalstoffenheffing en het lozingsrecht volgen de
kostendekkendheid (plus 5%). Bij het vaststellen van de
OZB-tarieven is rekening gehouden met de herwaardering van het
onroerend goed. De tarieven voor betaald parkeren stijgen
eveneens.
* Scherp kijken naar de eigen gemeentelijke organisatie (daarom:
vermindering van het aantal arbeidsplaatsen, meer inzet op
uitvoering en minder op beleid, vergroten van de efficiency,
verminderen van uitgaven in de facilitaire sfeer)
* Zaanstad moet meer inkomsten genereren (verdienvermogen).
Lobbymogelijkheden moeten beter worden benut. Door scherper
onderhandelen kan goedkoper worden ingekocht en kan meer worden
verdiend voor de gemeentekas. De financiële control moet versterkt
worden om de uitgaven en inkomsten goed te kunnen sturen.
* Verantwoorde versobering in de uitgaven, onder andere door een
vermindering van de subsidie-uitgaven. Kwetsbare doelgroepen
worden ontzien (jongeren, ouderen, gehandicapten), maar er wordt
een groter beroep gedaan op de eigen draagkracht en
verantwoordelijkheid van burgers. De sociaal-culturele
infrastructuur blijft echter overeind.
* Bij de uitgaven in het reguliere onderhoud worden budgetten
slimmer ingezet. Dat kan, doordat in voorgaande jaren samen met
inwoners een methode van wijkgericht werken is ontwikkeld die nu
door de gemeente wordt voortgezet. Voor hondenpoep geldt dat meer
dan voorheen een beroep moet worden gedaan op de
verantwoordelijkheid van hondenbezitters.
Koersvast.
De geplande investeringen (uitgaven die voor de lange termijn
worden gedaan) kunnen goeddeels doorgaan. Het college stelt zich
op het standpunt dat het niet gewenst is om de plannen voor
versterking van de stad nu los te laten. Regeren is immers
vooruitzien; juist voor de langere termijn is het hard nodig om
meer banen te creëren, bedrijven binnen te halen, de sfeer in de
stad te verbeteren, kennis en creativiteit te stimuleren,
draagvlak voor voorzieningen te kunnen bieden en op die manier een
vitale 100.000-plus gemeente te kunnen zijn. In het gemeentelijk
beleid is deze economische structuurversterking reeds als
speerpunt benoemd. Daarom zijn er programmas als Kanaalzone
(bedrijvenlocatie Hoogtij, de Zuidelijke Randweg,
Achtersluispolder) en Inverdan (inclusief het Stadhuis als
aanjager, en als goed bereikbaar centraal dienstencentrum voor de
inwoners). Geld opzijzetten voor de ijsbaan gaat de komende jaren
echter nog niet gebeuren; wel is er voor de bestaande binnen- en
buitensportaccommodaties 200.000 euro structureel per jaar
vrijgemaakt. Voor de versterking van het Zaanse onderwijs zijn
investeringen in schoolgebouwen noodzakelijk. Daarom investeert
het college de komende 7 jaar 134 miljoen euro in
onderwijshuisvesting.
. realisme
Bij de investeringen hebben burgemeester en wethouders scherp
gekeken naar het realisme van de uitvoering. Eerdere planningen
van werkzaamheden blijken nauwelijks haalbaar. Teveel
werkzaamheden tegelijk uitvoeren is zowel financieel
(kapitaallasten) als personeel (ambtelijke capaciteit) niet
mogelijk. Maar ook omwille van de bereikbaarheid is het nodig een
aantal projecten te faseren (uitsmeren in de tijd). Dan betreft
het grote werken als de vervanging van de Bernhardbrug, Zuidelijke
Randweg, bouw stadhuis en andere onderdelen van Inverdan. Maar ook
projecten in de openbare ruimte (gemeentelijk rioleringsplan,
achterstallig onderhoud groen en wegen): niet alles kan in
tegelijk en in korte tijd worden gerealiseerd.
Bestuurlijk proces
De Programmabegroting 2005-2008 wordt besproken in de
raadsclusters (maandag 1 november tot en met donderdag 4 november,
steeds vanaf 19.30). De Algemene Beschouwingen / Begrotingsraad
vindt plaats op 10 en 12 november, ´s middags vanaf 14.00 uur.
Deze besprekingen worden in de Raadzaal van het gemeentehuis
gehouden en zijn openbaar; belangstellenden zijn van harte welkom.
Klik hier voor de digitale versie van de begroting.
Gemeente Zaanstad