Ministerie van Buitenlandse Zaken

Aan de Voorzittervan de TweedeKamerderStaten-Generaal

Binnenhof4

Den Haag


- Directie Zuidoost- en Oost-Europa

Afdeling Oost-Europa en Centraal-Azië

Bezuidenhoutseweg 67

Postbus 20061

2500 EB Den Haag


Datum


- 7 oktober 2004

Behandeld


- drs A.M. van der Togt


Kenmerk


- DZO-220/04

Telefoon


- 070-3485117


Blad


- 1/4

Fax


- 070-3485329


Bijlage(n)


- 1


- am-vander.togt@minbuza.nl


Betreft


- Beantwoording vragen vanhet lid Koenders (PvdA) over de door President Poetin aangekondigde hervormingen in het kader van terrorismebestrijding


-

Graag - bied iku hierbij- de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door - - het lid Koenders (PvdA) over - de door President Poetin aangekondigde hervormingen in het kader van terrorismebestrijding. Deze vragen werden ingezonden op - 20 september 2004 met kenmerk - 2030421530.


- De Minister van Buitenlandse Zaken,

Dr. B.R. Bot

Antwoord van de heer Bot, minister van BuitenlandseZaken, op vragen van het lid Koenders (PvdA) over de door president Poetin aangekondigde hervormingen in het kader van terrorismebestrijding.

Vraag 1
Hoe beoordeelt u het democratische gehalte van de plannen van de Russische president Poetin om de centrale controle op de 89 bestuurlijke regio's te versterken en de 450 Doemaleden via partijlijsten te laten kiezen?

Vraag 2
Bent u het eens met de diskwalificerende opmerkingen van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Powell, terzake en bent u bereid om bilateraal en multilateraal uw verontrusting over de door president Poetin aangekondigde hervormingen kenbaar te maken?

Antwoord
President Poetin heeft in het kader van terrorismebestrijding een serie maatregelen aangekondigd met als doel de centrale controle over de federale subjecten te versterken. Zo zouden de gouverneurs van provincies en regio's en burgemeesters van Moskou en St.Petersburg in de toekomst voorgedragen worden door de President, met een formele benoeming daarna door de lokale volksvertegenwoordigingen. Ook zijn voorstellen gedaan voor wijziging van de kieswet waarbij in de toekomst kandidaten nog slechts via partijlijsten kunnen worden gekozen.

Hoewel ik van mening ben dat er formeel en juridisch weinig aan te merken valt op de genoemde maatregelen, kunnen deze ertoe bijdragen, dat de democratie in Rusland zich minder in een pluriforme richting ontwikkelt. Dit past in de bredere tendens die zich de afgelopen jaren heeft afgetekend en waarbij ook minder ruimte is gekomen voor de ontwikkeling van vrije en onafhankelijke media en voor niet-gouvernementele organisaties. Overigens lijkt het streven van president Poetin de centrale controle over de federale subjecten te versterken redelijke steun onder de Russische bevolking te hebben.

Over deze bredere ontwikkeling wordt door de EU met Rusland in het kader van de politieke dialoog gesproken.

Openbare verklaringen acht ik in dit verband vooral dienstig wanneer Rusland verplichtingen zou schenden die het in breder internationaal kader is aangegaan, bijvoorbeeld in de OVSE of de Raad van Europa. Zulks is in het onderhavige geval niet aan de orde.

Vraag 3
Is er in Rusland nog sprake van pers- en ondernemingsvrijheid?

Antwoord
Rusland blijft een land in transitie naar een sociale markteconomie en een democratische rechtsstaat. Sinds het uiteenvallen van de Sovjet-unie is veel vooruitgang bereikt, ook op de terreinen van persvrijheid en ondernemingsvrijheid. Het is echter duidelijk, dat aandacht voor een verdere versterking van de rechtsstaat noodzakelijk blijft.

Zie ook het antwoord op de vragen 1 en 2.

Vraag 4
Welk beleid stelt u voor ter bescherming van de mensenrechten in Tsjetsjenië ? Welke initiatieven neemt u in EU-verband om te komen tot een politieke oplossing? Welke standpunten heeft u daarover in de afgelopen periode binnen de EU en elders ingenomen?

Antwoord
De mensenrechtensituatie in Tsjetsjenië is vast onderwerp van de politieke dialoog tussen de Europese Unie en Rusland. Inzet van de EU daarbij is dat, terwijl zij de terroristische aanslagen door Tsjetsjeense extremisten veroordeelt, zij de crisis in Tsjetsjenië niet zuiver als een probleem van terrorisme beschouwt, dat met louter militaire en politionele maatregelen tot een oplossing is te brengen. De EU heeft steeds aangegeven dat zij met Rusland wenst samen te werken op het gebied van terrorismebestrijding, doch dat hierbij wel de normen van een rechtsstaat in acht dienen te worden genomen. In Tsjetsjenië blijft het zoeken naar een politieke oplossing van cruciaal belang. De cyclus van geweld en tegengeweld moet worden doorbroken en een basis moet worden gelegd voor herstel van de rechtsstaat en herstel van vertrouwen van burgers in de overheid.

Voor het doorbreken van de geweldscyclus is het zowel nodig dat een einde komt aan de terroristische aanslagen als een eind aan mensenrechtenschendingen door lokale milities. Een geloofwaardig onderzoek dient ook te worden ingesteld naar schendingen uit het verleden, waarbij degenen die aan dergelijke schendingen schuldig worden bevonden daadwerkelijk worden gestraft. Dit blijft mijn inzet in EU-kader en in deze zin heb ik mij ook bijvoorbeeld in het Europees Parlement uitgelaten.

Vraag 5
Op welke wijze moet Nederland met Rusland samenwerken op het terrein van terrorismebestrijding ? Op welke wijze gebeurt dat in het kader van de NAVO ? Hoe wordt ervoor gezorgd dat de effectiviteit van antiterrorismebeleid niet ten koste gaat van de mensenrechten?

Vraag 6
Hoe betrekt u actief de in vraag 5 genoemde elementen bij de EU-Rusland-dialoog ?

Antwoord
In het kader van de NAVO-Rusland Raad (NRR) wordt reeds samengewerkt op het terrein van de bestrijding van terrorisme. Zo worden onder meer gezamenlijke dreigingsanalyses opgesteld, vindt uitwisseling van informatie over militaire concepten voor bestrijding van terrorisme plaats. Tevens zijn twee gezamenlijke oefeningen gehouden op het gebied van burgerbescherming bij een terroristische aanval. Momenteel wordt onderzocht op welke wijze Rusland kan deelnemen aan de NAVO-operatie 'Active Endeavour' (patrouillering in de Middellandse Zee in het kader van terrorismebestrijding). Voorts is tijdens de NAVO Top in Istanboel in 2004 afgesproken dat er een actieplan terrorisme in NRR-kader zal komen, waaraan nu de eerste hand wordt gelegd.

In het kader van de Europese Unie wordt momenteel gezamenlijk met de Russische Federatie gewerkt aan een voorstel voor de invulling van de tijdens de EU-Rusland Top van voorjaar 2003 overeengekomen vier Gemeenschappelijke Ruimtes (economie, interne veiligheid, vrijheid en rechtvaardigheid, externe veiligheid en onderwijs, onderzoek en cultuur). Zowel in de routekaart voor de Ruimte van Interne Veiligheid, Vrijheid en Rechtvaardigheid als in die van Externe Veiligheid zal aandacht worden besteed aan terrorismebestrijding. Hierbij zullen afspraken over een intensievere samenwerking op dit terrein worden vastgelegd. De Europese Unie wenst hierbij nadrukkelijk een verwijzing naar de noodzaak om het internationaal recht en de mensenrechten volledig te respecteren. Daarnaast spreekt de EU in de reguliere politieke dialoog met Rusland over terrorismebestrijding, waarbij ook wordt gesproken over implementatie van de Veiligheidsraadresoluties en VN antiterrorisme-conventies.

Vraag 7
Bent u bereid om deze vragen voor het algemeen overleg van 7 oktober a.s. over de RAZEB te beantwoorden?

Antwoord
Ja.