Wageningen Universiteit

Zimbabwaanse onderzoeker vindt oplossingen voor problemen in Zimbabwe

Mengteelt en minder herbiciden in de strijd tegen onkruid

Mengteelten van maïs en pompoen en toepassing van herbiciden in lage doseringen kunnen problemen in de Zimbabwaanse landbouw verminderen. Wageningen Universiteit heeft in nauwe samenwerking met de Universiteit van Harare (Zimbabwe) nieuwe mogelijkheden onderzocht om kleine locale boeren te ondersteunen in hun strijd tegen oprukkend onkruid. De ervaren onkruidkundige Arnold B. Mashingaidze uit Zimbabwe promoveert op 10 oktober bij Wageningen Universiteit op zijn proefschrift: 'Improving weed management and crop productivity in maize systems in Zimbabwe'

Boerenbedrijven in Zimbabwe worden gekarakteriseerd door een hoge arbeidsbehoefte voor het handmatig wieden van onkruid. Dit onkruid zorgt jaarlijks voor een grote oogstderving en herbiciden zijn duur voor Zimbabwaanse boeren. Hier komt bij dat de landbouw grote problemen ondervindt als gevolg van het ingrijpende landhervormingsprogramma en de HIV/AIDS pandemie, met desastreuze gevolgen voor de leeftijdsopbouw en de beschikbaarheid van arbeid.

Mashingaidze heeft op Zimbabwaanse proefboerderijen onderzoek gedaan naar landbouwkundige oplossingen die gedragen worden door de locale boeren. Zo heeft hij geëxperimenteerd met mengteeltsystemen van maïs en pompoen. Uit de resultaten van het onderzoek bleek dat pompoen (kruipend gewas met grote bladeren), wanneer dit onder de maïs wordt gezaaid, de onkruiddruk vermindert. De maïsopbrengst was in 3 van de 4 seizoenen niet lager dan in monocultuur. Het handmatig wieden van onkruid kon met een factor twee tot drie worden verminderd.

Om zowel de opbrengst van maïs als pompoen in deze mengteeltsystemen te verhogen zijn van maïs, na de bloei, de onderste bladeren en de mannelijke bloeiwijze verwijderd. Door deze maatregelen kunnen de pompoenplanten meer licht opvangen. Uit experimenten bleek dat het tussengewas (in dit geval pompoen) wel lang genoeg moet doorgroeien om te kunnen profiteren van de verhoogde instraling.

Uit experimenten met een meer precieze bemesting kwamen ook gunstige effecten: de onkruidonderdrukking kon worden toegeschreven aan een afname in bereikbaarheid van de toegediende bemesting voor de onkruidplanten en aan een grotere onkruidonderdrukking door weelderig groeiende maïsplanten.

Mashingaidze heeft ook experimenten uitgevoerd om met lagedoseringen van herbiciden. In de kritische periode, waarin het gewas de meeste concurrentie heeft van onkruid, bleek dat 12,5 % van de (op het label) aanbevolen dosis al voldoende bleek om het onkruid zodanig 'op een achterstand' te zetten dat het gewas verdere onkruidgroei afdoende kon onderdrukken. Wanneer resterende onkruidplanten vervolgens worden verwijderd kon sluipende selectie van resistente soorten en biotypen op de lange termijn voorkomen worden.

Zimbabwe kampt met grote problemen en wordt geteisterd door HIV/AIDS. De voedselzekerheid van de bevolking komt momenteel zelfs in gevaar. Door de voedselproductie minder afhankelijk te maken van handmatig wieden kunnen de resultaten van dit landbouwkundig onderzoek een belangrijke bijdrage leveren aan oplossingen voor de toekomst van het land.