UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK ADAM

Botanische schatten in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam

Op 11 oktober opent in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam (UvA) de tentoonstelling 'De Schat van Spaarnberg' over de bijzondere botanische bibliotheek van Adriaan van der Hoop. De Amsterdamse 19e eeuwse bankier was een liefhebber van exotische planten. Hij had een kleine, maar zeer kostbare specialistische bibliotheek met een aantal van de fraaiste botanische plaatwerken die in de eerste helft van de negentiende eeuw zijn verschenen.

De Universiteitsbibliotheek zal tijdens de tentoonstelling 'Het Geschenk, Hollandse meesters van een Amsterdamse bankier'die georganiseerd wordt door het Amsterdams Historisch Museum en het Rijksmuseum, gedurende 4 weken een ander element van de verzamelwoede en de brede interesse van Adriaan van der Hoop belichten. Deze puissant rijke Amsterdamse bankier was namelijk naast een groot verzamelaar van Hollandse meesters een liefhebber van exotische planten die hij kweekte op zijn buitenplaats Spaarnberg bij Santpoort. Naast de grote bibliotheek in zijn Amsterdamse grachtenhuis had hij op zijn landgoed een kleine, maar zeer kostbare specialistische bibliotheek.

Van der Hoop had op Spaarnberg een indrukwekkende verzameling exotische planten bijeengebracht, die hij zelf probeerde te identificeren met behulp van zijn privé-bibliotheek. Dat Van der Hoop zijn tuin en de nieuwe planten zeer serieus nam, wordt wel geïllustreerd door de twee wetenschappelijke catalogi die hij van zijn Hortus Spaarnbergensis liet vervaardigen. De eerste werd samengesteld door de Amsterdamse, en later ook Leidse, hoogleraar in de botanie Willem Hendrik de Vriese (1806-1862). De tweede door de Amsterdamse geneesheer Merkus Doornik die zelf ook een flora van Amsterdam uitgaf. Deze catalogi en Van der Hoop's eigen exemplaar mét aantekeningen zijn te bezichtigen op de tentoonstelling. Hoe dierbaar zijn planten voor hem waren blijkt ook uit het feit dat hij als eerste een verwarmde kas in Nederland bezat.

De tijd waarin Van der Hoop leefde wordt beschouwd als de bloeiperiode van de botanische boekillustratie. De bankier kon zich de hoogtepunten op dit terrein, kostbare werken met fraaie handgekleurde platen, in kleine oplagen, permitteren. Beroepsbotanici van de Amsterdamse en Leidse hortus kwamen graag op Spaarnberg, niet alleen voor de zeldzame planten maar voor de boekerij met werken die voor hen zelf onbetaalbaar waren.
Na de dood van Van der Hoop in 1854 werd zijn Amsterdamse bibliotheek geveild, maar de botanische bibliotheek bleef bijeen op Spaarnberg en werd uiteindelijk in 1924 geschonken aan de Amsterdamse Hortus Botanicus en maakt nu deel uit van de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek.

De Bijzondere Collecties zijn deels online vindbaar: www.uba.uva.nl/bijzondere-collecties

Tentoonstelling: De Schat van Spaarnberg; de botanische bibliotheek van een Amsterdamse bankier
Periode: van 11 oktober 2004 tot 5 november 2004 Openingstijden: elke werkdag van 13:00 - 17:00
Plaats: tentoonstellingszaal Universiteitsbibliotheek UvA, Singel 425, Amsterdam
Te bereiken: met tram 1, 2 en 5 halte Koningsplein Toegang: gratis
Samensteller tentoonstelling: Kees Gnirrep, oud-conservator Zeldzame en Kostbare Werken, Bijzondere Collecties, Universiteitsbibliotheek Amsterdam.
Contactpersoon: tentoonstellingscoördinator Mieke Beumer, tel. 020-525 2417; W.G.M.Beumer@uva.nl

---


----
Informatie:www.uba.uva.nl/actueel/tentoonstellingen.cfm Tentoonstelling Het Geschenk: www.ahm.nl
Publiciteit UBA: Eveline van Zanten tel. 020-525 3527; e-mail e.j.vanzanten@uva.n

21 sep 04 09:50