SGP


Afschaffing OZB verzwakt lokale democratie

Datum publicatie: 13-10-2004
Bron: Persbericht
Auteur: drs. J.W. van Berkum

Afschaffing van de OZB kan pas aan de orde zijn als gemeenten de mogelijkheid krijgen een alternatieve belasting te heffen. Maximering van de jaarlijkse tariefstijging met 1,5% is vanwege de forse inbreuk op het lokale besluitvormingsproces ongewenst. Dit stelt de Guido de Brès-Stichting, het studiecentrum van de SGP, in haar publicatie Gemeenten belasten. Over afschaffing en maximering van de OZB.

Het kabinet Balkenende-2 is van plan het gebruikersdeel van de OZB per
1 januari 2006 af te schaffen en de overige OZB-tarieven te maximeren. Deze plannen verhouden zich volgens het studiecentrum van de SGP niet tot het streven van hetzelfde kabinet om de lokale autonomie van de gemeente te versterken. De OZB is de belangrijkste eigen inkomstenbron van gemeenten. De OZB maakt het voor gemeenten mogelijk het voorzieningenniveau af te stemmen op de wensen en behoeften van haar inwoners. Door afschaffing van het gebruikersdeel van de OZB wordt deze belangrijke functie van het lokale belastinggebied aanzienlijk beperkt. Het gebruikersdeel bedraagt namelijk ca 45% van de totale OZB-belasting.

De afschaffing van het gebruikersdeel van de OZB in combinatie met de maximering van de overige OZB-tarieven heeft tevens tot gevolg dat gemeenten minder mogelijkheden hebben om een buffer te vormen voor onvoorziene uitgaven. Ook wordt het voor gemeenten moeilijker uitgaven te betalen die het gevolg zijn van lokale omstandigheden waarvoor geen compensatie via het gemeentefonds plaatsvindt. Tot slot wordt het voor burgers minder inzichtelijk hoeveel belasting hij moet betalen voor extra voorzieningen. De kabinetsplannen hebben tot gevolg dat deze functies van het gemeentelijke belastinggebied worden beperkt. Daardoor wordt de lokale autonomie en democratie uitgehold. Gemeenten dienen volgens het wetenschappelijk bureau van de SGP een volwaardig en krachtig lokaal bestuur te vormen. Dat impliceert dat gemeenten beschikken over een relevant takenpakket en eigen bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Beleidsvrijheid en voldoende eigen financiële middelen zijn noodzakelijk om de lokale autonomie te waarborgen.

Het studiecentrum van de SGP ziet een burgerbelasting als mogelijk alternatief voor de OZB. Een burgerbelasting is gekoppeld aan het wonen van volwassenen in een gemeente. Omdat gemeenten zelf binnen bepaalde grenzen het tarief bepalen, zijn ze in de gelegenheid een eigen beleid te voeren met betrekking tot de omvang van de belastingopbrengst.

---

Drs. J.W. van Berkum e.a., Gemeenten belasten. Over afschaffing en maximering van de OZB, Den Haag, 2004, 40 blz., prijs ⬠5,00.