Cerfontaine bepleit instelling van een gedragscode voor toegankelijkheid van websites

"Toegankelijkheid van ICT voor gehandicapten moet deel uitmaken van het jaarverslag"

Amsterdam, 13 oktober 2004 - Tijdens de Rondetafel Conferentie over de toegankelijkheid van het internet die vrijdag 8 oktober j.l. plaatsvond, pleitte Gerlach Cerfontaine voor een corporate governance code voor toegankelijkheid, vergelijkbaar met de code Tabaksblat. Hij deed dit als lid van de door het Kabinet ingestelde Task Force 'Handicap en Samenleving'. "Toegankelijkheid van ICT moet een onderdeel worden het jaarverslag", verklaarde Cerfontaine als antwoord op de mededeling dat na drie jaar inspanning nog maar 30 websites van de 1 miljoen domeinnamen in Nederland voldoen aan de ijkpunten van het World Wide Web Consortium (W3C). De conferentie met diverse captains of industry en vertegenwoordigers van de overheid en belangen¬organisaties, was een initiatief van Accenture, de Stichting Bartiméus Accessibility en Watchfire, en had als algemene conclusie: de toegankelijkheid tot websites en informatie op internet voor gehandicapten in Nederland kan en moet aanzienlijk beter dan nu het geval is.

Onder voorzitterschap van oud-D66 voorzitter en voormalig minister van Economische Zaken Jan Terlouw bespraken Gerlach Cerfontaine, president & CEO van Schiphol en lid van de Taskforce Handicap en Samenleving, G. Broesterhuizen, plaatsvervangend directeur-generaal van het ministerie van Economische Zaken, W. Jongen, directeur van Thuiswinkel.org, W. van Ginkel, secretaris van de Commissie het Werkend Perspectief, Sander van 't Noordende, Country Managing Director Accenture Nederland, Michel van der Bel, General Manager Microsoft Nederland, Frank Kales, ex-voorzitter van Ajax en algemeen directeur van Fanzo, Ronald Tetteroo, vice president EMEA van Watchfire, C. Thate, directeur van de Johan Cruijff Foundation, J.W. Dreteler, Directeur Communicatie SNS Reaal Group, en Jacko van Dijk, ambassadeur van het project 'Drempels Weg', afgelopen vrijdag in de Amsterdam Arena de huidige situatie en de mogelijkheden tot verbetering.

Aan de hand een aantal stellingen werd de deelnemers gevraagd te komen tot initiatieven en aanbevelingen om de toegang tot websites voor gehandicapten te verbeteren. Uit onderzoek van de stichting Accessibility is namelijk gebleken dat van de ruim één miljoen Nederlandse websites niet meer dan een schamele 30 voldoen aan de 16 ijkpunten voor webtoegankelijkheid, zoals vastgesteld door het World Wide Web Consortium (W3C). Jacko van Dijk, ambassadeur van het project 'Drempels Weg', deelde zijn persoonlijke ervaringen op dit gebied met de rest van de deelnemers: "Internet is gewoon mijn deur naar de wereld. Het is voor mij veel belangrijker dan een kostbare gehandicaptenparkeerplaats of andere voorzieningen. Via mijn PC communiceer ik met anderen, doe ik een groot deel van mijn aankopen en neem ik deel aan de samenleving. Als ik zou moeten kiezen tussen het opgeven van mijn telefoon of mijn internetverbinding, is die keuze gemakkelijk gemaakt. Zonder internet voel ik me gevoelsmatig afgesloten van de wereld."

Het is dan ook des te schrijnender dat op vrijwel geen enkele website in Nederland rekening is gehouden met de mogelijkheden van mensen met een functiebeperking en senioren. Het sterk visuele karakter van websites betekent dat het met de hulmiddelen die gehandicapten tot hun beschikking hebben moeilijk of soms zelfs geheel onmogelijk is om deze websites te gebruiken. De problemen lopen uiteen van te kleine letters en de noodzaak om zeer nauwkeurig een punt op een webpagina aan te klikken, tot het ontbreken van alternatieve omschrijvingen voor afbeeldingen en foto's. Dit probleem is helemaal opmerkelijk gezien de geringe inspanning en kosten die nodig zijn om een nieuwe website toegankelijk te maken. Onderzoek in de VS heeft uitgewezen dat dit neerkomt op ongeveer 5 procent van de totale kosten voor een nieuwe website. Daarna levert dit diverse economische voordelen op, zoals vergroting van het aantal bezoekers, een lager datavolume, een betere bereikbaarheid, eenvoudiger onderhoud en een betere ondersteuning van meerdere browsers. Ook is het vaak niet meer nodig om aparte sites voor telefoons, PDA's en andere apparaten te bouwen.

In het buitenland hebben dergelijke initiatieven reeds bewezen dat zij organisaties geen geld kosten, maar juist opleveren. Ronald Tetteroo, directeur van Watchfire, zegt: "In Groot-Brittannïe heeft de waren¬huisketen Tesco (www.tesco.com) al enkele jaren geleden een toegankelijke versie van hun website ontwikkeld, met behulp van de software van Watchfire. Dat heeft geresulteerd in 350.000 extra bezoekers aan de site, die een gemiddelde omzet van 95 Britse pond per bezoeker genereerden. Interessant is dat intussen ook heel veel niet-gehandicapten intussen de voorkeur geven aan de toegankelijke versie van de site, omdat deze gemakkelijker te gebruiken is."

Stelling 1: Er is geen reden om mijn website niet maximaal toegankelijk te maken Er zijn verschillende, relatief eenvoudige maatregelen waarmee ervoor kan worden gezorgd dat iedereen gebruik kan maken van een website. 90 procent van alle problemen kan eenvoudig en zonder veel inspanning worden opgelost door te voldoen aan de 16 internationaal vastgestelde ijkpunten. De vraag dient zich aan: waarom is dit dan nog niet geval? Er blijken verschillende oorzaken te zijn. Ten eerste is een groot deel van de huidige websites nog van de 'eerste generatie', waarbij het vooral ging om het creëren van een aanwezigheid op internet. Aanvullende consideraties, zoals toegankelijkheid, speelden daarbij nauwelijks een rol. Ten tweede blijkt het te ontbreken aan bewustzijn op dit gebied, bij alle partijen. Men weet niet dat er voor toegankelijkheid richtlijnen zijn, of men weet niet hoe deze toe te passen zijn.

Verder dient zich de vraag aan wie hiervoor de verantwoordelijkheid dient te dragen. De organisaties en bedrijven die opdracht geven tot het bouwen van een website zouden de ijkpunten in hun aanbesteding op moeten nemen. De webbouwers zouden hierover beter voorgelicht moeten worden en zelf ook verantwoordelijkheid moeten nemen om klanten op de noodzaak voor toegankelijkheid te wijzen. Maar de eindverantwoordelijkheid moet toch bij de opdrachtgever liggen, meent Sander van 't Noordende: "Verantwoordelijkheid kun je niet delegeren. Als je iets bij een ander koopt, kun je de uiteindelijke verantwoordelijkheid niet bij die ander neerleggen. In die zin vind ik ook dat we als marktleiders zelf het initiatief moeten nemen en een voorbeeldfunctie moeten gaan vervullen om ervoor te zorgen dat een dergelijk initiatief voldoende visibility krijgt."

Er zal ook een manier moeten komen om te kunnen bepalen dat bedrijven daadwerkelijk toegankelijke websites kunnen bouwen. Recent is hiervoor samen met alle belanghebbenden een waarmerk opgezet waarbij websites regelmatig op toegankelijkheid worden onderzocht.

De deelnemers zijn het er over eens dat er geen concrete redenen te bedenken zijn waarom nieuwe websites niet toegankelijk zouden moeten zijn. Voor bestaande websites is dit complexer, aangezien het niet altijd mogelijk is op eenvoudige en betaalbare wijze bestaande pagina's aan te passen. De deelnemers waren het er ook over eens dat overheidssites toegankelijk moeten zijn en dat het in zeer veer gevallen economische voordelen oplevert wanneer een website toegankelijk gemaakt is.

Stelling 2: Bij maatschappelijk verantwoord denken hoort toegankelijkheid, temeer daar dit zonder kosten mogelijk is In de praktijk blijkt dat de kosten voor het implementeren van toegankelijkheidsvoorzieningen aan een website slechts vijf procent bedragen van de totale ontwikkelkosten van een gemiddelde website. Aangezien maatschappelijk verantwoord denken en ondernemen tegenwoordig tot de basiswaarden van onze samenleving behoren, mogen deze geringe kosten geen belemmering zijn voor het toegankelijk maken van websites. Temeer omdat dit zal resulteren in hogere bezoekersaantallen en - in het geval van commerciële websites en online winkels - in meer omzet. Voorbeelden van sites uit onder andere Groot-Brittannië tonen aan dat dit economische voordeel reëel is.

Een andere reden waarom er nog niet wordt voldaan aan de richtlijnen voor toegankelijkheid, is het feit dat veel organisaties, inclusief de overheid, dit nog niet als een van hun kerntaken zien. Organisaties zouden daarom hun verantwoordelijkheid op gebied ter harte moeten nemen en zeker de industrieleiders zouden hierin een leiderschapsfunctie moeten vervullen. "Bij leiderschap hoort ook dat je het hart weet te bereiken," volgens Michel van der Bel. "Het zou een onderdeel moeten zijn van ondernemerschap dat je je verantwoordelijkheid neemt op alle vlakken, dus ook op het gebied van integriteit, eerlijkheid en gelijke behandeling."

Gerlach Cerfontaine geeft aan zich sterk te willen maken voor een gedragscode à la de Nederlandse Corporate Governance Code ('code Tabaksblat'), met daarin opgenomen de in 16 ijkpunten die worden gebruikt om de toegankelijkheid van websites te bepalen. De controle hierop zou bijvoorbeeld kunnen geschieden aan de hand van jaarverslagen, of door onafhankelijke organisaties. Deze code zou opgesteld kunnen worden op initiatief van de Task Force Handicap en Samenleving, met daarin onder andere vertegenwoordigers van VNO-NCW, gebruikers, webdesigners en het ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid.

Stelling 3: Gelijk is gelijk dus informatie moet toegankelijk zijn De algemene wet Gelijke Behandeling regelt al tal van zaken die ervoor zorgen dat gehandicapten zonder beperking een rol kunnen spelen in de samenleving. Het verbeteren van de toegankelijkheid van websites is hier ook een deel van. Net zoals de overheid bij nieuwbouw controleert dat er toegankelijkheids¬voorzieningen zijn voor gehandicapten, zou de overheid ook vaste richtlijnen voor de toegankelijkheid van websites kunnen opzetten en handhaven. Deze richtlijnen zouden kunnen worden toegevoegd aan de wet Gelijke Behandeling. Deze vergelijking kan tevens doorgetrokken worden naar oudere websites, waar bijvoorbeeld geleidelijk de nodige voorzieningen geïmplementeerd kunnen worden. Op deze manier is het voor organisaties met een website gemakkelijker om de toegankelijkheid te verbeteren, zonder dat zij als 'zondaar' bestempeld worden omdat ze op alle punten voldoen. Zelfs kleine maatregelen, zoals grotere lettertypen of het aanbrengen van alternatieve teksten voor afbeeldingen die door braillelezers herkend worden, vormen al een aanzienlijke verbetering.

De bijeenkomst werd afgesloten met de oproep aan alle deelnemers om binnen hun eigen kring op te treden als ambassadeur op dit gebied, om zo het kennisniveau over dit onderwerp binnen alle sectoren te verhogen. Een aantal deelnemers gaf direct aan dat zij het komende jaar minstens 10 mensen willen winnen om als ambassadeur op te treden voor toegankelijkheid.

Meer informatie over de toegankelijkheid van websites en de verbetering van toegang voor gehandicapten is te vinden op de volgende websites:


* www.accessibility.nl

* www.design4all.nl

Over Accenture
Accenture is 's werelds meest toonaangevende dienstverlener voor management consulting en technologie. Accenture werkt met klanten over de hele wereld samen om hen te helpen hun ambities te realiseren en tastbaar resultaat te leveren. Dankzij diepgaande kennis van de markt, een wereldwijd netwerk én bewezen ervaring in consulting en outsourcing, kan Accenture de juiste mensen, vaardigheden, allianties en technologieën inzetten. In 48 landen werken meer dan 100.000 medewerkers voor klanten in alle denkbare branches, waarvan meer dan 1250 in Nederland. De wereldwijde omzet bedraagt 11,8 miljard dollar over het fiscaal jaar dat eindigde op 31 augustus 2003. Zie ook www.accenture.nl

Over de Stichting Bartiméus Accessibility
De Stichting Bartiméus Accssibility is in Nederland en daarbuiten toonaangevend als het gaat om het voorlichten, opleiden, toetsen en implementeren van webtoegankelijkheid voor bedrijven, overheden en instellingen. Zij voert de Drempels Weg Toetsing uit en verzorgt als enige organisatie in Nederland de certificering van webbedrijven voor toegankelijkheid.

De stichting is actief in vele internationale projecten, commissies en consortia op het gebied van toegankelijkheid, is lid van het W3C en direct betrokken bij de totstandkoming van internationaal erkende richtlijnen op het gebied van webtoegankelijkheid. Accessibility heeft uitgebreide ervaring opgedaan met het benchmarken van overheids- en bedrijfssites volgens deze richtlijnen en onderhoudt goede banden met belangengroeperingen en de doelgroep. De stichting stimuleert door diverse projecten studenten en moderne vormgevers bij het maken van baanbrekende nieuwe toegankelijkheidstechnologie. Accessibility levert aan meer dan 80 websites van de top van de Nederlandse bedrijven en overheden expert reviews en ondersteuning bij toegankelijkheid. Meer informatie is te vinden op www.accessibility.nl

Over Watchfire
Watchfire levert Online Business Management software en services voor het beheer van het merk, de risico's en de rendabiliteit van online zakendoen. Vier van de vijf waardevolste merken ter wereld en meer dan de helft van de Fortune 500 - waaronder ChevronTexaco, HP en Dell, maken gebruik van Watchfire om hun zakelijke online investeringen te optimaliseren en hen te helpen om concurrentievoordeel te behalen. De Top-6 brands in de wereld - Coca-Cola, Walt Disney, IBM, Microsoft, GE en Intel (bron: Business Week) - beschermen hun merk online met behulp van de software van Watchfire. Watchfire heeft twee hoofdkantoren, in Waltham, Massachusetts en in Ottawa. Meer informatie is te vinden op www.watchfire.com

Contactinformatie:
Accenture, Abduleheb Choho, tel. 020-493 8684, e-mail: abdeluheb.choho@accenture.com MCS, Perlita Fränkel, tel. 023-562 8208, e-mail: perlitaf@monogram.nl