GGD Rotterdam e.o.
Luchtkwaliteit in Rijnmond
Afgelopen week hebben de kranten vol gestaan met alarmerende berichten
over de luchtkwaliteit in Nederland en vooral in de Randstad.
Satellietwaarnemingen laten zien dat de hoeveelheid stikstofdioxide
(NO2) in de lucht boven de Randstad zeer groot is. Is dit nou een
nieuwe ontdekking, wat betekent dit voor de gezondheid en is
ventileren nu nog wel zo gezond?
kaartje europa
Het is geen nieuws dat de luchtkwaliteit in gebieden met veel
gemotoriseerd verkeer slechter is dan in gebieden met weinig
gemotoriseerd verkeer. Metingen van onder andere het Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) laten dit al jaren zien. De
waarnemingen van de satelliet laten wel een mooi wereldwijd overzicht
zien van gebieden met een hoge concentratie NO (stikstofdioxide) in
de lucht. Het is moeilijk om de gezondheidsgevolgen van de
waarnemingen van de satelliet vast te stellen. Dat komt omdat de
gezondheidsgevolgen worden bepaald door het gehalte NO dat je
inademt. Dat is het gehalte op de plaats van de neus en je mond,
meestal een paar meter boven de grond. Met de satelliet wordt een
zogenaamde kolommeting uitgevoerd: de totale hoeveelheid NO vanaf
grondniveau tot aan de buitenrand van de atmosfeer wordt gemeten. Deze
kolommetingen zijn vervolgens vertaald naar de hoeveelheid NO in de
onderste kilometer van de atmosfeer. De relatie tussen kolomwaarneming
en grondconcentratie hangt sterk af van de lokale omstandigheden.
Het Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne geeft op hun
site hierover meer informatie. Volg de link naar de site van het
RIVM.
De satellietwaarnemingen bevestigen dat in de Randstad en dus ook in
Rijnmond hoge concentraties NO in de lucht zitten. NO is een gas
dat vrijkomt bij alle verbrandingsprocessen. Het verkeer is in
Nederland de grootste bron van dit gas. Voor effecten op de gezondheid
is NO niet de belangrijkste stof die het verkeer uitstoot. NO
fungeert echter wel als gidsstof. Dat wil zeggen dat als er veel NO
wordt uitgestoten, er ook veel andere, meer kwalijke stoffen zoals
fijn stof en ozon, vrijkomen. Onlangs heeft de GGD Rotterdam e.o.
onderzocht wat de gezondheidseffecten zijn van blootstelling aan
luchtverontreinigende stoffen in Rijnmond. De resultaten staan in het
rapport Luchtkwaliteit en gezondheid in Rijnmond. Dit rapport is te
downloaden van deze site. Download dit rapport (204 kB, in pdf
formaat).
Het kaartje maakt wel extra duidelijk dat er in Nederland aandacht
besteed moet worden aan de luchtkwaliteit. De oplossing ligt vooral op
Europese schaal door maatregelen zoals aanscherping van de
uitstootnormen van gemotoriseerd verkeer en verlaging van de totale
uitstoot van stikstofoxiden. Maar ook lokale maatregelen, zoals
snelheidsbeperkingen op rijkswegen, aanpassingen in
verkeerscirculatieplannen in binnensteden en een verstandige
ruimtelijke ordening, zijn nodig om de luchtkwaliteit in stedelijke
gebieden voldoende te verbeteren. Zie daarvoor de tekst van het
interview met Reind van Doorn in het Rotterdams Dagblad van 16 oktober
2004.
Is het nu nog wel zo verstandig om te ventileren? Zorgt ventilatie er
in Rijnmond niet juist voor dat de lucht in de woning nog vuiler wordt
dan deze al is? Nee, goed ventileren blijft noodzakelijk en effectief.
Ook al is de buitenlucht vervuild, buitenlucht is altijd nog schoner
dan binnenlucht bij onvoldoende ventilatie. De lucht in de woning
bestaat immers uit lucht van buiten plus de stoffen die in de woning
geproduceerd worden. Bij onvoldoende ventilatie hopen deze stoffen
zich op in de woning, waardoor de lucht alleen maar vuiler wordt. Door
een goede ventilatie wordt de vervuilde lucht in de woning afgevoerd
en schonere lucht van buiten aangevoerd. Volg voor meer informatie de
link naar uitleg en adviezen op onze site.