Groen!

Brussel, 19 oktober 2004

Antwoord aan minister Vandenbroucke

Vlaams minister Frank Vandenbroucke (SP.A) maakt een scherpe, ongewone en verstandige analyse van de gebrekkige werking van de federale paarse regering en van de onwennigheid om in ons land met asymmetrische regeringen om te gaan. De vraag is echter of hij er de juiste conclusies aan koppelt.

Minister Vandenbroucke slaat nagels met koppen. Door een gebrek aan samenhang binnen en tussen de regeringen dreigt men in ons land het 'scharnierjaar 2004' te verprutsen. DHL en BHV, maar evengoed de begrotingsdebatten zijn pingpongspelletjes geworden tussen de verschillende regeringen van ons land. De mensen zitten erbij en kijken ernaar, met toenemend ongeloof, in de regeringen én in de politiek. De federale regering schuift de debatten en vooral de maatregelen inzake vergrijzing, werkgelegenheid en de toekomst van de sociale zekerheid steeds opnieuw voor zich uit. De begroting is in evenwicht, maar niet structureel. De besluiten van de werkgelegenheidsconferentie - de regering Verhofstadt ging voor liefst 200.000 nieuwe banen zorgen - zijn ofwel niet uitgevoerd ofwel onvoldoende: ondertussen stijgt enkel de werkloosheid en zakte de werkzaamheidgraad, de eenzijdige 'langer-werken'-pleidooien ten spijt.

Een dergelijke voorzet vraagt om reactie, die verder gaat dan de verbazing over de brief van Vandenbroucke. Groen! pleit er ook vandaag voor om niet als struisvogels de kop in het zand te steken. Een stelling waarin minister Vandenbroucke Groen! duidelijk bijtreedt. Voorbij het status quo hebben we nood aan een beleid met een visie op termijn, een beleid dat de solidariteit veilig stelt voor vandaag en voor de volgende generaties, een beleid ook dat ruimte schept voor andere loopbanen.

De vergrijzing pak je niet aan via een arbeidmarktbeleid dat mensen alsmaar sneller oud maakt; door ze té hard te laten werken gedurende een korte periode, om ze vervolgens op brugpensioen of ziekteverzekering te laten gaan als ze opgebrand zijn. Het kan evenmin door via tijdsparen, langere werkweken of soepeler overuren de combinatie van arbeid en gezin nog te verzwaren, zodat er minder tijd voor zorgtaken overschiet en de kinderwens bij vele gezinnen op de lange baan wordt geschoven. Want dat is zeker geen antwoord op de vergrijzing. We moeten dus werk maken van andere loopbanen. Een loopbaan waarbij mensen niet langer voltijds van aan de schoolbank tot aan hun brugpensioen werken. Duurzame loopbanen moeten mensen in de 21ste eeuw de kans geven om hun arbeidsloopbaan te onderbreken of hun arbeidstijd te verminderen wanneer ze daar in hun levensloop behoefte aan hebben: bij de geboorte of bij het opvoeden van kinderen, voor herscholing of om de batterijen op te laden. De terechte pleidooien voor meer ontspannen loopbanen, waar Vandenbroucke geregeld over schrijft, dreigen echter voortdurend van de agenda te verdwijnen door de eenzijdige langer-werken-pleidooien.

Groen! gaat akkoord met minister Vandenbroucke dat er structurele maatregelen moeten komen, langs wegen van geleidelijkheid. En dat politiek niet alleen sympathieke en geruststellende ideetjes mag verkopen, maar ook moeilijke boodschappen moet communiceren. Maar Groen! mist inhoudelijke alternatieven in het paarse discours! Het is fundamenteel onjuist en onhoudbaar om het evenwicht in de sociale zekerheid te willen behouden door alleen maar de mensen langer te laten werken. Groen! pleit reeds lang voor een verbreding van de financieringsbasis van de sociale zekerheid. Om een sterke sociale zekerheid in de 21ste eeuw veilig te stellen, moeten we de inkomsten uit vermogen aanspreken!

Het lijkt steeds moeilijker om een lange termijnvisie op de agenda te krijgen nu dagjespolitiek steeds meer regeert. Dat geldt zowel voor milieudossiers als voor sociale dossiers. Dus is communautair gekibbel de eenvoudigste bliksemafleider. Er is echter niet alleen meer vertrouwen nodig, ook meer visie. Dat dit alles op te lossen is door ook federaal tot een klassieke tripartiete te komen, is evenwel intellectueel en politiek bijzonder kort door de bocht. We missen immers ook in de Vlaamse regering aanzetten tot voldoende langetermijnvisie.

Maar bovenal is de analyse van minister Vandenbroucke meer technocratisch dan democratisch. De vaststelling is terecht dat paars niet meer werkt en dat er een wissel nodig is om te komen tot een regering die wel antwoorden kan bieden. Dit mag echter niet leiden tot een canapéakkoord van partijvoorzitters om een regering te depanneren, aan een tripartiete te bricoleren en postjes te herverdelen tussen partijen.

Wie akkoord gaat met de analyse van minister Vandenbroucke kan als democraat maar één conclusie trekken: laat ons het noodzakelijke debat over fundamentele toekomstkeuzes organiseren en laat de partijen hun kaarten hiervoor op tafel leggen. De kop uit het zand, de kaarten op tafel en een publiek debat over de fundamentele keuzes voor de toekomst! Groen! wil dit toekomstdebat alvast mee voeren, niet op een canapé, wel in en met de samenleving. Zo wordt 2004 misschien toch nog een scharnierjaar.

Vera Dua,
Voorzitter Groen!

© Groen!