RANDSTAD NEDERLAND
Diemen, 21 oktober 2004
Onderzoek Randstad:
Verplegend personeel grote trouw aan vak, maar er zijn grenzen
Het is een hard vak, maar zij die het beoefenen, willen eigenlijk
niets anders. Ondanks een waslijst aan klachten over slechte
arbeidsomstandigheden en andere negatieve aspecten zijn
verpleegkundigen en verzorgenden in het algemeen gelukkig met hun
werk, zo blijkt uit een onderzoek dat uitzendorganisatie Randstad
Gezondheidszorg heeft laten uitvoeren. Het onderzoek naar het
werkgeluk van verplegend en verzorgend personeel geeft wel een
duidelijke waarschuwing: bij veel werkers in deze beroepsgroepen zijn
de grenzen van hun loyaliteit in zicht.
Ze moeten keihard werken, de werkdruk is gevaarlijk hoog en er zijn
nog tal van andere goede redenen tot klagen. En toch is het verplegend
personeel in ziekenhuizen en verzorgingstehuizen gemiddeld zeer
gemotiveerd om hun vak uit te oefenen. Het gevoel maatschappelijk
nuttig te zijn, geeft ze extra energie en motivatie. Daarbij is met
name het goede contact met patiënten en collega's is een belangrijke
positieve prikkel.
'Dubbel'beeld
Het Randstad-onderzoek schetst een 'dubbel' beeld van verpleegkundigen
en verzorgenden. Ze zijn weliswaar hondstrouw aan hun beroep, maar
geven ook aan dat de schaduwzijde steeds sterker voelbaar wordt. De
lijst minpunten die uit de enquête onder 408 respondenten naar voren
kwam, is indrukwekkend. Zo is het vak fysiek zwaar en levert ook de
toenemende agressie op de werkvloer een negatieve bijdrage aan het
vak. Maar het is vooral de oplopende werkdruk die de interessante en
prettige kanten van het werk steeds meer onder druk zet. Een duidelijk
tekort aan loopbaan- en opleidingsmogelijkheden en de - in hun ogen
-te beperkte tijd voor bijscholing zorgen er volgens de meerderheid
van de respondenten voor dat de balans steeds meer doorslaat naar de
verkeerde kant. Het zijn minpunten die er toe leiden dat maar liefst
één op de drie verpleegkundigen en verzorgenden op zoek is naar een
andere functie of werkgever.
Werkdruk ten koste van contact met patiënt
Maar liefst 60% van de ondervraagden ervaart een gegroeide werkdruk.
Dat gaat ten koste van de sociale contacten met patiënten en hun
familie, maar ook voor het coachen van nieuwe collega's, voor
bijscholing en voor het praten over het beleid van de organisatie. Eén
op de vijf ondervraagden vindt dat er te weinig tijd overblijft voor
de medische verzorging en het instellen en controleren van apparatuur.
Al met al kan dit niet anders dan gevolgen hebben voor de kwaliteit
van de zorg en het plezier in het werk.
Conclusie: hou contact met patiënt intact
Randstad concludeert uit het onderzoek dat het belangrijk is de
aspecten die het werk voor verpleegkundigen en verzorgers interessant
maken, intact moeten worden gehouden. Daarbij gaat het met name om het
contact met en de verzorging van de patiënt.
Nol van Vliet, directeur van Randstad Gezondheidszorg: 'De kwaliteit
van de patiëntenzorg wordt direct bepaald door de persoon van de
zorgverlener. Overheid en zorginstellingen hebben er dus belang bij
dat de negatieve aspecten van een toegenomen werkdruk niet de overhand
krijgen. Voor Randstad Gezondheidszorg een reden te meer om aandacht
te schenken aan de benadering van de flexwerker waarbij scholing op
het gebied van persoonlijke ontwikkeling en praktische vaardigheden
centraal staat.'
Andere uitkomsten:
- Werk speelt een belangrijke rol in het leven van het verplegend en
verzorgend personeel. Een veel belangrijkere rol dan voor de
gemiddelde Nederlander. Zes op de tien verpleegkundigen/verzorgenden
geven aan dat werk hen gelukkig maakt en dat werk hun leven compleet
maakt. Dit is beduidend hoger dan bij andere beroepsgroepen.
- Verpleegkundigen en verzorgenden vinden dat ze te veel tijd kwijt
zijn aan onduidelijke opdrachten; ook slechte planningen zorgen voor
een inefficiënte tijdsbesteding. Daarnaast slokken ook de
administratieve taken en de vergaderingen veel tijd op. Meer dan 30%
heeft last van een baas met een onduidelijk handschrift.
- In de zorg is sprake van relatief veel flexibele arbeidscontracten.
Van alle verpleegkundigen en verzorgenden beschikt 61% over een vast
contract. Uitzendkrachten (17%) en medewerkers met tijdelijke
contracten (13%) zijn in de verpleging ruim vertegenwoordigd.
Bovendien heeft 28% van alle verpleegkundigen en verzorgenden een
contract voor een variabel aantal uur. Bijna de helft van het
verplegend en verzorgend personeel is korter dan twee jaar werkzaam
voor de huidige werkgever.
- Tweederde van de verpleegkundigen en verzorgenden heeft wel eens te
maken met agressie of intimidatie in het werk. Eén op de vijf
verpleegkundigen/verzorgenden is wel eens bang tijdens het werk. De
(potentiële) agressie is één van factoren die van de verpleging een
zwaar vak maken.
- In het onderzoek geven verpleegkundigen en verzorgenden hun
leidinggevende er flink van langs. Deze schiet doorgaans te kort op
aspecten zoals inspireren en stimuleren. Ook de mate waarin de
leidinggevende er in slaagt belangrijke informatie over de organisatie
te communiceren wordt als matig ervaren.
- De groei van de werkdruk wordt door de respondenten mede verklaard
uit de toegenomen complexiteit van het werk. Zo worden er steeds
hogere medische eisen gesteld en is er een enorme toename van
administratieve taken. In verzorgingstehuizen loopt deze druk nog
sterker op dan bij de andere type werkgevers.