Artsen zonder Grenzen
Mensen met psychische problemen ontberen medische zorg in Armenië
donderdag 21 oktober 2004
Uit een recent onderzoek van Artsen zonder Grenzen is gebleken dat
mensen met psychische problemen in Armenië (in het zuiden van de
Kaukasus) door de gemeenschap worden buitengesloten. Als gevolg van
deze stigmatisering krijgen duizenden mensen met psychische
stoornissen geen erkenning voor hun ziekte. Zij worden aan hun lot
overgelaten, zonder passende medische zorg.
Het onderzoek werd in het voorjaar van 2004 uitgevoerd in vier regios
rond het Sevanmeer, in het oosten van het land. Uit angst voor
stigmatisering proberen veel mensen hun psychische problemen te
verbergen of ontkennen en weigeren zij professionele hulp te zoeken ,
vertelt Luk Van Baelen, die in het gezondheidsproject van Artsen
zonder Grenzen in Armenië werkzaam is als specialist op het gebied van
informatie, onderwijs en communicatie.
Het exacte aantal hulpbehoevende mensen is onbekend, want officiële
cijfers zijn zelden beschikbaar en vaak onbetrouwbaar, maar de nood is
hoog. In Armenië komen ernstige psychische stoornissen niet vaker voor
dan in andere landen. Maar door de slechte sociaal-economische
situatie en de toestroom van vluchtelingen na de oorlog met buurland
Azerbeidzjan is het aantal psychische problemen, zoals depressie en
angstaanvallen, gestegen, vertelt Dr. Olivier Fenichiu, medisch
coördinator voor Artsen zonder Grenzen in Armenië. Voor deze minder
ernstige gevallen biedt het Armeense zorgstelsel, dat zich bijna
uitsluitend richt op mensen met ernstige psychische stoornissen, geen
alternatieve behandelingen.
Voor diegenen die medische hulp zoeken zijn er bijna geen toereikende
behandelingen voor psychische problemen. Bovendien is er een tekort
aan betaalbare medicijnen. Psychiatrische ziekenhuizen en inrichtingen
zijn overbevolkt, het lokale medische personeel wordt onderbetaald en
is niet voldoende gekwalificeerd, en er is geen specialistische zorg
voor kinderen. Voor minder ernstig getroffen of stabiele patiënten met
psychische problemen is de situatie na een ziekenhuisopname verder
verslechterd. Deze patiënten kunnen vaak niet worden ontslagen uit
psychiatrische ziekenhuizen omdat hun familie hen niet meer accepteert
en er geen andere faciliteiten zijn waar zij terecht kunnen.
Met het oog op deze situatie is Artsen zonder Grenzen sinds 2002 bezig
met de ontwikkeling van een project in Gegharkunik Marz, één van de
armste regios van Armenië. Artsen zonder Grenzen heeft naast het
psychiatrische ziekenhuis in Sevan een centrum voor psychische zorg
opgezet. In vier dagcentra in verschillende dorpen in de provincie
kunnen patiënten terecht voor consulten, behandelingen en nazorg, maar
ook voor ergotherapie, gezinscounseling en informatie over psychische
stoornissen. Deze diensten, inclusief gratis medicatie, worden
verzorgd door in totaal 65 internationale en lokale medewerkers van
Artsen zonder Grenzen.
Dit gezondheidsproject, dat 400 patiënten voorziet van medische zorg,
is nu door de Armeense autoriteiten erkend als een nationaal
pilotproject. Het is zeker een stap in de goede richting, maar om het
taboe rond psychische problemen te doorbreken moeten lokale
gemeenschappen en autoriteiten beter worden geïnformeerd, zegt Dr.
Fenichiu. Er is behoefte aan toereikende, makkelijk toegankelijke
medische zorg, in combinatie met een uitgebreide informatiecampagne om
de sociale stigmatisering terug te dringen. Het moeilijkst is om
patiënten met psychische problemen zo ver te krijgen dat zij zich
laten behandelen en een beroep willen doen op geestelijke
gezondheidswerkers.
Lees ook: Dossier psycho-sociale zog
---