Nij Bosma Zathe
Praktijkcentrum voor het noordelijk melkveehouderijgebied
Het gebied
Het huidige bedrijf Nij Bosma Zathe is gelegen op de oude
Middelzeebodem in de Boksumerpolder, een gebied van ongeveer 200
hectare, ten zuidwesten van de stad Leeuwarden. De Middelzee, die zo'n
1000 jaar geleden tot ver in Friesland binnendrong, is vanaf de 13e
eeuw na Christus ingepolderd door de monniken. Bewoning is er in het
Middelzeegebied niet of nauwelijks geweest. Het land werd gebruikt
vanaf de oude zeedijken, waardoor het een open gebied is gebleven tot
vandaag de dag.
De waterhuishouding
Water is volop aanwezig. Een watergang, de Zwette, loopt langs de
oostzijde van het bedrijf. Dit water maakt deel uit van de Friese
boezem en heeft een peil van 55 cm - NAP. Het winterpeil van de polder
is 90 cm - NAP, het zomerpeil 75 cm - NAP. Het maaiveld ligt op
ongeveer 10 tot 40 cm boven NAP, hetgeen betekent dat de kavelsloten
op een peil van ongeveer 100 cm - NAP worden gehouden. Op verzoek van
de stichting "De Fryske Mole" zijn op een perceel van Nij Bosma Zathe
naast de Zwette twee spinnenkopmolens geplaatst, die eventueel ook
ingezet kunnen worden.
De grond
Het hele gebied van de Boksumerpolder wordt gerekend tot de zware
kleigronden. Deze gronden hebben meer dan 35% lutum, hetgeen neerkomt
op ongeveer 50% afslibbaar, met een kalkarme bovengrond. De
grondwaterstand komt 's winters tot minder dan 40 cm onder het
maaiveld en zakt 's zomers weg tot zo'n 80 - 120 cm beneden het
maaiveld. Het overgrote deel van de Boksumerpolder is matig
waterdoorlatend (20 - 30 cm) per dag.
Gebruik percelen
Nij Bosma Zathe heeft, als de ruilverkaveling "Baarderadeel" is
afgerond, ruim 100 ha grond in de Boksumerpolder tot haar beschikking.
Vóór de ruilverkaveling werd deze oppervlakte door de toenmalige
eigenaren (ongeveer 15 in aantal) overwegend beschouwd als land op
afstand, d.w.z. een vrij lage bemesting, een paar sneden per jaar of,
zoals in de meeste gevallen, voor het weiden van jong en droog vee of
schapen. De ontsluiting was slecht; veel kleine percelen met smalle
ronde akkers, maar ook een paar gedraineerde stukken.
De oorspronkelijke 45 percelen zijn door samenvoeging (dempen van
sloten) en het graven van nieuwe sloten teruggebracht tot 26 kavels,
verdeeld over 5 blokken van ongeveer 200 meter breed en 1 km lang. Via
betonpaden (in totaal zo'n 1300 meter) zijn alle percelen nu goed te
bereiken. Zo'n 70% van de percelen is geploegd en opnieuw ingezaaid.
Op ruim 20 ha (de meest veraf gelegen percelen) zal agrarisch
natuurbeheer worden toegepast, zoals verlate maaidatum, een plas/dras-
situatie en inundatie. Daarnaast zal ca. 12 ha gebruikt worden voor
het verbouwen van maïs, wintertarwe, luzerne enz. Van het grasland
rondom het bedrijf wordt 45 ha benut voor beweiding. Drie iets
verderaf gelegen kavels van in totaal 11 ha zullen overwegend gemaaid
worden (zomerstalvoedering). Dan rest nog een blok van 8 ha
gras/klaver waar zowel beweid als gemaaid wordt. Aan weerszijden van
de oprit zijn een kikkerpoel en maïs-, gras- en
klaverdemonstratievelden aangelegd.
Jongveestal
Erf en gebouwen
Het complex zelf bestaat uit twee bedrijfswoningen, een kop-hals-romp-
bedrijfsgebouw en een werktuigenberging/ jongveestal. De "romp" is een
6-rijige ligboxenstal (afmetingen: 43 x 58 meter en 12 meter hoog) met
twee voerpaden en biedt onderdak aan 184 dieren.
Tussen de twee voerpaden in is de voederproevenafdeling gesitueerd
waar in totaal 60 koeien individueel kunnen worden gevoerd. Deze
dieren worden gemolken in een 4x2 open tandemmelkstal, centraal
gelegen met aan weerszijden plek voor twee groepen van 15 dieren. De
mest van deze vier groepen koeien wordt opgevangen in vier aparte
mestkelders. Aan de oostzijde van de stal bevindt zich het
melkrobotgedeelte met in totaal 60 ligboxen. De koeien in deze
afdeling worden gemolken door de Galaxy melkrobot in een 2-stands
melkstal. Aan deze zijde van de ligboxenstal zijn ook het tanklokaal,
de machinekamer en een waterdemonstratieruimte (met o.a. een
waterzuiveringsinstallatie) ingericht.
Ligboxenstal
Het ouder jongvee (12-24 maand) bevindt zich aan de westzijde van de
stal, waar plaats is voor 42 dieren. In dit gedeelte zijn ook de
ziekenboeg, de afkalfboxen en enkele boxen voor de pas geboren
stierkalfjes. Deze afdeling wordt gecompleteerd door de 22 ligboxen
voor drachtige vaarzen en droogstaand melkvee. Wat rest is een ruimte
waar monsters worden gedroogd maar waar ook een koelcel staat.
De pas geboren vaarskalveren en het jongvee tot 1 jaar worden
gehuisvest in een aparte jongveestal. Deze stal is onderdeel van het
gebouw evenwijdig aan de ligboxenstal. Daarin zijn ook de
werktuigenberging, werkplaats en de biogasinstallatie met
warmtekrachtkoppeling ondergebracht. De jongveestal is verdeeld over
twee ruimten. Een ruimte voor de jongste kalveren met 10 éénlingboxen,
3 strohokken (voor in totaal 21 kalveren) en 7 ligboxen. De tweede
ruimte is uitgerust met plaats voor 30 stuks jongvee (tot 1 jaar).
Op het erf achter de ligboxenstal bevinden zich de computergestuurde
voersilo's en de kunstmestsilo's. Hier vlakbij liggen ook de
kuilvoerplaten met een totale oppervlakte van 1000 m 2 en de
elektronische weegbrug (tot een gewicht van 60 ton).
Adres
Praktijkcentrum Nij Bosma Zathe
Boksumerdyk 11
9084 AA Goutum
Tel. 058 - 2167592
Fax 058 - 2167681
* Klik hier voor de routebeschrijving naar Nij Bosma Zathe
* Klik hier voor een plattegrond van de omgeving van Nij Bosma Zathe
---
© Praktijkonderzoek - Animal Sciences Group - Wageningen UR. Laatst
bijgewerkt: 26-08-2004 16:45.
Mail vragen en opmerkingen over de Praktijkonderzoek Website naar:
webmaster.po.asg@wur.nl
Praktijkonderzoek Veehouderij