GroenLinks

Knieval van Barroso is geen crisis, maar feest voor Europese democratie

27 oktober 2004

De beoogde nieuwe voorzitter van de Europese Commissie, José Barroso, heeft vandaag zijn Commissarissenteam teruggetrokken. Dat gebeurde vlak voordat het Europees Parlement zou stemmen over de goedkeuring van de nieuwe Commissie. Die stemming zou vrijwel zeker op een nederlaag voor Barroso zijn uitgelopen.

Volgens Kathalijne Buitenweg, europarlementariër voor GroenLinks, is Barroso te lang doof gebleven voor de kritiek uit het Europarlement. "Het was al weken duidelijk dat het parlement in meerderheid geen vertrouwen had in de voorgedragen commissaris voor Justitie, de reactionaire Italiaan Rocco Buttiglione. Ook andere kandidaat-commissarissen, waaronder Neelie Kroes uit Nederland, werden door veel fracties niet geschikt geacht voor de hun toebedeelde portefeuilles. Tot vandaag reageerde Barroso daarop met louter cosmetische toezeggingen. Hij heeft verzuimd om bij de regeringen van de lidstaten speelruimte op te eisen voor een herverdeling van portefeuilles. Door de vasthoudendheid van de linkse fracties, en een deel van de liberalen, heeft Barroso nu toch eieren voor zijn geld moeten kiezen."

Toekomstige Commissievoorzitters, en de nationale regeringen, zullen zich voortaan wel tweemaal bedenken voordat zij een kandidaat-Commissaris handhaven in wie een meerderheid van het Europarlement geen vertrouwen heeft. Daarmee heeft het Europees Parlement de facto een recht afgedwongen dat het de jure nog niet heeft: het recht om individuele kandidaat-Commissarissen te vetoën. Buitenweg: "Dat is een belangrijke stap op weg naar een volwassen parlementair stelsel. De knieval van Barroso stort de Europese Unie dan ook niet in een crisis, maar maakt haar sterker. Het is vandaag een feestdag voor de democratie."

"Het Europarlement heeft ook de grondrechten van burgers een dienst bewezen. We hebben duidelijk gemaakt dat er niet te tornen valt aan het discriminatieverbod uit het EU-Grondrechtenhandvest. Aan een fundamentalist als Buttiglione - die homo's zondig vindt, vrouwen het liefst binnenshuis ziet en zijn politieke handelen afstemt op deze overtuigingen - mag de bescherming van de grondrechten niet worden toevertrouwd."

De positie van Buttiglione kwam begin oktober in het geding toen Kathalijne Buitenweg hem, tijdens de hoorzitting met de commissie Burgerlijke Vrijheden, de vraag stelde hoe zijn taak om de rechten van homo's en lesbiënnes te beschermen te rijmen viel met zijn opvatting over homoseksualiteit als `morele stoornis'. Buttiglione zei in zijn antwoord dat hij homoseksualiteit als een zonde beschouwde. Hij voegde er een dag later aan toe dat hij niet zou kunnen instemmen met een beleid dat tegen zijn morele principes indruist. De parlementscommissie oordeelde daarop dat hij ongeschikt was voor het ambt van justitiecommissaris.

GroenLinks gaat ervan uit dat Barroso de aangekondige reshuffling van de Europese Commissie niet beperkt tot de justitieportefeuille. Ook over de geschiktheid van de kandidaat-Commissarissen voor Mededinging (Neelie Kroes), Energie (Laszlo Kovacs), Milieu (Stavros Dimas), Belastingen (Ingrida Udre) en Landbouw (Marianne Fischer Boel) hebben verschillende fracties serieuze twijfels geuit. Buitenweg: "Als Barroso voor deze portefeuilles geen betere kandidaten vindt, loopt hij het risico dat het Europarlement hem opnieuw de voet dwars zet. Dan komt aan zijn Europese carrière een vroegtijdig einde."

Buitenweg roept de regeringen van de lidstaten dan ook op om Barroso de ruimte te geven voor een ingrijpende herschikking van zijn Commissarissenteam. "Als de regeringsleiders blijven denken dat ze de baas kunnen spelen over de Commissie en het Europarlement, zullen ze bedrogen uitkomen. Premier Balkenende draagt hier, als voorzitter van de Europese Raad, de grootste verantwoordelijkheid. Hij moet ervoor zorgen dat de regeringsleiders Barroso geen kandidaten opdringen die ongeschikt zijn voor hun portefeuilles. Dat betekent dat Balkenende moet accepteren dat Neelie Kroes wordt overgeplaatst van Mededinging naar een portefeuille waar zij minder gehinderd wordt door belangenconflicten."

«