Landelijke Archievendag zaterdag 30 oktober


www.archievendag.nl

Maak kennis met het archief! Tijdens de eerste Landelijke Archievendag op 30 oktober kan iedereen op bezoek bij het archief in zijn of haar buurt. In Rotterdam doet het gemeentearchief mee. Het Gemeentearchief Rotterdam is één van de grootste archiefdiensten van Nederland en niet onbelangrijk voor het culturele erfgoed in de regio. Niet minder dan zeventig archiefinstellingen nodigen het publiek uit een kijkje te nemen in het collectieve geheugen van Nederland. Op deze dag openen zij de deuren van hun schatkamers.

Archiefschatten
Tijdens deze open dag voor archieven kunnen bezoekers op ontdekkingsreis naar hun eigen verleden. De Landelijke Archievendag vormt dan ook de opening van de Week van de Geschiedenis (30 oktober t/m 7 november). Het archief bewaart bijzondere archiefschatten van iedereen: over familiegeschiedenis, woonplaats of geboortedag. Ook zijn er archieven die vertellen over een specifiek onderwerp, zoals de Tweede Wereldoorlog of over evenementen.

Bij jou om de hoek
De meeste steden en dorpen hebben een eigen archief, met informatie over de regionale geschiedenis en buurtbewoners. De studiezalen van archieven zijn tijdens kantooruren geopend, maar archieven zijn ook dag en nacht vanuit huis gemakkelijk toegankelijk. Virtueel, door middel van de steeds groeiende websites met beeldbanken en een digitale stamboom, zoals de site www.gemeentearchief.rotterdam.nl. Het archief bij jou om de hoek heeft steeds meer te bieden.

Vele activiteiten in de buurt
De archieven organiseren uiteenlopende activiteiten. In Rotterdam worden bijvoorbeeld unieke archiefschatten getoond uit eigen archief en mag iedereen het depot bekijken. Het Nationaal Archief rijdt met een Inburgeringsbus rond, waar iedereen de kennis over Nederland kan testen door middel van een heus examen. De staatssecretaris van Cultuur, mevrouw Van der Laan, opent de Landelijke Archievendag op 30 oktober in Apeldoorn, in het archief bij háár om de hoek. CODA (Cultuur Onder Dak Apeldoorn) zal het decor vormen voor een spetterende manifestatie, die geheel in het teken staat van archieven.

Alle informatie staat op www.archievendag.nl
Op deze website is uitgebreide informatie te vinden over alle archieven die meedoen aan de open dag én hun activiteiten. Bovendien is op de site het laatste nieuws rondom de manifestatie in Apeldoorn te vinden.

Enkele activiteiten bij het Gemeentearchief Rotterdam:


- Filmprogramma

- Route door het depot

- Koopjes- en informatiemarkt met veel instellingen
- Kijkje op de studiezalen en in het restauratieatelier
- Optreden van The Amazing Stroopwafels
- Beoordelen van meegebracht materiaal
- Stamboomonderzoek met uitleg en presentatie
- Unieke archiefschatten bekijken

Hofdijk 651 (naast station Hofplein), 3032 CG Rotterdam. 010-243 45 67 / info@gar.rotterdam.nl

400 jaar Lutherse Gemeente Rotterdam mei - september 2004

Ruim twee eeuwen lang sierde de Wolfshoekkerk vele Rotterdamse stadsgezichten en vanaf 7 mei staat deze midden op de Coolsingel. Niet in het echt natuurlijk, maar in de etalage van het Gemeentearchief Rotterdam, de zogenoemde Archiefwinkel. In een expositie wordt namelijk tot 14 september aandacht besteed aan een belangrijk deel van de geschiedenis van Rotterdam; het 400-jarig bestaan van de Lutherse Gemeente.

Kerkelijke archieven bevatten een schat aan historische informatie. Met name de doop-, trouw- en begraafboeken die door de kerken zijn bijgehouden, vertellen veel over onze Rotterdamse voorouders. Het gemeentearchief bewaart daarom naast vele andere archieven, ook het archief van de Lutherse Gemeente Rotterdam. Een geloofsgemeenschap die nadrukkelijk fysiek aanwezig was in het vooroorlogse Rotterdam.

Wolfshoekkerk

In 1732 werd door drie kerkenraadsleden een perceel, gelegen aan de Wolfshoek, aan de Lutherse gemeente aangeboden. De Wolfshoekkerk, naar ontwerp van Titus Faber, werd in 1739 ingewijd en bood plaats aan ongeveer 1100 kerkgangers. De kerk was met haar koperen koepeldak een sieraad voor de Rotterdamse binnenstad. Helaas ging het gebouw tijdens het bombardement op 14 mei 1940 in vlammen op. In de Posthoornstraat herinnert alleen een herdenkingsplaquette aan de kerk die hier eens stond.

Direct na het verlies van de Wolfshoekkerk werd er geld ingezameld voor een nieuwe kerk. Omdat in de nieuwe Rotterdamse binnenstad geen ruimte was voor kerkgebouwen, moesten de Lutheranen uitwijken naar de Gordelweg. De Andreaskerk, een ontwerp van Bart van der Lecq, werd op 2 oktober 1949 ingewijd en was de eerste naoorlogse Rotterdamse kerk.

Maarten Luther

Het gedachtegoed van kerkhervormer Maarten Luther (1483 1546), waarop de Lutheranen hun kerkleer baseren, is samen te vatten als sola scriptura, sola gratia en sola fide; alleen de schrift, alleen de genade en alleen het geloof. Luther was tegen een grote rol van de paus en de handel in aflaten. Hij werd legendarisch door 95 stellingen aan de deur van de slotkapel van Wittenberg te spijkeren op 31 oktober 1517. De kern van zijn boodschap: heil is niet te koop, een mens ontvangt zijn heil alleen van God.

Andreas Nesscher

In 1530 werd door volgelingen van Luther de Augsburgse Confessie opgesteld. Dit is een korte samenvatting van geloofsartikelen die samenhangen met geloven en vieren, de bijbel staat hierin meer centraal dan de tradities (zoals die van het toenmalige pauselijke gezag). Vanaf 1590 was er in Rotterdam een groep mensen die de Augsburgse Confessie als kerkleer aannamen. Deze groep stelde in 1604 Andreas Nesscher als eerste eigen predikant aan. Hij wordt gezien als de stichter van de Lutherse Gemeente Rotterdam en legde het eerste doopboek aan.

In de expositie zijn onder andere een bouwtekening van de Andreaskerk in Rotterdam-Noord van de architect Bart van der Lecq en een trompe lil van de Wolfshoekkerk door A.C. Hauck te zien. Daarnaast wordt een exclusief Gezangenboek uit 1795 getoond. In verband met de kwetsbaarheid is dit maar tot eind juni te zien.

Andere archiefstukken die te bezichtigen zijn: een aquarel van de Andreaskerk door Jaap Kraanen, een tekening van het Luthers Weeshuis door P. van Leeuwen uit 1804 en een tekening uit 1651 van de Luthers Kerk op het Colchoseiland. Een 19e eeuwse schaftlijst van het Luthers weeshuis aan het Vasteland laat ons zien wat weeskinderen vroeger te eten kregen.

Op woensdag 26 mei geeft dominee M. van Wijngaarden een lezing tijdens het Historisch Café over 400 jaar Lutherse Gemeente Rotterdam. Het Rotterdams Historisch café houdt zitting op de laatste woensdag van de maand (m.u.v. juli, augustus en december) van 17.00 tot 19.00 uur in het Gemeentearchief Rotterdam, Hofdijk 651.