Museum Joure

Persbericht

De Geschiedenis van het Ganzenbord

Museum Joure organiseert in samenwerking met verzamelaars Gerry Broersma en Christien Sinninghe Damsté van 30 oktober tot en met 6 februari de tentoonstelling De Geschiedenis van het Ganzenbord.

Loop een speelgoedwinkel binnen en u zult er een ganzenbord kunnen kopen. Op zich is dit natuurlijk niet zo bijzonder want zo zijn er veel meer bekende spellen te koop die al jaren meegaan. Maar het is wel opmerkelijk dat het ganzenbord al vanaf de 17e eeuw te koop is en dat bijna iedereen, jong en oud, het ganzenbord kent. Dat het spel vol symboliek zit weet bijna niemand meer, maar voor velen is het Nederlandse gezegde 'in de put zitten' een begrip dat bekend is van het ganzenbordspel. Het is niet bepaald een spannend spel, maar toch heeft het al eeuwen stand kunnen houden en zich niet laten verbannen door concurrentie van de huidige video - en computerspellen.

Het ganzenbord is waarschijnlijk in de 16e eeuw in Italië ontstaan. Aanvankelijk werd het alleen onder de adel aan de hoven gespeeld, maar al spoedig werd het in de 17e eeuw op verschillende plaatsen in Europa verhandeld en door de burgerij gespeeld. Ook toen al was het spel een fascinerende ' reis door het leven' , omdat er met de twee dobbelstenen toch wel een gokelement in terug te vinden was en de speler zich tijdens het spel op zijn levensweg in het geluk of ongeluk kon storten.

Het spel zit vol symboliek. Niet alleen de gans en alle afbeeldingen hebben een bepaalde betekenis ook vele getallen spelen een belangrijke rol. In de loop der eeuwen zijn er tal van varianten op het spel gemaakt. Het ganzenbord is regelmatig in dienst gesteld van politieke, historische en zelfs religieuze ontwikkelingen. Vooral in de 19e eeuw werden actualiteiten en uitvindingen aangegrepen om bordspelvarianten op de markt te brengen. Later lieten ook technische en industriële ontwikkelingen hun invloed gelden. Hierdoor konden ganzenborden in grotere oplages en in meer kleurendruk op de markt worden uitgebracht. Nog weer later werden in de 20e eeuw ganzenborden gebruikt als marketing instrument. Mooie voorbeelden zijn de variaties op ganzenborden uitgebracht door o.a. Douwe Egberts, van Nelle en Verkade.

Op de tentoonstelling in Museum Joure wordt ruim aandacht geschonken aan de vele variaties op het ganzenbord en wordt uitleg gegeven over alle symboliek, zowel van de afbeeldingen als van alle getallen die een rol spelen in dit spel.
Natuurlijk staat op een speeltafeltje een bord met gansjes en de dobbelstenen.

Lezingen rond de tentoonstelling.
Christien Sinninghe Damsté vertelt op zondagmiddag 28 november over het speciale ganzenbord 'Reis door Friesland'. Op zondagmiddag 23 januari gaat zij dieper in op het onderwerp van de tentoonstelling: de Geschiedenis van het Ganzenbord.

Museum Joure is geopend op dinsdag t/m vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur en op zaterdag t/m maandag van 14.00 tot 17.00 uur, op 1e kerstdag, oudejaarsdag en
nieuwjaarsdag is het museum gesloten. Adres: Geelgietersstraat 1-11, 8501 CA Joure. Info: 0513-412283, info@museumjoure.nl , www.museumjoure.nl
> Collectie Amsterdams Historisch Museum, Ganzenbord door Daan Hoeksema

Wilt u bovenstaand bijschrift vermelden bij de foto?