Promotie Martin den Hartog
Fusie ziekenhuizen is een middel om te overleven
De afgelopen 25 jaar zijn steeds meer ziekenhuizen gefuseerd. Deze
geconcentreerde markt heeft slechts een beperkte invloed op de
kwaliteit van de zorg en de optimalisatie van de beddenbezetting, en
dus op de wachtlijsten. Niet de structuur van de ziekenhuismarkt
bepaalt de resultaten van ziekenhuizen, maar het ziekenhuismanagement
zelf. Fusie is wél een middel om te overleven, constateert Martin den
Hartog in zijn proefschrift.
Kunnen ziekenhuizen hun eigen resultaten betere zorg, hogere
beddenbezetting, hogere omzet en groter marktaandeel zelf sturen? En
welk effect heeft de structuur van de markt van ziekenhuizen op het
resultaat van ziekenhuizen? Op deze vragen geeft
gezondheidswetenschapper Martin den Hartog antwoord in zijn
proefschrift Effecten van marktstructuur en gedrag op het resultaat
van algemene ziekenhuizen.
Den Hartog bestudeerde de marktstructuur van algemene ziekenhuizen in
de periode 1978-2001. Hij constateert dat er steeds meer sprake is van
een concentratie van ziekenhuisdiensten: de markt heeft
oligopolistische en zelfs monopolistische kenmerken. Concurrentie
tussen ziekenhuizen wordt hierdoor niet bevorderd. Toch hebben deze
marktomstandigheden nauwelijks effect gehad op het resultaat van de
algemene ziekenhuizen.
De huidige markt van ziekenhuisdiensten is het gevolg van een groot
aantal fusies (86) en het feit dat een groot aantal (36) kleinere
ziekenhuizen haar deuren heeft gesloten. Deze fusiegolf heeft er wel
toe geleid dat de overlevingskansen van ziekenhuizen aanzienlijk zijn
toegenomen. Fusieziekenhuizen hebben veel meer kans om te overleven
dan andere ziekenhuizen. Vooral basisziekenhuizen, waar het aantal
bedden maximaal 250 bedraagt, en categorale ziekenhuizen hebben een
kleinere overlevingskans. Hieruit kan worden geconcludeerd dat een
zekere schaalgrootte nodig is om bepaalde zorg te kunnen leveren die
noodzakelijk is om te overleven.
Het gedrag van ziekenhuizen is het meest bepalend voor het resultaat
van het ziekenhuis. Ziekenhuizen kunnen dus zélf invloed uitoefenen op
hun resultaat door de wijze waarop zij de middelen inzetten. Den
Hartog constateert dat resultaten in het verleden bepalend zijn voor
de toekomst: resultaten in het verleden hebben een significant
positief effect op de huidige resultaten ongeacht of deze resultaten
in het verleden relatief slecht of goed waren. Ook het aantal medisch
specialisten en verplegend en verzorgend personeel, gecorrigeerd voor
de zorgzwaarte van de patiëntenpopulatie, heeft een positieve invloed
op de kwaliteit van de zorg. De ziekenhuizen met een hoog
kwaliteitsniveau hadden een significant lagere beddenbezetting, zo
ontdekte Den Hartog. Hetzelfde (met uitzondering van de
beddenbezetting) gold voor ziekenhuizen die een maximale omzet
nastreven. Gebleken is dat ziekenhuizen die een maximale kwaliteit
nastreven over het algemeen dezelfde ziekenhuizen zijn die een
maximale omzet nastreven.
Martin den Hartog (1964) studeerde verpleegkunde aan de Hogeschool
Midden Nederland in Utrecht, waarna hij als psychiatrisch
verpleegkundige gedurende een jaar in het Militair Hospitaal in
Utrecht werkte. Van 1988 tot en met 1992 studeerde hij
Gezondheidswetenschappen, afstudeerrichting Beleid en Beheer van de
Gezondheidszorg, aan de toenmalige Rijksuniversiteit Limburg. Na zijn
studie werkte hij bij de Federatie voor Onderlinge non-profit
Ziektekostenverzekeringsinstellingen (FOZ), bij OHRA Verzekeringen en
Bank Groep, bij Cadans UVI BV en bij UWV. Thans is hij
directeur-bestuurder bij het Regionaal Indicatieorgaan Leidse Regio.
Noot voor de pers
De promotieplechtigheid vindt plaats op woensdag 3 november om 14.15
uur in de aula van de Universiteit van Tilburg. Promotor is prof.dr.
R.T.J.M. Janssen. Het proefschrift is getiteld Effecten van
marktstructuur en gedrag op het resultaat van algemene ziekenhuizen
(ISBN 90-9018563-1).
Journalisten kunnen een exemplaar opvragen bij de Afdeling
Voorlichting en Externe Betrekkingen van de UvT, tel. 013 466 2000,
e-mail: voorlichting@uvt.nl.
Martin de Hartog is bereikbaar via tel. 0345 631 896 en e-mail:
m.denhartog@worldonline.nl.
Persberichten van de UvT staan ook op Internet:
www.uvt.nl/persberichten/.
Informatie over deskundigen van de UvT, zie: www.uvt.nl/webwijs/
Laatst gewijzigd: maandag 25 oktober 2004
bullet Meer zoekmogelijkheden
bullet Experts en expertise
Zie ook
Contact
E-mail: P.H.C.Siebers
Universiteit van Tilburg