STICHTING HET REKENSCHAP

Burgemeesters hebben geen inzicht in dienstverlening

Burgemeester Capelle aan den IJssel schreef beste verslag

Het ontbreekt de meeste Nederlandse burgemeesters aan inzicht in de kwaliteit van de dienstverlening door hun eigen ambtenaren. Dat stelt de stichting Rekenschap na onderzoek van de burgerjaarverslagen over 2003. In die verslagen moeten de burgemeesters rapporteren over de kwaliteit van de dienstverlening en de procedures voor burgerparticipatie. Slechts 25% van de burgemeesters behaalde een 6 of hoger voor het verslag. 'Het is droevig gesteld met de verantwoording', stelt Hein Albeda, directeur van Rekenschap.

Sinds 2002 zijn burgemeesters verplicht jaarlijks een verslag uit te brengen over de dienstverlening en burgerparticipatie in hun gemeente. De overgrote meerderheid kan dat in onvoldoende mate. 'Het ontbreekt hen aan de meest basale gegevens', zegt Albeda. 'Vaak weten ze niet eens of brieven wel op tijd beantwoord worden. Laat staan dat ze iets kunnen zeggen over de kwaliteit van de gemeentereiniging of de afdeling groenvoorzieningen. Men praat wel veel over klantgericht werken en het verbeteren van de relatie tussen de overheid en de burgers. Als het op prestaties aankomt staan de burgemeesters met de mond vol tanden.'

Als de burgemeesters al kunnen rapporteren over de dienstverlening dan beperken zij zich veelal tot de producten en diensten die vanuit het stadhuis worden geleverd. 'De burger komt de gemeente vooral op straat tegen. Daar ziet hij hoe het gesteld is met het onderhoud van parken en perken, het zwerfafval op straat, het onderhoud van wegen en het al dan niet branden van lantaarnpalen. Vrijwel geen enkele burgemeester die daar oog voor heeft. Ze kennen het stadhuis en denken blijkbaar dat daar zich alles afspeelt.'

Rekenschap, een stichting die verantwoording door de overheid wil bevorderen, verzocht de burgemeesters van de honderd grootste gemeenten hun verslag op te sturen. 84 gaven daaraan gehoor, al moest voor meer dan de helft hiervan een tweede brief worden geschreven. 13% van de burgemeesters reageerde helemaal niet op de twee brieven. Albeda noemt dat 'hoogst onfatsoenlijk'.

Over de kwaliteit van de rapportages zijn de onderzoekers van Rekenschap niet te spreken. Slechts zes gemeenten behaalden een 7 of hoger. Daar staan er zestien tegenover die minder dan een 4 behaalden. 'Er zijn heel wat burgemeesters die zich zouden moeten schamen voor de manier waarop ze zich verantwoorden. Uit de verslagen is geen beeld te krijgen van de kwaliteit van de dienstverlening. De burgemeesters voldoen daarmee niet aan hun wettelijke plicht'.

Rekenschap nomineerde vijf verslagen voor de titel 'beste burgerjaarverslag 2003': Amsterdam, Amersfoort, Capelle aan den IJssel, Den Haag en Rotterdam. Een onafhankelijke jury koos het verslag van burgemeester mevr. J.J. van Doorne van Capelle aan den IJssel tot winnaar. Zij is daarmee de opvolger van burgemeester Deetman van Den Haag die vorig jaar de pluim kreeg voor het beste burgerjaarverslag.
De jury bestond uit K. De Jonge (directeur Consumentenbond), Th. Lucardie (voormalig ombudsman Den Haag) en F. Meurders (presentator/journalist).

Albeda: 'De vijf genomineerde burgemeesters laten zien hoe een goede rapportage eruit moet zien. Ze geven concrete cijfers die iets zeggen over de kwaliteit van de dienstverlening en ze laten zien hoe het in hun gemeente gesteld is met de betrokkenheid van inwoners. Het zijn stuk voor stuk verslagen waar anderen nog veel van kunnen leren'.

De commissarissen van de Koningin schreven dit jaar voor het eerst een burgerjaarverslag. J.G.M. Alders van Groningen kreeg de pluim voor het beste provinciale burgerjaarverslag. Naast Alders waren de commissarissen van Friesland en Noord Holland, hiervoor genomineerd. Rekenschap plaatst echter vraagtekens bij het nut van een provinciaal burgerjaarverslag. Bewoners hebben nauwelijks contact met de provincie en dus is er van dienstverlening aan burgers vrijwel geen sprake.