Het Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie


---

05-11-2004 http://www.eu2004.nl/
Algemene Zaken en Externe Betrekkingen | Persberichten


---

Spreekpunten van de voorzitter van de Europese Raad, premier Balkenende over het Haags programma, de Europese economie en communicatie over Europa

We hebben een uitstekende Europese Raad achter de rug. Terugkijkend op de diverse bijeenkomsten van deze Europese Raad, heb ik de overtuiging dat we belangrijke nieuwe stappen hebben gezet, juist op die terreinen die voor burgers van groot belang zijn.

Gisteren ging het om de economie, banen, versterking van de concurrentiekracht, vandaag om veiligheid.

Vrijheid, veiligheid en recht

Om met het laatste te beginnen: we hebben een programma vastgesteld voor onze samenwerking op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht voor de komende vijf jaar.

In een Europa zonder binnengrenzen moeten we de handen ineenslaan om problemen als georganiseerde misdaad, terrorisme en mensensmokkel aan te pakken. We moeten ook intensief samenwerken op het gebied van asiel en migratie. Asielzoekers en migranten hebben immers recht op duidelijkheid in Europa.

Het nieuwe programma voor vrijheid, veiligheid en recht heet het 'Haags Programma'. Het Haags Programma bevat belangrijke nieuwe impulsen. Samen zorgen die ervoor dat de wetgeving van de lidstaten en de handhavingspraktijk beter op elkaar gaan aansluiten. Mazen tussen nationale systemen worden gedicht, waardoor grensoverschrijdende criminaliteit veel minder kans krijgt. Het gaat om de praktijk, toezien op de effectiviteit van de genomen maatregelen.

Belangrijk is ook dat dit Programma geldt voor alle 25 landen van de EU. Het Tampere Programma had alleen betrekking op de 15 'oude' lidstaten.

Wat houdt het nieuwe Programma concreet in?

Ten eerste gaan we de informatie-uitwisseling tussen politie, justitie en inlichtingdiensten van de lidstaten verbeteren. Wanneer in een land informatie beschikbaar is die van belang is voor de opsporing, moet die ook worden gedeeld met opsporingsambtenaren in andere lidstaten. Het moet mogelijk worden databestanden aan elkaar te koppelen en strafregisters te delen. Hiermee verkleinen we de speelruimte van terroristen en misdadigers. De veiligheid staat voorop, uiteraard in goede balans met de grondrechten van burgers. In onze gesprekken kwam ook duidelijk aan de orde dat samenwerking nodig is in de strijd tegen terrorisme: we moeten verder gaan dan onze eigen veiligheid.

Ten tweede gaan we krachtig verder werken aan een Europese rechtsruimte, waarin je je straf niet meer kunt ontlopen door naar een andere EU-lidstaat uit te wijken. Voor burgers betekent zo'n Europese rechtsruimte ook: rechtszekerheid in de hele Unie ten aanzien van bijvoorbeeld erfrecht en contractrecht. Verder krijgen instellingen als Europol en Eurojust een centrale rol in de misdaadbestrijding.

Ten derde gaan we toewerken naar een gemeenschappelijk asielstelsel in 2010, waarin alle landen dezelfde procedures volgen. We willen één stelsel dat humaan, maar ook duidelijk is, zodat er een einde komt aan het 'asielshoppen'.

We gaan verder nauw samenwerken met de landen waar asielzoekers vandaan komen en doorheen reizen, om te zorgen dat vluchtelingen eerder en beter worden opgevangen.

Illegale immigratie moet beter worden aangepakt. Daarbij horen een gemeenschappelijk terugkeerbeleid en betere grenscontroles. Er komen onder meer teams van grenswachten, gemeenschappelijke procedures voor visumaanvragen. Het Europees Agentschap voor Grensbeheer gaat volgend jaar mei van start.

Ten vierde gaan we de Unie slagvaardiger en democratischer maken op het terrein van asiel en migratie. Per 1 april 2005 nemen we besluiten op basis van gekwalificeerde meerderheid en niet meer bij eenparigheid van stemmen. Voor legale migratie wordt tijdelijk een uitzondering gemaakt. Op dat punt zullen besluiten pas op basis van gekwalificeerde meerderheid worden genomen bij inwerkingtreding van het grondwettelijk verdrag van de EU. Het Europees Parlement wordt nauwer bij die besluitvorming betrokken, via de co-decisie procedure.

Het is al met al een ambitieus programma. De maatregelen zullen nog verder worden uitgewerkt. De Europese Commissie zal daar volgend jaar een actieplan voor presenteren.

Dit is een cruciale bijdrage aan een veiliger Europa waarin vrijheid en recht centraal staan.

Dit is iets wat de burgers raakt. Een veiliger Europa voor vrije Europese burgers wier grondrechten goed zijn beschermd. Dáár gaat het ons om.

Economie

Naast hun veiligheid zijn burgers door heel Europa ook sterk bezig met hun economische vooruitzichten. Hun baan, hun inkomen, solidariteit, de toekomst van hun kinderen. Deze zaken zijn voor mensen van het allergrootste belang. Daar hebben we gisteren dan ook een aantal bijeenkomsten aan gewijd.

Er was een sterk gevoel van urgentie om zaken met meer doortastendheid te gaan aanpakken. Er moet meer focus komen in de Lissabon-agenda. Het rapport van de groep onder leiding van Wim Kok bevat daarvoor stevige handvatten. Conclusies daarover zullen in het voorjaar worden getrokken, onder Luxemburgs voorzitterschap.

We hebben van gedachten gewisseld over de vraag hoe we veranderingen in eigen land met succes kunnen doorvoeren. Hervormingen zijn nodig voor een economisch gezond en een sociaal Europa voor ons en onze kinderen.

Vrijwel alle landen staan voor ingrijpende maatregelen. Het tonen van leiderschap is daarbij belangrijk, maar ook het werken aan draagvlak in de samenleving.

Speciale aandacht hebben we gegeven aan de regelgeving in Europa. Regels moeten zo helder en eenvoudig mogelijk zijn en administratieve lasten moeten zoveel mogelijk worden beperkt. We zijn een heel eind op weg met de ontwikkeling van een gezamenlijke methode om de impact van regels te meten.

We hebben hetzelfde doel voor ogen: een Europa met een dynamische economie waarin mensen een goed leven kunnen opbouwen en waarin de mensen die het echt op eigen kracht niet redden, kunnen terugvallen op een stevig sociaal vangnet.

Communicatie over Europa

Een derde onderwerp waarover we hebben gesproken, is de communicatie over Europa met de Europese burger. Het is nodig dat er op dit punt iets gebeurt, we moeten praten over wat Europa voor ons kan betekenen.

Europa is van ons allemaal. Europese en nationale politici hebben een belangrijke verantwoordelijkheid om duidelijk te maken hoe groot de toegevoegde waarde is van de Europese samenwerking.

We hebben onze vrijheid, veiligheid en onze welvaart voor een groot deel aan die samenwerking te danken.

Dat moeten we veel sterker over het voetlicht brengen.

De komende maanden zal in alle lidstaten gesproken worden over het Grondwettelijk Verdrag. Dat debat biedt tal van kansen om te spreken over de vraag wat Europa voor ons betekent.

Daarbij moeten we ook de link leggen met de fundamentele waarden die in dat Verdrag zijn vastgelegd. Vrijheid, respect en solidariteit tussen sterkeren en zwakkeren liggen aan de basis van de Europese samenwerking. Dat gaan we de komende tijd beklemtonen.

http://www.eu2004.nl/20041105-13465-A