Ministerie van Buitenlandse Zaken

Asiel en Migratie

Kamerbrief inzake HLWG Asiel en Migratie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Binnenhof 4

Den Haag

Directie Personenverkeer, Migratie en Vreemdelingenzaken

Bezuidenhoutseweg 67

Postbus 20061

2500 EB Den Haag

Datum

9 november 2004

Behandeld

drs. E.M. Driessen

Kenmerk

DPV/JP-348/04

Telefoon

+31 (0)70 3486860

Blad


1/1

Fax

+31 (0)70 3484006

Bijlage(n)


1

E-Mail

edo.driessen@minbuza.nl

Betreft

HLWG Asiel en Migratie

Zeer geachte Voorzitter,

Zoals aan uw Kamer is toegezegd tijdens het Algemeen Overleg inzake de Werkgroep op Hoog Niveau voor Asiel en Migratie (HLWG) d.d. 18 mei 2000, gaan u hierbij, mede namens de Minister voor Vreemdelingenzaken en Integratie, de verslagen toe van de HLWG-bijeenkomsten van 28 september en 15 oktober 2004.

De Staatssecretaris voor Europese Zaken,

Atzo Nicolai

VERSLAG VAN DE BIJEENKOMST VAN DE WERKGROEP OP HOOG NIVEAU VOOR ASIEL EN MIGRATIE (HLWG) OP 28 SEPTEMBER 2004

Samenvatting

Op 28 september jl. vond de tweede plenaire HLWG-vergadering onder het Nederlandse Voorzitterschap plaats. In zijn opening bedankte het Voorzitterschap de Lidstaten voor de vele constructieve reacties op de vragenlijsten over de Commissiemededelingen inzake "de prioriteiten voor een gemeenschappelijk terugkeerbeleid", "het verband tussen legale en illegale migratie" en "de verbetering van de toegang van vluchtelingen tot duurzame oplossingen". Deze vragenlijsten waren na de eerste HLWG-vergadering onder de Lidstaten verspreid. Op basis van de reacties van de lidstaten heeft het Voorzitterschap concept-Raadsconclusies opgesteld inzake de eerstgenoemde mededeling, alsook discussiedocumenten inzake de twee laatstgenoemde mededelingen. Deze concept-Raadsconclusies, alsook de discussiedocumenten lagen aan de HLWG van 28 september ter behandeling voor. Een eerste bespreking van de conclusies leidde tot brede consensus op de meeste gebieden. De voorspoedige bespreking van het discussiedocument was voor het Voorzitterschap aanleiding om ook inzake de verbetering van de toegang van vluchtelingen tot duurzame oplossingen concept-Raadsconclusies op te stellen ter bespreking in de HLWG van 15 oktober. Tevens vond een terugkoppeling plaats inzake de eerste bijeenkomst van het AENEAS Comité (Programma voor financiële en technische bijstand aan derde landen op het gebied van asiel en migratie).

Verslag

Prioriteiten voor een gemeenschappelijk terugkeerbeleid

De Lidstaten ondersteunden in grote lijn de eerste versie van de door het Voorzitterschap opgestelde concept-Raadsconclusies. Het Voorzitterschap streeft naar aanname hiervan door de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen (RAZEB) van 2 november a.s. De meeste Lidstaten bepleitten dat de lopende onderhandelingen inzake gemeenschappelijke terug- en overnameovereenkomsten eerst moeten worden afgerond, voordat aan de Commissie mandaten moesten worden verleend voor onderhandelingen met additionele derde landen. Bij de toewijzing van nieuwe mandaten dienden bovendien migratiedruk, geografische ligging ten opzichte van de EU en regionale coherentie als leidraad dienen. Voorts was er brede steun voor een versterking van de relatie tussen eventuele onderhandelingen over een samenwerkings- of associatieverdrag met een derde land en het afsluiten van een terug- en overnameovereenkomst. Nagenoeg alle delegaties gaven bovendien te kennen dat het proces van gemeenschappelijke terug- en overnameovereenkomsten gekenmerkt moest zijn door een "van-geval-tot-geval-benadering". Elk derde land kende zijn eigen specifieke situatie en de strategie ten opzichte van elk derde land moest derhalve individueel worden bezien. De Voorzitter concludeerde de discussie met de toezegging de opmerkingen van de delegaties mee te zullen nemen in een nieuwe versie van de tekst, welke op 7 oktober in de gezamenlijke vergadering van het Strategisch Committee voor Immigratie Grenzen en Asiel (SCIFA) en de HLWG zal worden besproken.

Legale en illegale migratie

Concept-Raadsconclusies konden voor deze Mededeling nog niet worden gepresenteerd, aangezien de Commissie later dit jaar nog een Groenboek zal presenteren. Tevens zal nog een `public hearing' worden georganiseerd. De informatie die hieruit nog zal voortkomen dient te worden verwerkt alvorens tot het opstellen van Raadsconclusies terzake kan worden overgegaan. Desondanks wilde het Voorzitterschap aan de behandeling van dit thema bijdragen door middel van een discussiedocument. De Lidstaten konden instemmen met dit werkdocument, waarin de voornaamste consensus- en discussiepunten waren opgetekend. De discussie behelsde met name de rol inzake informatieverzameling en de exacte rol van het Committee on Immigration and Asylum (CIA) hierbij. Sommige Lidstaten oordeelden dat het CIA vooral geschikt is als forum voor beleidscoördinatie, terwijl anderen het European Migration Network doeltreffender achtten. Voorts bestond er onenigheid over de wenselijkheid van een proefproject inzake legale migratie, alsook de financiering daarvan. Het Voorzitterschap heeft geconcludeerd dat eerst het groenboek en de public hearing moesten worden afgewacht, alvorens verder kan worden nagedacht over een dergelijk pilotproject.

Toegang tot duurzame oplossingen voor vluchtelingen

De notie van bescherming van vluchtelingen in de regio van oorsprong werd breed door de delegaties ondersteund. Enige reserve leek nog te bestaan bij hervestiging als onderdeel van dergelijke beschermingsprogramma's, zeker als dit onderdeel bindend zou zijn voor de lidstaten. De nadruk dient te liggen op de andere duurzame oplossingen (vrijwillige terugkeer en lokale integratie). Het flexibele en niet-bindende karakter van een eventueel hervestigingsprogramma werd door hen dan ook als cruciaal gezien. Andere delegaties legden juist weer de nadruk op het belang van het delen van lasten en verantwoordelijkheden met derde landen bij de opvang van vluchtelingen. Voorts bestond over de noodzaak tot vroegtijdige samenwerking en consultaties met derde landen en UNHCR een brede consensus. Daarnaast konden nagenoeg alle delegaties een proefprogramma in het kader van bescherming in de regio ondersteunen, hoewel enige reserve bestond zolang de exacte inhoud van een dergelijk programma nog niet bekend was. Het Voorzitterschap concludeerde met de toezegging op basis van de gevoerde discussies concept-Raadsconclusies op te stellen, die op 7 oktober in de gezamenlijke vergadering van het Strategisch Committee voor Immigratie Grenzen en Asiel (SCIFA) en de HLWG zullen worden besproken.

AENEAS Comité

De Commissie gaf een terugkoppeling van de besprekingen van het AENEAS Comité dat de dag voor de HLWG, op 27 september, had plaatsgevonden. De jaarprogramma's voor 2004 en 2005 waren daar vastgesteld en werden nu aan het Europees Parlement voorgelegd. De oproep tot het indienen van projectvoorstellen onder deze budgetlijn zou naar verwachting in december door de Commissie worden gepubliceerd.

VERSLAG VAN DE BIJEENKOMST VAN DE WERKGROEP OP HOOG NIVEAU VOOR ASIEL EN MIGRATIE (HLWG) OP 15 OKTOBER 2004

Samenvatting

Op 15 oktober jl. vond de derde plenaire vergadering plaats van de HLWG onder Nederlands Voorzitterschap. Ook de delegaties van het Strategisch Comité voor Immigratie Grenzen en Asiel (SCIFA) waren hiervoor uitgenodigd. Op de agenda van deze gezamenlijke zitting stonden opnieuw de concept-Raadsconclusies inzake de prioriteiten voor een gemeenschappelijk terugkeerbeleid, alsook concept-Raadsconclusies inzake de toegang van vluchtelingen tot duurzame oplossingen (bescherming in de regio). Het Voorzitterschap heeft de besprekingen over deze concept-Raadsconclusies tot een goed einde weten te brengen, waarna deze zijn doorgestuurd voor verdere behandeling door COREPER en aanname door de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen (RAZEB) van 2 november. Daarnaast heeft de Commissie de stand van zaken weergegeven rondom de voorgenomen expertmissie inzake migratie naar Libië.

Verslag

Prioriteiten voor een gemeenschappelijk terugkeerbeleid

De Lidstaten ondersteunden tijdens de zitting van de HLWG op 28 september reeds in grote lijnen de eerste versie van de door het Voorzitterschap opgestelde concept-Raadsconclusies. Het Voorzitterschap gaf opnieuw aan te streven naar aanname van de conclusies door RAZEB van 2 november a.s. Behalve enkele kleine tekstuele wijzigingsvoorstellen dienden vooral twee zaken nog te worden besproken. Dit betrof op de eerste plaats de suggestie van een van de delegaties om te refereren aan het probleem van documentatie en identificatie van illegale migranten in het kader van hun terugkeer. Daarnaast werd gediscussieerd over de uitbreiding van het monitor- en evaluatiemechanisme op het gebied van migratiebeheer naar landen waarvoor de Commissie een onderhandelingsmandaat ter afsluiting van een terug- en overnameovereenkomst is verleend. Beide noties zijn na bespreking in de concept-Raadsconclusies opgenomen. Het Voorzitterschap heeft de geaccordeerde tekst met enkele resterende studievoorbehouden doorgeleid naar het COREPER van 10 oktober, ter aanname door de RAZEB op 2 november.

Toegang tot duurzame oplossingen voor vluchtelingen

Inzake de Commissiemededeling over duurzame oplossingen voor vluchtelingen heeft het Voorzitterschap deze bijeenkomst eveneens concept-Raadsconclusies voorgelegd. Ook hier bleken weinig inhoudelijke geschilpunten te bestaan. De discussie ging voornamelijk over het concept van hervestiging en lastenverdeling, waarbij enkele lidstaten de tekst te zwak vonden en andere lidstaten juist te vergaand. De wens van een aantal lidstaten om een flexibel en niet verplichtend EU hervestigingsprogramma op te nemen staat in de tekst verwoord. Enkele delegaties hebben daarbij een studievoorbehoud gemaakt. Het Voorzitterschap heeft de delegaties nog enkele dagen de tijd gegeven om met tekstvoorstellen te komen en heeft aangegeven de tekst met de kanttekeningen van de lidstaten naar het COREPER op 27 oktober te zullen doorgeleiden, waarna de conclusies door de RAZEB op
2 november zouden moeten worden aangenomen.

Expertmissie naar Libië

De Commissie heeft tenslotte de stand van zaken weergegeven omtrent de voorgenomen expertmissie inzake migratie naar Libië. Deze missie stond reeds een jaar gepland, maar door het EU wapenembargo dat van kracht was voor Libië en verschillende zaken die nog niet waren opgelost tussen Libië en enkele lidstaten, had de missie nog geen doorgang kunnen vinden. Deze zaken waren inmiddels echter opgelost en de RAZEB van 11 en 12 oktober had bovendien het wapenembargo tegen Libië opgeheven. De Commissie gaf aan nu binnen afzienbare tijd een expertbijeenkomst te zullen organiseren om deze missie nader voor te bereiden.