Vereniging Nederlandse Gemeenten

KABINET, IPO EN VNG: GAAN VOOR RESULTATEN

Het kabinet, het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) hebben gisteren, onder leiding van minister-president Balkenende, overeenstemming bereikt over een aanscherping van de omgangsregels tussen overheden en deze vastgelegd in een code. Het rijk, provincies en gemeenten richten zich de komende periode op de resultaten in plaats van processen. Kernwoorden zijn: een verruiming van de bestuurlijke en financiële bewegingsvrijheid, deregulering, vermindering van specifieke uitkeringen en een vermindering van het toezicht. De uitvoering van beleid staat daarbij centraal. Bovendien informeren overheden elkaar tijdig over nieuwe plannen en knelpunten die een andere overheid raken.

In de code spreken de partijen bovendien af om binnen een jaar te komen met maatregelen om de administratieve lasten tussen overheden te verminderen. Bovendien gaan ze het interbestuurlijk toezicht vereenvoudigen met als inzet uniformering en het voorkomen van dubbel toezicht. Afgesproken is dat er twee verkenningen worden uitgevoerd. De eerste verkenning betreft de veranderingen in de relatie en samenwerking tussen het algemeen bestuur (rijk, gemeenten en provincies) en het functioneel bestuur (b.v. gezondheidsinstellingen en scholen). Gekeken wordt naar de positie, verantwoordelijkheid, democratische legitimatie, effectiviteit en efficiëntie van de functionele besturen. De tweede verkenning richt zich op de werkwijze en omvang van de gedeconcentreerde rijksdiensten en de vraag of bij andere verdeling van verantwoordelijkheden, dereguleringswinst te behalen valt.

Om naleving van de afspraken te bevorderen, hebben de partijen extra aandacht besteed aan de borging van de afspraken. Zo bespreekt het Overhedenoverleg, onder leiding van de minister-president, twee keer per jaar de stand van zaken. Voorts zal de Raad van State een periodieke beschouwing opstellen over de interbestuurlijke verhoudingen. Ten slotte kunnen partijen gezamenlijk de Raad van State verzoeken een advies te geven over aangelegenheden waarover de overheden het niet eens zijn geworden.

Naast de interbestuurlijke verhoudingen stonden de financiële verhoudingen op de agenda. Kabinet, VNG en IPO bezegelden de afspraken over de beheersing van het EMU-saldo van de decentrale overheden. Bovendien gaven zij het startschot voor een verkenning naar een eigen inkomstengebied van gemeenten en provincies. In april 2005 moet onder onafhankelijk voorzitterschap een rapportage gereed zijn. Het pakket moet een oplossing bieden voor geconstateerde knelpunten.

Ook spraken kabinet en VNG af het overleg over de wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) voort te zetten. Zij zijn het eens over de bestuurlijke uitgangspunten van de WMO. Het overleg gaat over gefaseerde invoering van de WMO. In dat kader zijn ook de financiële randvoorwaarden aan de orde. Daarbij wordt de mogelijkheid van een tijdelijke doeluitkering nader uitgewerkt.

Op initiatief van het IPO worden daarnaast gezamenlijke afspraken voorbereid om te komen tot uitvoeringscontracten tussen (samenwerkende) gemeenten, provincies en rijk. Deze afspraken werken belangrijke themas uit de nota Ruimte uit. Afspraken hierover worden uiterlijk in januari 2005 voorgelegd aan het kabinet en de besturen van IPO en VNG.

Er zijn nog geen afspraken gemaakt over de budgettaire claims van de gemeenten à ca. 1 miljard. Het kabinet zal daarover eerst een standpunt voorbereiden.

geactualiseerd op: 10 november 2004