Nivel
dr. H. Calsbeek, Factsheet PPCZ. Chronisch zieken over mantelzorg:
Prettig, maar ook bezwaarlijk
NIVEL, 2004, 2 pag.
Chronisch zieken over mantelzorg: prettig, maar ook bezwaarlijk
10 november 2004
Chronisch zieken ervaren de mantelzorg die ze krijgen meestal (80%)
als prettig, maar ze hebben er soms ook moeite mee. Ongeveer 40% vindt
het krijgen van mantelzorg bezwaarlijk of geeft aan het moeilijk te
vinden om van een dierbare of kennis hulp te accepteren. Dit geldt met
name voor huishoudelijke hulp. Dat mantelzorg vanzelfsprekend is vindt
30 tot 40% van de chronisch zieken, van de totale Nederlandse
bevolking vindt 80% dat.
Tweederde van de chronisch zieken die thuis een vorm van zorg krijgen,
krijgt mantelzorg. Dat is vooral (ca. 90%) huishoudelijke hulp, maar
ook persoonlijke of verzorgende hulp. Dit blijkt uit onderzoek onder
de leden van het Patiëntenpanel Chronisch Zieken (PPCZ), uitgevoerd
door het NIVEL. Het PPCZ is een landelijk representatief panel van
mensen in de leef tijd van 15 jaar en ouder met een chronische
somatische aandoening.
Mantelzorg is een belangrijke vorm van zorg voor mensen met een
chronische aandoening. Pas wanneer huisgenoten of andere dierbaren de
noodzakelijke zorg niet op een verantwoorde manier kunnen bieden, of
daar te zwaar door worden belast, komt professionele (AWBZ-)zorg in
beeld. Chronisch zieken vinden het moeilijker om mantelzorg te
accepteren naarmate ze jonger zijn, lichamelijk ernstiger beperkt
zijn, vrouw zijn of wanneer de mantelzorg niet door hun eigen partner
wordt gegeven.
Mantelzorg bij chronisch zieken is over het algemeen langdurig van
aard en vormt daarmee een belangrijk onderdeel van hun dagelijks
leven. NIVEL-onderzoeker Hilly Calsbeek: Eigenlijk zou daarom zowel
bij de indicatiestelling als in de directe zorgverlening ook rekening
moeten worden gehouden met de opvattingen over mantelzorg van
chronisch zieke zélf.
Het Patiëntenanel Chronisch Zieken
Het Patiëntenpanel Chronisch Zieken is een project dat in 1997 op
initiatief van de toenmalige Nationale Commissie Chronisch Zieken en
het NIVEL is opgezet en dat financieel wordt ondersteund door het
ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), de Inspectie
voor de Gezondheidszorg en het ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid (SZW). In het PPCZ worden continu gegevens verzameld
over de zorg- en leefsituatie van mensen met een lichamelijke
chronische aandoening. Hiertoe worden vragen voorgelegd aan een panel
van circa 2.000 chronisch zieken. Deze mensen zijn in
huisartsenpraktijken verspreid over heel Nederland geselecteerd op
grond van medische diagnosen. Door de wijze van samenstelling van het
panel worden landelijk representatieve gegevens verkregen, die kunnen
worden gebruikt voor de ontwikkeling, monitoring en evaluatie van
(chronisch zieken)beleid.