Protestantse Kerk in Nederland
Delegatie Protestantse Kerk: nieuwe hoop in Israël en Palestijnse gebieden
(11-11-2004)
In Israël en de Palestijnse gebieden is nieuwe hoop op een vreedzame
oplossing van het langdurige conflict dat de verschillende
bevolkingsgroepen al jaren gevangen houdt. Dat was één van de
conclusies van de delegatie van de Protestantse Kerk in Nederland die
donderdag terugkeerde na een 10-daags bezoek aan Israël, Libanon en de
Palestijnse gebieden. Van de delegatie maakten onder meer scriba dr.
Bas Plaisier en moderamen-lid ds. Ilona Fritz deel uit.
De zorg van de Protestantse Kerk in Nederland om het conflict tussen
Israël en de Palestijnen was aanleiding om haar eerste officiële
delegatie na de eenwording van de kerk naar dit gebied uit te zenden.
De verheviging van het conflict sinds 2000 baart velen in de
Protestantse Kerk grote zorgen. In 2003 verscheen hierover een
bijdrage tot de bezinning. Recente ontwikkelingen in het Midden Oosten
maakt voortgaande bezinning noodzakelijk.
Het delegatiebezoek vond plaats op een tijdstip van belangrijke
gebeurtenissen: een nieuwe regeringsperiode van president Bush, het
(mogelijk) overlijden van Arafat en de moord op Theo van Gogh.
Gebeurtenissen die van grote invloed bleken te zijn op de ontmoetingen
en de gespreksthemas
Wil tot vrede
De delegatie was onder de indruk van de wil tot vrede bij zoveel
gesprekspartners aan beide kanten en van de hoop dat er door de
actuele ontwikkelingen een doorbraak op dit moment mogelijk wordt.
Daarnaast bespeurde de delegatie echter ook de vrees dat gematigde
leiders opnieuw worden ingehaald door extreme krachten.
Het viel op hoe belangrijk het voor onze gesprekspartners was om
aandacht te krijgen van een kerkelijke delegatie uit Éuropa, die
bereid was om naar beide kanten te luisteren. Het was met name nuttig
om de partners van de Protestantse Kerk in Nederland in dit gebied
beter te leren kennen.
De gesprekken over een mogelijke uitweg uit het conflict bevestigden
de visie van de Protestantse Kerk dat een twee-staten-oplossing de
beste kansen voor de toekomst biedt. Daarbij zal vooral de aandacht
moeten uitgaan naar de levensvatbaarheid van de Palestijnse staat,
zodat aan beide volken recht en veiligheid kan worden geboden. De
delegatie is van mening dat het Initiatief van Genève nog steeds het
beste model biedt voor een dergelijke twee-staten-oplossing.
Palestijnse vluchtelingen
De uitzichtloze situatie van Palestijnen in de Libanese
vluchtelingenkampen was voor de delegatieleden schokkend. De delegatie
is van mening dat Libanon hen de rechten moet bieden, waar deze
vluchtelingen recht op hebben. Een uiteindelijke oplossing van dit
probleem kan echter alleen gevonden worden in een politieke regeling
tussen Israël en de Palestijnen. Daarin dient Israël haar
medeverantwoordelijkheid te erkennen voor het ontstaan van dit
probleem en met de internationale gemeenschap voor deze vluchtelingen
de best mogelijke oplossing te vinden.
De delegatie heeft ervaren dat de bezetting van de Palestijnse
gebieden steeds meer tot een mensonwaardige situatie leidt. Met name
de jongeren verliezen het perspectief op ontplooiing en een normaal
leven. De bouw van de muur, de talloze checkpoints en het economisch
isolement ontwrichten de Palestijnse samenleving steeds meer.
Het voortdurende geweld maakt mensen aan beide kanten wanhopig. Beide
volken hebben recht op veiligheid. Israël heeft het recht zich tegen
zelfmoordaanslagen te beveiligen. Palestijnen hebben recht zich te
verweren tegen een onrechtmatige bezetting. Excessief geweld verdiept
de traumas die reeds aan beide kanten bestaan. Wij pleiten daarom voor
een einde aan het geweld door beide partijen en terugkeer naar de
onderhandelingstafel. Ontmoetingen van Joden en Palestijnen moeten
hiervoor een draagvlak creëren. De gesprekspartners zagen hierbij een
rol voor de Protestantse Kerk in Nederland.
Het conflict, waarbij twee volken zich evenzeer verbonden voelen met
hetzelfde land, is in onze ogen van politieke aard. Godsdienstige
stromingen binnen de betrokken godsdiensten die de ander uitsluiten,
zijn een obstakel voor vrede. De Protestantse Kerk in Nederland zoekt
de dialoog met de betrokken godsdiensten om gezamenlijk recht en vrede
te bevorderen. Demonisering van de islam niet alleen in het Midden
Oosten doet geen recht aan deze religie en brengt het samenleven in
gevaar.
Kerken en christenen
De ontmoeting met kerken en medechristenen in Libanon, Palestina en
Israël was een verrijkende ervaring. De delegatie raakte echter onder
de indruk hoezeer de kerken van het Midden Oosten steeds weer
slachtoffer worden van conflicten in deze regio. Zij zouden juist als
minderheid een belangrijke rol kunnen spelen tussen Oost en West,
tussen Jodendom en Islam.
De verbondenheid met het volk Israël en de solidariteit met het
Palestijnse volk waarvoor de Protestantse Kerk wil staan, bleek onze
mogelijkheden eerder te versterken dan te verzwakken. Van hieruit
konden wij begrip vragen voor de positie van de ander: dat Israël
plaats geeft aan een nationaal bestaan van de Palestijnen en de
Palestijnen meewerken aan een veilig Israël.
Samenstelling delegatie
De delegatie bestond uit vertegenwoordigers van verschillende
onderdelen van de kerk. Naast twee leden van het moderamen en een
synodelid namen ook vertegenwoordigers en medewerkers van de
Protestantse Raad voor Kerk en Israël en Kerkinactie deel.
De delegatieleden waren:
· Dr. B. Plaisier, scriba van de Protestantse Kerk in Nederland
· Mevr. ds. I. Fritz, lid van het moderamen
· Ds. M.D. van der Giessen, synodelid en voorzitter commissie van
rapport MDO
· Ds. P.F. Goedendorp, voorzitter Protestantse Raad voor Kerk en
Israël
· Mevr. drs. I.M. den Hartog, beleidsmedewerker Kerk en Israël
· Drs. S. Haagsma, beleidsmedewerker Midden Oosten, Kerkinactie
· Dhr. W.P. Kramer, woordvoerder moderamen Generale Synode