D66 is trots op de samenleving die zich niet uit elkaar laat spelen.
Dat stelt Boris Dittrich vandaag in het debat met minister Donner en
Remkes over de moord op Theo van Gogh.
Lees hieronder de volledige bijdrage van Boris Dittrich aan het debat.
---
Debat over de moord op Theo van Gogh en de gevolgen hiervan voor de
samenleving
Boris Dittrich
Gisteren werd het Laakkwartier ontruimd. De politie viel een woning
binnen en arresteerde twee mannen die van terrorisme worden verdacht.
Ik ben trots op onze politiemensen die dat gelukt is. Ik leef mee met
de drie man die bij die actie gewond zijn geraakt. Hun werk is
gevaarlijk werk en ze doen dat voor ons.
Er zijn scholen, moskeeën en kerken in brand gestoken. De veerkracht
van de samenleving blijkt als ik zie hoe ouders elkaar troosten, hoe
het hoofd van de islamitische school in Uden zegt door te zullen gaan,
hoe alle onderwijsorganisaties de handen in één slaan en gezamenlijk
een oproep doen het geweld te staken.
Ik heb bewondering voor de mensen van het buurtcomité in het
Laakkwartier of in Amsterdam die zeggen: we laten ons niet uit elkaar
spelen, we bouwen aan een hechte buurt, met iedereen die daar woont.
De signalen uit de samenleving zijn: we laten geen tweedeling in de
maatschappij aanbrengen. Geen wij tegenover zij. Iedereen die in
Nederland woont en hier op een normale manier aan zijn toekomst bouwt,
hoort erbij en is één van ons. Of je nou Turks, Marokkaans of Hollands
bent. Dat is de kracht van Nederland. Ik ben trots op die kracht.
Het begon vorige week. s Ochtends fietste Theo van Gogh door Amsterdam
naar zijn werk. Op beestachtige wijze werd hij afgeslacht. De
moordenaar, Mohammed B., liet een brief op zijn lichaam achter. De
adem stokt in je keel als je de tekst ervan leest. Extreem
fundamentalistische teksten met name tegen onze VVD-collega Ayaan
Hirsi Ali. Maar ook de joden krijgen er weer van langs in een passage
die aan het Nazi-tijdperk doet denken. En ook de ongelovigen worden
gebrandmerkt. De lafhartige moord heeft een kettingreactie van haat,
wraak en angst in gang gezet. Een spiraal die we gaan doorbreken.
Er is een groep jonge moslims onder ons die radicaal islamitische
ideeën heeft en die bereid zijn hun visie op de wereld met geweld aan
anderen op te leggen. Zij bedreigen anderen, zij beramen aanslagen,
zij zetten de samenleving onder enorme druk. Nog nooit in de
Nederlandse geschiedenis hebben we zo iets meegemaakt. Het gaat om
jongeren die hier geboren en getogen zijn, en toch op een gegeven
moment in hun leven afdwalen en radicaliseren.
Ik begrijp dat mensen onzeker zijn. Het is moeilijk de dreiging in te
schatten. Daarom is het van belang dat de regering en de
overheidsinstanties laten zien dat zij in staat zijn dit probleem aan
te pakken.
Het kan niet zo zijn dat een kleine groep radicalen die geweld wil
gebruiken de samenleving in gijzeling neemt.
Vanaf deze plaats spreek ik namens de fractie van D66 solidariteit uit
met onze collegas Hirsi Ali en Wilders. Zij staan onder enorme druk,
omdat zij opvattingen naar buiten brengen, waar de groep extremisten
het niet mee eens is. Zij moeten steeds weer op een ander schuiladres
worden ondergebracht en zijn omringd door bodyguards.
Ook al ben je het niet met hun opvattingen eens, het is volstrekt
onacceptabel dat zij in deze positie gemanoeuvreerd zijn. Ik wens hen
veel sterkte en hoop dat de situatie zich snel normaliseert.
Ik zei het al: mensen verwachten dat de regering en de
overheidsinstanties laten zien dat ze de situatie aan kunnen. Dat er
leiding wordt gegeven en dat de problemen effectief worden aangepakt.
Dat brengt me op de brief van de ministers Donner en Remkes.
Die brief is verhelderend, plaatst de gebeurtenissen in perspectief,
maar roept op onderdelen vragen op. Ik loop een aantal onderwerpen
langs.
De AIVD werkt dag en nacht om de groep moslim-extremisten in de gaten
te houden en om in te grijpen, wanneer dat nodig is. Succesvolle
arrestaties zijn er verricht. Mohammed B., de moordenaar van Theo van
Gogh, was bij de dienst bekend. Bij het afluisteren en volgen van
anderen dook zijn naam op. In zijn huis werd vergaderd en werd een
zelfmoordtestament gevonden. Er waren signalen dat hij steeds verder
radicaliseerde. Dat hij Koranteksten schreeuwde. Hij had een strafblad
en was bij Justitie in Amsterdam bekend.
Achteraf is het altijd makkelijk oordelen. Maar gelet op de gegevens
die vóór 2 november 2004 bekend waren bij de AIVD en andere
overheidsdiensten, had het toch niet in de rede gelegen hem beter in
de gaten te houden? Waarom werd hij niet gerekend tot de harde kern
van 150 mensen? Word je tot die groep gerekend, dan worden allerlei
gegevens uit verschillende dossiers gedeeld en kan een completer beeld
ontstaan van de handel en wandel van iemand. De regering zegt dat er
naar behoren informatie is uitgewisseld tussen de AIVD en Amsterdam en
dat niet geconcludeerd kan worden dat deze informatie uitwisseling de
besluitvorming over eventueel te treffen preventieve maatregelen heeft
belemmerd.
Die conclusie begrijp ik niet. Vaststaat dat er geen preventieve
maatregelen genomen zijn. Mohammed B. heeft van Gogh vermoord. Waarom
formuleert de regering de conclusies zo voorzichtig? Geeft zij
eigenlijk het signaal af dat actief preventief ingrijpen wel degelijk
denkbaar was geweest.
Theo van Gogh
Er is naar de veiligheidssituatie van Theo van Gogh gekeken en men
heeft er geen aanleiding in gezien hem persoonsbeveiliging te geven.
Afgezien van de vraag of hij dat zelf zou hebben geaccepteerd. De
regering komt tot de conclusie dat ook achteraf niet in redelijkheid
gesteld kan worden dat op het punt van de beveiliging van Van Gogh
anders beslist had moeten worden.
Die conclusie kan ik op basis van de stukken nog niet trekken.
In april 2004 heeft de hoofdredacteur van Metro aangifte van
bedreiging gedaan van Van Gogh. De aangifte leidt niet tot enige actie
van de politie in Amsterdam. Later die maand legt de redactie van de
Metro NOGMAALS kopieën van de dreigementen over. Pas een dikke maand
later schrijft de Amsterdamse politie, dat door het ontbreken van
voldoende aanwijzingen het onderzoek richting de daders thans gestopt
is.
Wat voor onderzoek heeft de Amsterdamse politie gedaan?
Waren de dreigementen richting van Gogh, gevoegd bij de dreigementen
via de websites en rondom uitzending van de film Submission,
zorgvuldig tegen het licht gehouden en was er echt geen andere
conclusie mogelijk dat hij wel beveiligd had moeten worden?
Heeft Amsterdam hier zorgvuldig werk afgeleverd?
Lek bij de AIVD
Dan lezen we opeens in de krant dat geheimen van de geheime dienst in
handen van de extremistische verdachten terecht zijn gekomen. En die
informatie lekte ook nog eens uit naar de krant. Hoe is dat toch
mogelijk? Kunnen we er verzekerd van zijn dat met de arrestatie van de
ene AIVD-medewerker enkele weken geleden dit lek is gedicht?
Worden de medewerkers van de dienst goed gescreend?
Minister Remkes
Ik wil er weinig woorden aan vuil maken, maar het interview van
minister Remkes waarin hij suggereerde dat er verdeeldheid is in de
aanpak van hem en minister Donner, was ver beneden de maat. Mensen
willen weten welke maatregelen de regering neemt en hebben een sterke
overheid nodig.
De maatregelen
De regering kondigt een groot aantal maatregelen aan.
D66 steunt die. Ik noem :
Uitbreiding van de AIVD, intensivering van het zoeken naar nog
onbekende geradicaliseerde personen, het versterken van de bewaking
van mensen die bedreigd worden, de maatregelen tegen radicale imams of
moskeeën die broedplaats van radicalisme zijn. Ook het ontnemen van de
Nederlandse nationaliteit wanneer iemand een dubbele nationaliteit
heeft.
Het verstoren en tegengaan van terroristische planvorming met behulp
van allerlei overheidsdiensten is een goede zaak.
Vrijheid van meningsuiting
Er is veel gediscussieerd over de vraag of de vrijheid van
meningsuiting niet te ver is doorgeschoten en of de wettelijke grenzen
zouden moeten vervallen of juist aangescherpt.
D66 wil die vrijheid niet inperken. Het is ieders eigen
verantwoordelijkheid hoe met de vrijheid van het woord om te gaan. Wij
zien daar voor de overheid geen taak weggelegd om grenzen van fatsoen
af te dwingen. Tegen zelfbeperking bestaat geen bezwaar.
Maar het misstaat niet om het debat over de vraag of je alles wat je
mag zeggen ook moet willen zeggen, te vervolgen.
Tegengaan discriminatie
Ik wil dat de samenleving meer werk maakt van het tegengaan van
discriminatie. Jonge allochtonen hebben een baan nodig. De werkgevers
zijn hier aan zet. Ik roep het Midden- en Kleinbedrijf op actiever te
worden. Ook wil ik dat allochtone jongeren in het uitgaansleven niet
gediscrimineerd worden.
En dat het onderwijs versterkt wordt. Ik wil dat het hoge aantal
dropouts binnen het VMBO drastisch naar beneden gaat. We kunnen ons
geen isolement van jongeren veroorloven.
D66 steunt een daadkrachtige aanpak van radicale moslims met
extremistische ideeën. Het is goed dat de regering nieuwe maatregelen
neemt. Wij waarderen de vrijheid in Nederland die laten we ons niet
afnemen door een kleine groep. Wij gaan het tij keren maar laten we
één ding goed bedenken: hoeveel wetten er ook aangepast worden
maatregelen getroffen worden, het zijn de mensen in Nederland die de
basis leggen voor een vreedzame en geïnteresseerde samenleving. We
zullen met zijn allen aan dat ideaal moeten werken.
Niet voor niets staat er bij de Nederlandse Leeuw geschreven :
Ik worstel en kom boven.
11-11-2004 18:52
D66