S.M.O.
Familiebedrijf vreest nieuwe regels financiële rapportage
Bestuurders van familiebedrijven en corporaties maken zich ernstig
zorgen dat de International Financial Reporting Standard (IFRS) die
per 1 januari 2005 voor beursgenoteerde ondernemingen verplicht wordt,
ook richtinggevend wordt in de regelgeving voor de financiële
verslaglegging van familiebedrijven en corporaties. Als dit bange
vermoeden werkelijkheid wordt, ligt de bijl aan de wortel van
bedrijven met gekende eigenaren en met niet of beperkt verhandelbare
aandelen, zo is de belangrijkste conclusie van de vandaag verschenen
SMO-publicatie De kracht van het geduldig kapitaal: besloten
vennootschappen voor het voetlicht.
De economische betekenis van bedrijven met gekende eigenaren en met
niet of beperkt verhandelbare aandelen zoals familiebedrijven en
corporaties, is groot. Zij nemen meer dan de helft van de
werkgelegenheid en toegevoegde waarde in Nederland voor hun rekening.
Bovendien blijkt dat zij in tijden van recessie een stabiliserende rol
spelen in de economie, onder meer omdat zij niet zo snel geneigd zijn
mensen te ontslaan wanneer het economisch wat minder gaat.
In de nabije toekomst regels voor financiële verantwoording van
beursgenoteerde bedrijven toepassen op familiebedrijven en
corporaties, is een regelrecht nachtmerriescenario. Zo stelt Henk
Scheffers van SHV: 'Dan moeten we activa en passiva op marktwaarde
gaan waarderen, met het risico dat als de marktwaarde los van de
ondernemingsactiviteit fluctueert er wel dividend over betaald moet
worden, hetgeen onverantwoord is.'
Ook regels rondom goodwill en het treffen van voorzieningen roepen
grote vragen op. Familiebedrijven en corporaties hanteren graag het
principe 'bij twijfel niet inhalen' en koesteren dus het
voorzichtigheidsbeginsel door bijvoorbeeld bij bedrijfsovername de
betaalde goodwill direct af te boeken of door 'als een goed huisvader'
voorzieningen te treffen met het oog op een ongewisse toekomst.
Onverhoopte toepassing van IFRS op bijvoorbeeld familiebedrijven maakt
prudent boekhouden onmogelijk.
Uit het onderzoek komt eveneens naar voren dat regelgeving rondom
successie en bedrijfsopvolging te complex is en nog steeds een
bedreiging vormt voor de continuïteit van familieondernemingen. Zo
stelt Jaap Blokker van het gelijknamige concern: 'Nederland is een
achtergebleven gebied in Europa als het gaat om successie. Dat is voor
elk familiebedrijf een groot gevaar: er moet direct worden afgerekend
bij de fiscus bij de overdracht van ondernemingen aan de volgende
generatie. De overdracht van bedrijfsgebonden vermogen zou niet belast
mogen worden.'
Familiebedrijven en corporaties vormen de stille maar betrouwbare
motor van de Nederlandse economie. Doordat ze niet aan de beurs
genoteerd zijn, kan een langetermijnstrategie voorrang krijgen boven
het scheppen van shareholdersvalue op de korte termijn. Zo stelt Hans
Breukhoven die door aandeleninkoop in 2002 Free Record Shop van de
beurs haalde: 'Op de beurs moet je kortetermijnwinst laten zien en dat
maakt het veel moeilijker om risico-projecten te doen.'
Familiebedrijven vormen een betrouwbare baken in woelige tijden. De
publicatie besluit dan ook met de conclusie dat het noodzakelijk is
voor familiebedrijven en corporaties om met hun gezicht naar de
samenleving te gaan staan, zodat er meer oog komt voor hun specifieke
positie in het Nederlands bedrijfsleven bij beleidsmakers.