European Commission

IP/04/1369

Brussel, 16 november 2004

Europese Commissie komt met blauwdruk voor eindsprint bij ITER-onderhandelingen

Vandaag heeft de Europese Commissie tijdens haar vergadering te Straatsburg (Frankrijk) een voorstel goedgekeurd voor een besluit van de Raad inzake de internationale onderhandelingen over ITER (Internationale Thermonucleaire Experimentele Reactor). De Commissie heeft veranderingen voorgesteld in haar onderhandelingsmandaat om consensus te helpen bereiken bij de onderhandelingen met de zes partijen (EU, Japan, China, Rusland, Zuid-Korea en de VS) over de gezamenlijke bouw van ITER op de Europese kandidaat-locatie Cadarache (Frankrijk). Afhankelijk van het besluit van de Raad van 26 november, zal de Commissie trachten de onderhandelingen met alle partijen zo spoedig mogelijk tot een succesvol einde te brengen. Een "echte partnerschap" tussen de EU en Japan zou een centrale pijler van bovengenoemde consensus kunnen zijn. Japan zou gunstige voorwaarden kunnen krijgen als tegenprestatie voor zijn speciale bijdrage aan het ITER-project. Bovendien zou de EU kunnen bijdragen tot andere initiatieven voor fusieonderzoek in Japan ter aanvulling van het ITER-project, zulks als onderdeel van een "bredere aanpak" om fusie-energie te leren beheersen.

Wat is fusie-energie?

Kernfusie wekt schone energie op door lichte atomen, zoals waterstofatomen, met elkaar te versmelten. ITER zal, vanuit een bijzondere aggregatietoestand ("plasma"), ongeveer 500 miljoen watt kunnen opwekken. Dit vermogen is tien maal zo groot als de hoeveelheid energie die in het plasma wordt geïnjecteerd. De totale kosten in verband met bouw en exploitatie, over een periode van 35 jaar, zouden zo'n 10 miljard euro belopen.

Europa kiest voor Cadarache

De Raad heeft in november 2003 unaniem besloten Cadarache (Frankrijk) voor te stellen als Europese kandidaat-locatie voor de huisvesting van ITER.

Hoop op een internationale overeenkomst in de nabije toekomst

Japan stelt Rokkasho-Mura als locatie voor ITER voor en wordt hierin gesteund door de VS en Zuid-Korea, terwijl China en Rusland achter de kandidaat-locatie van de EU staan. Na goed verlopen internationale besprekingen te Wenen op 9 november gaven alle partijen blijk van hun "optimisme" dat een consensus over de te kiezen locatie nabij is.

Het voorgestelde onderhandelingsmandaat is er aldus op gericht met alle zes partijen overeenstemming te bereiken over de bouw van ITER te Cadarache. Mochten de partijen er niet in slagen de verhoopte consensus te bewerkstelligen, dan zou de EU, zoals besproken op de vergadering van de Raad van 24 september 2004, ernaar streven de bouw van ITER op basis van het breedst mogelijke partnerschap te realiseren.

De bredere aanpak

De zes partijen bekijken ook een `bredere aanpak' voor de beheersing van fusie-energie, waarbij andere internationale activiteiten het ITER-project aanvullen, met inbegrip van de mogelijkheid van:
* de bouw van een beproevingsfaciliteit voor materialen IFMIF (International Fusion Materials Irradiation Facility);
* de benutting van kleinere fusie-installaties, de "satelliet-tokamaks", bijvoorbeeld de Joint European Torus (JET) in Culham (VK) en de geplande reactor JT60 Superconductive in Japan.

De kosten van de bouw van ITER

Overeenstemming tussen de zes partijen om ITER te Cadarache te bouwen zou het volgende kostenplaatje te zien geven :

Totale bouwkosten voor ITER: 4 570 miljoen euro.

EU-begroting (max. 50%), d.w.z. max. 2 285 miljoen euro, waarvan ten hoogste 40% uit de communautaire begroting, dat wil zeggen maximaal 1 828 miljoen euro.

Bijdragen van andere partijen (min. 50%): min. 2 285 miljoen euro.

Voor ITER en de activiteiten in het kader van de bredere aanpak zouden er in het bijzonder van het gastland, Frankrijk, en van enkele andere Europese landen, en mogelijk van Japan, nog aanvullende bijdragen komen.

http://europa.eu.int/comm/research/energy/fu/article_1122_en.htm http://www.iter.org/