Socialistische Partij

Zwarte lijst liegende bestuurders en meldplicht misstanden voor ambtenaren

17-11-2004 * SP-Kamerlid Jan de Wit pleit voor een zwarte lijst voor liegende bestuurders die misstanden verhullen, zodat zij voor altijd uit bestuursfuncties kunnen worden geweerd. Tevens wil hij het begrip ambtsmisdrijf uitbreiden met strafbaarstelling van het misleiden van het parlement door bewindslieden. Ook wil De Wit ambtenaren verplicht worden om misstanden naar buiten te brengen. "Dit geeft hen het alibi om te weigeren mee te werken aan wanpraktijken."

Naar aanleiding van de onthullingen van de commissie Duivesteijn over de grote infrastructurele projecten bleek dat onder andere minister Netelenbos een ambtenaar opdracht had gegeven om een tekort van tussen de 600 en 800 miljoen niet aan de Kamer te melden. De consequentie daarvan is dat er veel geld wordt verspild en foute besluiten worden genomen. Een dergelijke bewindspersoon had volgens de SP strafrechtelijk vervolgd moeten worden en zou op een zwarte lijst moeten komen, met de consequentie dat zij in bestuurlijk Nederland niet meer aan de bak komt. "Een liegende minister moet natuurlijk aftreden," vindt De Wit. "De capriolen van Netelenbos hebben de samenleving 700 miljoen euro gekost. Dat vind ik crimineel ten opzichte van nette belastingbetalers en zou nooit ongestraft mogen blijven. En toch is dat nu wel zo."

Had de ambtenaar (een accountant) de klok geluid, dan had hij daarmee een groot risico genomen. Volgens De Wit moet in de ambtenarij een cultuuromslag worden afgedwongen: "Het is nu de praktijk dat ambtenaren, vanwege hun zwijgplicht en uit loyaliteit jegens hun bewindspersoon of andere leidinggevende, zwijgen over misstanden. Ik wil dat het normaal wordt dat die misstanden, indien een ambtenaar intern geen gehoor krijgt, naar buiten worden gebracht. Er ligt nu een klokkenluidersregeling die ambtenaren beschermt als ze een misstand melden, en wat ons betreft wordt die in de nabije toekomst nog versterkt. De cultuur moet en kan nu om: spreken moet de norm worden en verzwijgen taboe. Dat maakt het ambtenaren ook veel makkelijker om te weigeren mee te werken aan wanpraktijken."