Katendrecht,
voorheen de Kaap
Lief en leed in een Rotterdamse stadswijk lokatie : Het Schielandshuis
datum : 18 november t/m 31 oktober 2004
Museum Het Schielandshuis brengt de vele gezichten van Katendrecht
opnieuw tot leven in de tentoonstelling ´Katendrecht´, voorheen De
Kaap, van 18 november tot en met 2 mei 2004. Foto´s van het dagelijks
leven, wonen en werken op het Rotterdamse schiereiland staan centraal
in de tentoonstelling. Lief en leed wordt geportretteerd in de
bedrijvigheid, de ruige kroegen, de tattoozaken en de bordelen die de
wijk haar bijzondere karakter gaven.
Chinatown
De expansie van de Rotterdamse haven vanaf 1880 zorgt voor een ware
metamorfose van Katendrecht. Het rustieke dorpje ontwikkelt zich tot
een stadswijk met een bloeiende middenstand en veel werkgelegenheid in
de haven. Sjouwers, zeelieden en hoeren vullen het straatbeeld. Begin
20e eeuw vestigt een grote groep Chinezen zich op Katendrecht en de
wijk groeit uit tot de eerste Chinatown van Europa. De nieuwe inwoners
huren een bed in overvolle boardinghouses, waar kleine kamertjes
volstaan met stapelbedden. De Chinezen wonen en werken in de wijk, zij
gokken en gebruiken opium. Door de werkeloosheid in de jaren dertig
raken zij hun werk in de haven kwijt en velen leggen zich uit nood toe
op de verkoop van pinda´s. In 1950, met de presentatie van restaurant
Chong Kok Low op de havententoonstelling ´Ahoy´, raakte het Chinese
restaurant bekend. Daarna gaan Rotterdammers speciaal naar Katendrecht
om te 'Chinezen'.
Verboten für Wehrmacht und Kriegsmarine
Tijdens de oorlog gaat op Katendrecht het leven gewoon door, veel
kroegen blijven open. Maar niet voor de Duitse bezetter, een bord op
Katendrecht laat weten: Verboten für Wehrmacht und Kriegsmarine.
Na de oorlog trekken prostituées en hun beschermers in grote aantallen
naar Katendrecht, gevolgd door de horecabazen. Het gebied rond de
Delistraat ontwikkelt zich tot het internationale uitgaanscentrum van
het naoorlogse Rotterdam. Tot laat kan men een rondje maken en
genieten van de live muziek in danssalon Walhalla, café De Ster, de
Ocean Bar, Las Vegas of De Unie.
Rosse buurt
Ook al staat De Kaap voor veel Rotterdammers symbool voor
verloedering, misdaad en prostitutie, de sfeer is er tot de jaren
zeventig gemoedelijk. De middenstand floreert en de kroegen en
dancings zijn populair. Voor een tattoo zijn er verschillende
adressen, zoals Tattoo Willy en Tattoo Bob. Veel Katendrechtse
gezinnen verhuren een kamer aan een prostituée, de kinderen doen soms
zelfs boodschappen voor de meisjes.
Maar met de komst van de bordelen, buitenlandse prostituées en Haagse
souteneurs verandert de sfeer in de wijk in een Wild West.
Vechtpartijen, schietpartijen en ontruimingen zijn meer regel dan
uitzondering, de bewoners van de wijk vetrekken en de hechte
Katendrechtse gemeenschap valt uit elkaar. De wijk is in deze periode
voor striptekenaar Martin Lodewijk de inspiratiebron voor de strip ´De
Kat in Katendrecht´.
Een nieuw gezicht
AREKA, Actiegroep Red Katendrecht, zorgt voor de ommekeer. In 1975
worden afspraken gemaakt met de gemeente om de wijk aan te pakken.
Projecten waarin architecten een grote mate van vrijheid krijgen,
koopwoningen, een park en een recreatief strand zullen de wijk een
nieuw gezicht geven. Op de tentoonstelling kunt u via een
computerprogramma een wandeling maken door het Katendrecht van de
toekomst.
Wielerronde Katendrecht
Katendrecht is een dorp in een stad, de sociale controle is groot.
Niemand heeft het breed, dus er wordt goed voor elkaar gezorgd. Er is
een bloeiend verenigingsleven waar iedereen elkaar van jongs af aan
kent. In een archief dat speciaal voor deze tentoonstelling is gemaakt
zijn foto´s verzameld van het dagelijks leven in de Rotterdamse wijk.
Van verjaardagsfeestjes tot uitstapjes met de bus, van de wielerronde
Katendrecht tot voetballen op het Koolasveld.
Tijdens de expositie Katendrecht, voorheen De Kaap, is van 18 november
tot en met 29 februari 2004 in Museum Het Schielandshuis ook werk te
zien van Dolf Henkes. Deze Rotterdamse kunstenaar woonde en werkte op
Katendrecht. In het kader van het Dolf Henkesjaar tonen ook Maritiem
Museum Rotterdam, Chabot Museum en Museum Boijmans van Beuningen werk
van Henkes.
Historisch Museum Rotterdam