NOVIB

Novib suikervoorstellen beter voor Afrikaanse en NL boeren

18 november 2004

Het voorstel voor suikerhervormingen van de Europese Commissie heeft een sterke inkomensdaling voor Nederlandse suikerbietenbedrijven tot gevolg en laat arme boeren in ontwikkelingslanden in de steek, aldus twee nieuwe Novib / Oxfam onderzoeken. Het alternatieve Novib / Oxfam-voorstel leidt tot een minder sterke inkomensdaling voor Nederlandse boeren en biedt ruimere kansen voor werkgelegenheid en armoedebestrijding in zuidelijk Afrika.

Novib heeft het LEI (Landbouw Economisch Instituut) laten onderzoeken wat de gevolgen zijn van het Novib / Oxfam-voorstel voor de Nederlandse suikersector in vergelijking met het voorstel van de Europese Commissie.
Het Oxfam rapport A Sweeter Future, dat uitkomt ter gelegenheid van de eerste Landbouwraad onder de nieuwe EU Landbouw commissaris, Mariann Fischer Boel, illustreert het grote economische en sociale belang van een dynamische suikersector in zuidelijk Afrika.

Effecten voor Nederlandse suikerbietensector
Zowel in het voorstel van de Europese Commissie als dat van Novib / Oxfam blijft de suikerproductie gereguleerd door productiequota. Het voorstel van de Commissie houdt een verlaging van de productiequota in, gecombineerd met een forse daling van de suikerprijs en een compensatie voor het inkomensverlies van de bietentelers. In het Novib / Oxfam-voorstel wordt de productie in sterkere mate verminderd om een einde te maken aan de dumping van suikeroverschotten op de wereldmarkt en om meer ruimte te maken voor import uit arme suikerproducerende landen. Daar staat tegenover dat wordt vastgehouden aan een hogere prijs, in het belang van suikerboeren in zowel Nederland als in Afrika.
Het LEI-onderzoek laat zien dat het Commissie voorstel een veel sterkere daling van het inkomen van de bietentelers tot gevolg heeft. Dit kan oplopen van 5% tot meer dan 30% van het bedrijfsinkomen. Het Novib / Oxfam-voorstel leidt tot een sterkere vermindering van de suikerproductie en dus ook van de werkgelegenheid in de suikersector. Deze wordt gedeeltelijk gecompenseerd door groeiende werkgelegenheid in de graanproductie. Daarentegen staan de inkomens van de bietentelers minder onder druk.

Effecten voor zuidelijk Afrika
Op basis van intensief veldonderzoek laat het Oxfam-rapport A Sweeter Future zien dat handel in suiker belangrijke kansen biedt op werkgelegenheid en armoedebestrijding in landen in zuidelijk Afrika, waar meer dan de helft van de bevolking rond moet komen van minder dan 2 dollar per dag. In Mozambique en Zambia alleen al zouden 30.000 nieuwe banen gecreëerd kunnen worden. Het rapport laat een voorbeeld zien in de Sofala provincie in noord Mozambique waar de werkgelegenheid verdubbeld is door de heropening van twee suikerfabrieken in 1998. Dit gebied was voorheen een van de armste regios van Mozambique maar in zes jaar tijd is de situatie zichtbaar verbeterd. Dit succesverhaal zou in veel andere Afrikaanse landen herhaald kunnen worden.
Het huidige voorstel van de Europese Commissie ontneemt ontwikkelingslanden echter deze kansen. De Commissie snijdt onvoldoende in de productie om de schadelijke exportdumping te beëindigen. En door de sterke prijsdaling zullen de minst ontwikkelde landen, die vrij naar Europa mogen exporteren, daar weinig voordeel van hebben.

Novib is het Nederlandse lid van Oxfam International, een samenwerkingsverband van twaalf onafhankelijke
ontwikkelingsorganisaties. Het gezamenlijk ideaal: een rechtvaardige wereld zonder armoede.

Noot voor de redactie (