Provincie Noord-Holland

Kleine kolk Willem I Sluis in Amsterdam behouden

De kleine kolk van de Willem I Sluis in Amsterdam-Noord wordt niet gedempt, maar na renovatie opengehouden. Dit hebben Gedeputeerde Staten (GS) van Noord-Holland vandaag in hun wekelijks beraad besloten. Vanwege de grote cultuurhistorische waarde van de sluis, is ervoor gekozen om de kolk in zijn originele staat te bewaren. Dit betekent dat het oorspronkelijke plan om de kolk te dempen van de baan is. De kleine kolk zal echter niet in gebruik worden genomen: voor doorvaart van schepen is dat niet nodig.

De Willemsluizen vormen de verbinding tussen het IJ en het Noordhollandsch Kanaal. Omdat de kleine kolk van de sluis al sinds begin jaren negentig van de vorige eeuw buiten gebruik is, was besloten de sluis te dempen. Naar aanleiding van vragen in Provinciale Staten (PS) hebben GS onderzocht of de sluis volledig in ere kon worden hersteld.

Grote cultuurhistorische waarde
De Willem I sluis is van grote cultuurhistorische waarde. De sluis is gebouwd tussen1819 en 1924 en is ontworpen door een van de belangrijkste waterbouwkundigen van de 19^e eeuw: de inspecteur-generaal Jan Blanken. Hoewel de sluis in 1867 grotendeels is herbouwd, is de sluis uiterlijk vrijwel ongewijzigd gebleven. De sluis geeft daarom een goed beeld van de kundigheid van de toenmalige ingenieurs. Het is ook een van de weinige objecten die herinneren aan de beginperiode van het kanaal.

Muurplanten blijven behouden
Ook herbergt de gemetselde wand van de sluis een grote rijkdom aan bijzondere muurplanten, waarvan een aantal wettelijk zijn beschermd. Uit een studie is gebleken dat delen van de begroeiïng op de muren van de kleine kolk zeer waardevol zijn. Wettelijk beschermd zijn de Tongvaren en Steenbreekvaren. Het grote aantal Tongvarens is bijzonder omdat de kleine kolk van de Willem I Sluis circa 20% van de Amsterdamse populatie herbergt. Nu de kolk niet gedempt wordt, blijven al deze muurplanten behouden.

Rijksmonument
De stadsdeelraad Noord heeft een verzoek ingediend bij de Rijksdienst voor de monumentenzorg om de Willemsluis aan te wijzen als Rijksmonument. Dit betekent dat de sluis op basis van de Monumentenwet geacht wordt een rijksmonument te zijn totdat de minister van OCW over het verzoek heeft beslist.

Kosten
Het Rijk had al een bedrag gereserveerd voor het dempen van de kolk. Dit bedrag, zo is toegezegd, is nu beschikbaar voor de algehele renovatie. De extra kosten voor het openhouden van de sluis zijn geraamd op een bedrag van 50.000, plus jaarlijks 18.000 voor onderhoud.

Informatie: Siemen Lenos, Afdeling Beheer en Uitvoering, tel. 023 514 5188.
L.Zwart 24 november 2004