Rijksuniversiteit Groningen

Waterafstotende bacterie-eiwitten interessant voor scheepscoating- en Alzheimeronderzoek Dennis Claessen ontdekte opmerkelijke en nuttige functies van bepaalde eiwitten, die hij 'chaplins' noemde, toen hij onderzoek deed aan de bodembacterie Streptomyces coelicolor. Deze bacterie groeit door middel van draden (hyfen) in de vochtige bosgrond, maar verlaat na verloop van tijd dit waterige milieu om sporenketens te vormen in de lucht. Luchthyfen en sporen zijn, in tegenstelling tot de hyfen in een waterige omgeving, zeer waterafstotend. Claessen ontdekte dat de waterafstotende laag, die eruit ziet als een mozaïek van parallelle staafjes (rodlets), de bacterie in staat stelt om vanuit het waterige milieu de lucht in te groeien. De rodlets blijken te zijn opgebouwd uit twee verschillende soorten eiwitten (rodlets en chaplins) die algemeen voorkomen bij streptomyceten. Vooral chaplins zijn merkwaardige eiwitten. Deze eiwitten kunnen assembleren tot kleine fibrillen (amyloïden) die grote overeenkomst vertonen met de fibrillen die aangetroffen worden in de hersenen van patiënten die leiden aan Alzheimer en Creutzfeldt-Jacob. Daarnaast zijn ze betrokken bij aanhechting van wat algemeen aanvaard wordt als de initiële stap in het ontstaan van (bacteriële) infectieprocessen. In juli 2003 is naar aanleiding van een wetenschappelijke publicatie van Claessen een persbericht uitgebracht (zie www.rug.nl/corporate/nieuws/archief/archief2003/091_00 ). Ook werd er een aflevering van Adams Appel, het regionale tv-programma van de RUG, gewijd aan dit onderzoek. Deze aflevering is als 'streaming video' op internet te bekijken door 'aflevering 35' aan te klikken op www.rug.nl/corporate/nieuws/adamsappel/video2003 . Dennis Claessen (Wolvega, 1977) studeerde biologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, waar hij vervolgens zijn promotieonderzoek deed bij Microbiële Fysiologie, aan het Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute (GBB). Het onderzoek werd gefinancierd door een fonds van het EET (Economie, Ecologie en Technologie), een gezamelijk initiatief van verschillende ministeries. Zijn onderzoek valt onder het project Pepticoat, dat op zoek is naar een milieuvriendelijk alternatief voor de tin-houdende verven die gebruikt werden in de bestrijding van aangroei op schepen. Naast de RUG zijn hierbij Genencor (Leiden), Sigma Coatings, TNO (Den Helder en Eindhoven) en ATO. Betrokken. (www.pepticoat.nl ). In januari 2005 begint Claessen als post-doc aan onderzoek naar celdeling van Bacillus subtilis in het laboratorium van professor Jeff Errington aan de Universiteit van Oxford. Datum en tijd vrijdag 3 december 2004, 16.15 uur
Promovendus D. Claessen, tel. (050)363 21 60, fax (050)363 21 54, e-mail: d.claessen@biol.rug.nl (werk) Proefschrift Structural proteins involved in morphological differentation of streptomycetes Promotores prof.dr. L. Dijkhuizen en prof.dr. H.A.B. Wösten Faculteit wiskunde en natuurwetenschappen
Plaats Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Laatst gewijzigd:22 november 2004 15:09