30-11-2004
Het Maandbla
d Geestelijke volksgezondheid in december
Utrecht, 30 november 2004. Mensen die niet of nauwelijks in contact
komen met psychiatrische patiënten hebben negatievere ideeën en
gevoelens over hen dan mensen die hen veel tegenkomen bijvoorbeeld
omdat ze in de buurt van een psychiatrische voorziening wonen.
Psychiatrische patiënten zijn echter niet gebaat bij medelijden: dat
gevoel gaat gepaard met minder acceptatie (en dus meer sociale
afwijzing). Dat blijkt uit onderzoek van Sjaak Boon, Annet Nugter en
Anton Dijker in twee Noord-Hollandse plattelandsgemeenten: Schagen en
Niedorp. De onderzoekers schrijven erover in het decembernummer van
het Maandblad Geestelijke volksgezondheid, die verschijnt op vrijdag 3
december.
Psychiatrische patiënten roepen gemengde gevoelens op: irritatie,
angst en onzekerheid, maar ook betrokkenheid, medelijden en
ontroering. Ook hebben mensen vaak uitgesproken denkbeelden over hen:
dat ze agressief en onvoorspelbaar zijn, bijvoorbeeld, maar ook dat ze
gebukt gaan onder hun stoornis. Zulk soort gevoelens en denkbeelden
lijken van invloed te zijn op de mate waarin psychiatrische patiënten
worden geaccepteerd.
Om die acceptatiegraad te meten, vroegen Sjaak Boon, Annet Nugter en
Anton Dijker mensen of ze zouden kunnen leven met een psychiatrische
patiënt als wijkgenoot, als directe buur, als collega, als onderwijzer
van de kinderen, als zwager of schoonzus, schoonzoon of -dochter, of
als oppas van de kinderen. Naarmate psychiatrische patiënten
dichterbij komen, zo bleek, worden ze minder geaccepteerd: een gek als
buur zien veel mensen nog wel zitten, maar niet als onderwijzer laat
staan als oppas voor hun kinderen.
Ook bleek dat onbekend onbemind maakt. In Schagen, waar verschillende
psychiatrische voorzieningen zijn, leefden minder gevoelens van angst
en onzekerheid te leven dan in Niedorp (waar zulke voorzieningen
ontbreken). Naarmate mensen vaker in contact komen met patiënten,
hebben ze daar positiever tegenover.
De onderzoekers concluderen dat geregelde ontmoetingen tussen gekke en
gewone burgers kunnen bijdragen tot het normaliseren van de
verhoudingen. Ze pleiten daarom voor het creëren van gelegenheden waar
beide elkaar kunnen ontmoeten, bijvoorbeeld in een buurthuis.
Aangezien medelijden gepaard gaat met minder acceptatie van
psychiatrische patiënten, zouden voorlichtingscampagnes moeten nadruk
moeten leggen op de sterke kanten van psychiatrische patiënten. Op
arme stumpers zit niemand te wachten.
Verder in MGv 04-12 ondermeer:
Vergroot cannabisgebruik het risico op schizofrenie?
Prof. Wim van den Brink en prof. Jim van Os bespreken recent
wetenschappelijk onderzoek en trekken daaruit heel verschillende
conclusies.
Vestzak-broekzak in de Noord-Hollandse psychiatrie
Historici Catharina Bakker en Henk van der Velden beschrijven hoe de
provincie Noord-Holland vroeger niet alleen geld uitgaf aan de
krankzinnigenzorg, maar er ook aan verdiende.
---
Het MGv is een uitgave van het Trimbos-instituut in samenwerking met
Bohn Stafleu Van Loghum. Het heeft een onafhankelijke redactie.
Journalisten en politici kunnen een gratis exemplaar
aanvragen: tel. 030-2971100 (fax: 030-2971111) mgv@trimbos.nl of: MGv,
Postbus 725; 3500 AS Utrecht. Anderen kunnen een exemplaar bestellen
bij BSL Klantenservice, Postbus 246; 3990 GA Houten; 030-6383736 (fax:
030-6383999) http://www.bsl.nl
Zie ook het MGv op de website.