Koninklijke Nederlandse Schaakbond

Hete herfst voor IM Karel van der Weide

Na de cruel summer volgde een periode van zelfreflectie. Het moest anders, beter en daartoe raadpleegde ik de werken van Alexander Yermolinsky en Jonathan Rowson. Beiden hadden in een identieke positie als mijzelf verkeerd, d.w.z. tussen meester- en grootmeestersterkte in. Daarnaast kreeg ik de beschikking over een aantal wijze adviezen van Yasser Seirawan. Zelden is er door mij in een paar maanden zo hard aan het spel gewerkt en dit wierp nagenoeg onmiddellijk vruchten af.

De hete herfst begon eind september met een bescheiden Elo-winst in Goch. Dit toernooi werkt met de puntentelling die men ook in het hedendaagse voetbal kent; een overwinning levert drie punten en een remise slechts één punt op. Mijn 5,5 uit 7 was niet slecht, maar door de drie remises kwam er een pak volk langszij. Twee remises waren nogal kort (9 zetten) en iemand verweet mij er niet voor te gaan. Onhandig, want de ongelukkige kreeg hierop zwart tegen mij:

Van der Weide - Verführt

1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 g6 6. Le3 Lg7 7. f3 0-0 8. Lc4 Pc6 9. Dd2 Pe5 10. Lb3 Ld7 11. 0-0-0 Tc8 12. Kb1 Pc4 13. Lxc4 Txc4 14. g4 b5 15. h4 De hoofdvariant gaat hier verder met 15. b3 Tc8 (15. ... Tc5? 16. Pe6) 16. Pdxb5 Da5 17. a4 a6 18. Pd5 maar waarom zou je de man niet meteen mat zetten? 15. ... b4 16. Pce2 a5? Volgens mij moet zwart het hebben van 16. ... Lxg4 17. fxg4 Pxe4 18. Dd3 d5 of 16. ... Dc7 17. h5 Tc8. 17. h5 Dc7 18. hxg6 fxg6 19. Pf4 Dc8 20. g5 Pxe4 21. fxe4 Txf4

22. Dh2! Dit is veel sterker dan 22. Lxf4 Txd4 23. Dh2 Txd1+ 24. Txd1 met nog een bepaalde compensatie voor zwart. Het was zelfs zo sterk dat hij opgaf vanwege de volgende varianten:
a.22. ... Txe4 23. Dxh7+ Kf7 24. Thf1+ Lf5 25. Pxf5 gxf5 26. Txf5+ Ke8 27. Dxg7 Txe3 28. Tf8+
b.22. ... Tf7 23. Dxh7+ Kf8 24. Dxg6 1-0

Half oktober stond het toernooi van Münster op het programma. Zo kort over de grens en toch al een oase van rust met een overdaad aan cultuur. De Aa-see, de promenade over de oude stadswallen, de Dom, het Landesmuseum, de Friedenszaal. Hier werd in 1648 het verdrag ondertekend dat de 80-jarige oorlog beëindigde. Dit betekende onafhankelijkheid voor de Zeven Provinciën, het latere Nederland. Mijn reisgenoot naar zowel Goch als Münster was de bekende pianist, schaakinstructeur en programmeur Waldemar Moes. Gezamenlijk genoten wij van het goede leven dat men bij de Oosterburen leiden kan. Met het schaken ging het Waldemar echter wat minder voor de wind, mij des te meer.

Beutelhoff - Van der Weide
Deze partij is echt een juweeltje, een typische van der Weide-classic. Jan Bey had dit in de gaten en plaatste hem op schakers.info, in de hoop dat een groter publiek ervan kon genieten. Ik denk dat zelfs Tal een beetje trots geweest zou zijn op deze partij.
1. d4 Pf6 2. c4 c5 3. Pf3 cxd4 4. Pxd4 e5 5. Pb5 d5 6. cxd5 Lc5 7. e3 0-0 8. P5c3 Lf5 9. Le2 Pbd7 Zwart heeft zich bediend van een lichtelijk verdacht pionoffer. Wit moet rustig verder gaan met 10.a3 of 10.Pd2. De tekstzet is enkel goed als zwart e4 gespeeld heeft. 10. g4?! Le4 11. Lf3 Op de alternatieven had zwart altijd wel een antwoord: 11. f3 Pxg4 ; 11. Tg1 Lb4 ; 11. 0-0 Pb6. 11. ... Lxf3 12. Dxf3

12. ... e4! 13. Pxe4 Pxg4! 13. ... Pxe4 14. Dxe4 Dh4 geeft veel minder compensatie dan in de partij, waar de torens volop in het spel betrokken worden. 14. Dxg4 Van 14. Pxc5 Pge5 15. Dg2 Pxc5 16. 0-0 f5 wordt wit ook niet gelukkig. 14. ... f5 15. Dg2 Na 15. Dg5 heeft zwart de aangename keuze tussen een beter eindspel (15. ... fxe4 16. Dxd8 Taxd8) of het continueren van de aanval, waar ik vanzelfsprekend voor gekozen zou hebben: 15..Le7 16. Dg2 fxe4 17. Dxe4 Pc5. 15. ... fxe4 16. Dxe4 Dg5 17. h4 Dh5 18. Pc3 Ook na 18. Tg1 Tae8 19. Dg4 Df7 blijft de witte koning een target in het midden. 18. ... Tae8 19. Dg2 19. Dc2 Df3 20. Tg1 20. ... Pe5 21. De2 Dh3 -+. 19. ... Pe5 20. Kd2 Vertrekt uit de gevarenzone om een nieuwe te bereiken. 20..Pg4 21. Pd1 Lb4+ 22. Kc2 Df5+ 23. Kb3 Dd3+ 24. Pc3 Lxc3 25. Dxg4 (25. bxc3 Db5+ 26. Ka3 Tf6-+) 25. ... Ld2+ 26. Ka4 b5# 0-1

Dit resulteerde in een gedeelde tweede plaats, maar tijd om bij te komen was er niet. De avond na de laatste ronde reisde ik richting het Ruhrgebied, waar ik collega Siebrecht zou treffen. De volgende dag vertrokken we in alle vroegte naar Bayern (Bad Wiessee). Het resultaat van deze expeditie zal onderhand zelfs in de lage landen doorgedrongen zijn, al heb ik daar persoonlijk weer voor moeten zorgen. Ik zal ervoor waken in herhaling te vallen; de critici knopen je hier al op aan de hoogste boom als je per ongeluk twee keer dezelfde grap maakt. Zelfs Geert Wilders is coulanter. Hoe dan ook, in de laatste ronde was een vol punt noodzakelijk om de toernooioverwinning veilig te stellen.

Bunzmann - Van der Weide

1. d4 Pf6 2. Pf3 g6 3. Lf4 d6 4. e3 Yasser had mij verteld dat er in dit soort Londoner-systemen maar één methode is om een ongebalanceerde strijd te krijgen: chase the bishop! De volgende manoeuvre ziet er bizar uit, maar werd al door Kasparov en Gelfand gespeeld. 4. ... Ph5 5. Lg5 h6 6. Lh4 g5 7. Pfd2 Pg7 8. Lg3 Pf5 9. Ld3 Probeert de andere loper nog te geven... 9. ... Pxg3 Te laat! Even serieus, slaan op g3 uitstellen komt zeer zeker in aanmerking. 10. fxg3 e6 11. 0-0 Lg7 12. Df3 Na 12. Dh5 gewoon rokeren en vooral geen 12. ... De7? 13. Txf7. 12. ... De7 13. Pc3 Pc6 14. Le4?! Het begin van een leipe actie. Een normaal partijverloop lijkt 14. Pde4 f5 15. Dh5+ Kd8. Volgens mij staat de zwarte koning relatief veilig in het midden. 14. ... Ld7 Ik liet mij niet verleiden tot Tal-achtige pionoffers: 14. ... 0-0 15. Lxc6 bxc6 16. Dxc6 Tb8. 15. Pc4 0-0 Natuurlijk niet 15. ... d5? 16. Lxd5 exd5 17. Pxd5 +-. 16. d5 Pb4 17. a3 Pa6! Opnieuw koel gespeeld: 17. ... exd5 18. Lxd5 Pxc2 19. Tac1 leidt enkel tot chaos. 18. Ld3 Het dameoffer 18. dxe6 fxe6 19. Lxb7 Txf3 20. Txf3 is heel matig voor wit. 18. ... Pc5 19. e4 f5 Hier had zwart een aangename optie in het door Maarten Solleveld aangegeven 19. ... Tae8 20. g4 Lxc3 21. bxc3 exd5 22. exd5 De3+. 20. De3?!

Na 20. exf5 exf5 21. Tae1 Df6 staat zwart slechts gewoon beter. 20. ... b5! 21. dxe6 21. Pd2 Lxc3 22. bxc3 exd5 verliest een centrum. 21. ... Pxe6 Ook hier liet Maarten zien dat het anders kon. Natuurlijk geen 21. ... bxc4? 22. Lxc4 Lc6 23. exf5 met een sterk blokje voor het stuk, maar 21. ... Dxe6!? 22. exf5 Dxe3+ 23. Pxe3 Ld4 24. Tae1 Pxd3 25. cxd3 Lxf5 met een prachtig eindspel. 22. Pd5 Dd8 23. c3 Na 23. exf5 Ld4 24. fxe6 Lxe3+ 25. Pcxe3 Lxe6 26. Txf8+ Kxf8 27. Tf1+ Kg7 is wit uitgepraat. 23. ... f4 24. gxf4 gxf4 25. Pxf4 Pxf4 26. Txf4 Txf4 27. Dxf4 bxc4 28. Lxc4+ Kh8 Aan de slagenwisseling heeft zwart een stuk tegen twee pionnen overgehouden. De rest is techniek. 29. e5 Df8 30. De3 Df5 31. e6 Lc6 32. De2 32. Tf1 Dg4-+ 32. ... Te8 33. Tf1 Dg6 34. Lb3 Le4 35. Td1 Le5 36. Te1 Lf5 37. Df2 Lxe6 38. Lc2 38. Lxe6 Dxe6 39. Dxa7 Lxh2+ -+ 38. ... Dh5 39. g3 Ld5 40. Df1 Df3 41. Dxf3 Lxf3 42. Tf1 Ld5 43. Lg6 Tb8 44. Lf7 Le4 45. Te1 Lc2 46. b4 Lxc3 47. Tc1 Ld4+ 48. Kg2 Le4+ 49. Kh3 c5 50. bxc5 dxc5 51. Te1 Tb7 52. Lc4 Lg6 53. Kg4 Kg7 0-1

Vanuit de lage landen kwamen ondertussen verontrustende berichten; bedreigingen, razzias in de grote steden en de moord op een columnist. De media gingen volledig door het lint en elk krankzinnigeninstituut werd bezocht in de hoop iemand te vinden wiens radicale standpunten Nederland verder zouden choqueren. Politici schreeuwden moord en brand, hamerden op integratie en het behoud van normen, waarden en het Nederlandse cultuurgoed (!?). Dat laatste begreep ik niet; steltlopen, zwientje tikken en karbietbussen opblazen zeker. Geloof me, de moslims hebben een hogere cultuur dan de onze; ze zijn immers bereid zich hiervoor op te offeren. Dat zie ik de patatgeneratie niet zo gauw doen. Hoe dan ook, hierbij roep ik iedereen op tot kalmte, tolerantie en verbroedering. De echte vijand zit namelijk in Washington en we zullen onze geiten******* hard nodig hebben die weg te krijgen.

Anderhalve week na mijn zegetocht trad ik opnieuw in Bayern aan. Samen met Petra Schuurman reisde ik naar het rustieke Bad Bocklet, waar een gesloten toernooitje gehouden werd. Het regime was straf: elf partijen in acht dagen en de arme Petra, altijd op zoek naar nuances en de waarheid, raakte verwikkeld in lange theoretische slagenwisselingen met onze Oosterburen. Dit kostte haar heel veel energie en uiteindelijk een goede klassering. Uw verslaggever had al snel begrepen dat correct schaak hier niet de aangewezen methode was. De Wieners en Wolgas werden dus weer van stal gehaald:

Niklasch - Van der Weide
1.d4 Pf6 2. c4 c5 3. d5 b5 De Duitsers spraken mij nog aan op de afscheidsbrief die ik een tijdje geleden in New in Chess aan de Wolga geschreven had. Tsja, sex met je ex. 4. cxb5 a6 5. bxa6 g6 6. Pc3 Lxa6 7. Pf3 d6 8. e4 Tegen Petra had Niklasch de Financhetto-variant gespeeld, waarop ik iets bizars voorbereid had. 8.. Lxf1 9. Kxf1 Lg7 10. g3 0-0 11. Kg2 Pbd7 12. h3 Pb6 Dit wordt zelden gespeeld en daar zijn ook redenen voor. 13. Te1 Dd7 14. Dc2 Op 14. e5 komt natuurlijk dxe5 15. Pxe5 Db7 16. Pc6 Pfxd5 maar het door Giymesi gespeelde 14. Lg5 zou lastig kunnen zijn. 14. ... e6 15. dxe6 fxe6 16. e5 Pfd5 17. Pe4?! Hier hoopte ik op: zowel 17. Pxd5 exd5 18. e6 als 17. exd6 zien er verdacht uit voor zwart. 17. ... c4! Nu komen de paarden tenminste in het spel. 18. Pxd6 Pb4 19. De4 Pd3 20. Te2 Pc5! Verdrijft de witte dame van de diagonaal. 21. Dg4 Dc6 22. Lf4 Eveneens chaos is: 22. Pe4 Pb3 23. Tb1 Txa2 24. Lg5 c3. 22. ... Pd5 23. Tc1

Eigenlijk wilde ik hier 23. ... Ta4 spelen, maar de gevolgen van 24. b3 (24. Kg1? h5 -+) bevielen me niet: 24. ... cxb3 25. Txc5 Dxc5 26. Dxe6+ Kh8 27. Pg5! (27. Pf7+ Txf7 28. Dxf7 Txa2 is prima voor zwart) en ook in de analyse ging het mis. 23..h5 24. Dg5 Ta4 25. Te3?! Hier ging het licht uit bij wit. De computer gaf natuurlijk ijskoud 25. Te4! aan. 25..Pxe3+ Misschien moet ik de kwaliteit laten voor wat het is:. 25. ... Txa2 26. Te2 c3. 26. fxe3 Txa2 27. Tf1! Niklasch combineert verdediging en aanval: 27. Tc2 c3 28. Dxg6 Txb2 29. Kf2 Txc2+ 30. Dxc2 Tb8 31. Dxc3 Tb2+ verliest. 27. ... Txb2+ Onvoorstelbaar, maar na 27. ... Tb8 28. g4 Tbxb2+ 29. Kg3 Pe4+ 30. Pxe4 Dxe4 31. Dd8+ Lf8 32. Df6 is het zwart die in gevaar is. 28. Kg1 Da4?! Mist de winst: 28. ... Dd5! 29. Dxg6 Dd3 had er moeten gebeuren. 29. Dxg6 Dc2 30. Dxc2 Txc2 31. Pd4 Tc3 32. Pe2 Tc2 33. Pd4 Tc3 34. Pe2 Td3?! Met minder tijd en zonder voordeel ga ik de zetherhaling uit de weg. Zelfbeheersing, ho maar. 35. Pxc4 Pb3 36. Pd6 Ta8 37. Pe4 Ta4 38. Pf2 Td2 39. Pc3 Tc4 40. Pce4 Td5 41. Tb1 Tc1+ 42. Txc1 Pxc1 43. Pg5 Lxe5 44. Pxe6 Pe2+ 1/2-1/2 Desondanks remise; enkel wit kan het proberen.

Hoewel niet in deze partij, bleek het schoffelschaak toch een groot succes. De meeste pluggers lagen er na een zetje of dertig af. Met 9 uit 11 eindigde ik op een ongedeeld eerste plek. Tien Elo-punten resten mij nog voor de GM-titel, hopelijk opnieuw in Bayern rond de jaarwisseling te behalen. A cruel summer, een hete herfst, maar wat voor winter zal het worden...?


---