Ministerie van Economische Zaken

Berichtnaam: Kamervragen leden van Dam en Vendrik over de traceerbaarheid van printers
Datum: 20-12-2004


20 december 2004


De Minister van Economische, mr. L.J. Brinkhorst heeft deze vragen als volgt
beantwoord.

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen die zijn gesteld door de leden Van
Dam en Vendrik. De vragen zijn de Minister van Economische Zaken toegestuurd per
brief van 2 november 2004, onder nummer 2040502660.

1.  Klopt het dat sommige printers traceerbaar zijn doordat op de afdrukken een
onzichtbare code wordt meegeprint?   Zo ja, o welke printers gaat het?
Ja, het is mogelijk om, voor het blote oog niet of nauwelijks waarneembare codes,
mee te printen in kleurenprints. Met een goede scanner en met speciale software
is deze code door de fabrikant uit te lezen en te herleiden tot bijvoorbeeld een
apparaatnummer.

Het gaat hier om de meer kostbare kleurenkopieermachines en kleurenlaserprinters.
Deze kostbare apparaten zijn voornamelijk in het bezit van bedrijven. Het gaat
dus niet om gebruikelijke - door de consument aangeschafte - printers, zoals kleuren
inktjet printers.

2.  Deelt u de mening dat het meeprinten van onzichtbare codes, behalve dat het
behulpzaam kan zijn bij de opsporing van verdachten van strafbare feiten, ook
de privacy van consumenten kan schaden?

Er zou op twee manieren sprake kunnen zijn van schending van privacy: door de
fabrikant en door derden zoals opsporingsinstanties. Alleen de fabrikant kan door
de code te koppelen aan een door hem aangelegd bestand achterhalen bij welke klant
de printer staat waar de print is gemaakt. Mij is de commerciële meerwaarde van
dit gegeven niet geheel duidelijk. Immers de fabrikant, dan wel de leverancier, 
heeft over het algemeen de gegevens van zijn klanten en weet welke klant welke
printer heeft.

Derden kunnen alleen achter de gegevens van de klant komen met medewerking van
de fabrikant. Daarvoor is het noodzakelijk dat achterhaald wordt uit welk merk
printer het papier is gekomen. Als dit mogelijk is kan een opsporingsinstantie
trachten de gegevens van de verdachte te achterhalen. Hierbij zal nadrukkelijk
worden afgewogen het belang van het bekend maken van de tekst van de verdachte
aan derden, in casu de fabrikant, tegen het belang van het onderzoek om de gegevens
van een klant te achterhalen. Daarbij zal zeker een rol spelen dat het gaat om
printers van bedrijven waar meerdere mensen gebruik van kunnen maken. Overigens
ook bij gebruikelijke 'onderzoeken van printerschrift' van het Nederlands Forensisch
Instituut, wordt gezocht naar specifieke kenmerken van printers - bijvoorbeeld
de effecten van verstopte spuitmondjes bij een inkjet-printer of van het papiertransportmechanisme
van een printer. Een duidelijk verschil tussen deze gebruikelijke onderzoeken
van printerschrift en gebruikmaking van deze onzichtbare code, is dat bij dit
laatste de medewerking van de fabrikant vereist is.

Er zou sprake kunnen zijn van de schending van privacy. Dit echter alleen voor
zover de gegevens te koppelen zijn aan een natuurlijk persoon zoals beschreven
in artikel 1 onder a van de Wet bescherming persoonsgegevens. Immers de tekst
van bijvoorbeeld een brief kan via de code in combinatie met het bestand bij de
fabrikant gekoppeld worden aan de persoonsgegevens van een natuurlijk persoon.
In dit geval gaat het echter, voor zover mijn informatie strekt, om printers die
door bedrijven en grote organisaties worden gekocht waardoor nimmer met zekerheid
is te stellen van wiens hand een bepaalde brief is. Ik acht een schending van
de privacy dan ook niet direct in de rede liggen.

3.  Vindt u dat fabrikanten van printers consumenten hiervan op de hoogte (hadden)
moeten stellen? Zo ja, op welke manier gaat u zeker stellen dat fabrikanten dit
in de toekomst daadwerkelijk zullen doen?

Gegeven mijn antwoord op vraag 2 blijft er altijd de mogelijkheid bestaan dat
bepaalde brieven, teksten via de code wel herleidbaar zijn tot een natuurlijk
persoon. Daarom ben ik van mening dat de consument op de hoogte gesteld moet worden
van het feit dat de printer, dan wel het kopieerapparaat, een onzichtbare code
meeprint waarmee via de fabrikant de gegevens van de klant te achterhalen zijn.
Dan kan de consument zelf bepalen of hij desondanks een printer van deze fabrikant
wil aanschaffen.

Ik zal de brancheorganisatie dan wel de fabrikanten op hun wettelijke verplichting
inzake de verwerking van persoonsgegevens conform de Wet bescherming persoonsgegevens
wijzen en hen verzoeken hun handelswijze voor zover nodig in overeenstemming met
die wet te brengen. 

Meer informatie

Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u terecht bij Postbus 51, telefoon
0800 - 6463951, e-mail: ezinfo@postbus51.nl

Voor journalisten: Paula de Jonge, persvoorlichter, telefoon (070) 379 75 52,
e-mail: A.T.M.deJonge@minez.nl


Zie o.a. www.webwereld.nl, 25 oktober jl., Het Parool en Trouw, 26 oktober
jl.