Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie

22 december 2004

NIGZ teleurgesteld over standpunt kabinet orgaandonatie

Het kabinet heeft vrijdag 17 december haar standpunt bekendgemaakt over het NIGZ-voorstel om te komen tot een Actieve Donor Registratie (ADR) in Nederland. Het NIGZ is teleurgesteld in de door het kabinet getrokken conclusies dat het ADR-systeem niet zal leiden tot meer donorgorganen. Het kabinet heeft ook haar visie verwoord op de tweede evaluatie van de Wet op de orgaandonatie. Het in opdracht van het kabinet uitgevoerde onderzoek naar het ADR was een ingelast vervolg op deze tweede evaluatie.

Het voorgestelde ADR systeem heeft als doel de wil betreffende orgaandonatie van iedereen in Nederland te registreren. Uitgangspunt blijft het huidige donorregistratiesysteem. Alle niet-geregistreerden ontvangen nogmaals een aanschrijving met de vraag zich te laten registreren (al dan niet als donor). Bij niet reageren ontvangt men na een bepaalde periode een bevestiging dat men na zes weken actief als donor wordt ingeschreven in het register. Er is dan dus nog een ruime periode alsnog te reageren. Doet men dit niet dan is men donor met daarbij de mogelijkheid om altijd, net zoals binnen het huidige systeem, de registratie te wijzigen.

Het kabinet is van mening dat uit de onderzoeksgegevens niet gebleken is dat dit ADR-systeem tot substantieel meer donororganen zal leiden. Dit omdat volgens de onderzoekers het systeem als zodanig niet het meest doorslaggevende is bij het aantal donoren. Zo zou onder andere het hoge aantal weigeringen door nabestaanden bij een systeemwisseling niet wijzigen. Vooral dit laatste is teleurstellend. Want uit hetzelfde onderzoek blijkt dat het aantal positief geregistreerden in Nederland zal stijgen van 20% naar ruim 50% van de totale bevolking. Daar staat echter volgens het onderzoek ook een verdubbeling tegenover van het aantal nee-registraties en een lager toestemmingspercentage bij de huidige ja-registraties.
De juridische en ethische problemen die het kabinet noemt bij het ADR systeem worden door het NIGZ onderschreven en vereisen meer oplossingsgericht onderzoek. Overigens ondersteunen zo goed als alle partijen die zich met orgaandonatie bezighouden in Nederland, het voorstel voor een ADR systeem.

Effecten voorgestelde maatregelen onzeker
De door het kabinet voorgestelde nieuwe maatregelen zijn voor een deel inmiddels in werking gesteld en zullen voor een ander deel nog opgezet moeten worden. Deze maatregelen verdienen zeker steun maar de effecten zijn nog allerminst zeker. Zo is het voorstel om de mogelijkheden van het in enige vorm uitdelen van het donorformulier bij het verstrekken van het paspoort interessant. Positief eraan is dat er inderdaad, zoals het kabinet stelt, een extra distributiepunt van het donorformulier wordt gecreëerd. Of dat tot meer geregistreerden en daarmee meer daadwerkelijke donoren zal leiden moet nog proefondervindelijk worden vastgesteld.

NIGZ-Donorvoorlichting
Het NIGZ heeft in opdracht van de overheid de taak om de Nederlandse bevolking te informeren over orgaan- en weefseldonatie en de daarmee samenhangende aspecten zoals het donorschap en registratie in het donorregister. Met de overheid, diverse samenwerkingspartners en landelijke organisaties die zich bezig houden met orgaan- en weefseldonatie wordt daarbij intensief samengewerkt.