Zembla over bange moslims
Donderdag 23 december, 21.10 uur op Ned 3
Pas op je woorden
Een maand na de aanslagen van 11 september 2001 maakte Zembla de
documentaire `De Geest uit de Fles'. Daarin verbraken jonge
Nederlandse moslims het stilzwijgen. Ze hadden ongezouten meningen en
stonden op het punt om het voortouw te nemen in een eerlijke en open
dialoog. "Er staat een hele generatie hoogopgeleide moslims klaar. Die
spreken allemaal goed Nederlands en die nemen geen blad voor de mond.
Daar zullen we nog veel van horen de komende jaren." Dat waren de
woorden van Ali Eddaoudi in 2001. Nu, drie jaar later, blikt Zembla in
de documentaire `Pas op je woorden' met diezelfde mensen terug en
constateert dat er van die dialoog, van het onafhankelijke geluid,
weinig is terecht gekomen. Zeker niet als je het vergelijkt met de
hoeveelheid kritiek die er op Marokkanen is geuit, of op de islam. De
angst heeft het gewonnen van het vrije woord.
Wat is er gebeurd met de mensen die zich zo krachtig uitspraken in `De
geest uit de fles`? Abdoellah Haselhoef werd als "nep-imam" ontmaskerd
en aan de schandpaal genageld. Hij kon certificaten laten zien waarin
stond dat hij wel degelijk mag voorgaan in het gebed. Het hielp niet.
Het oordeel was geveld. Ali Eddaoudi kreeg de schuld van
doodsbedreigingen aan Ayaan Hirsi Ali en zweeg lange tijd.
Krachtige opinieleiders
Toen Nabil Marmouch voorzitter werd van de Arabisch Europese Liga,
werd hij plotseling beschuldigd van diefstal en heling. Hij werd
gearresteerd en vrijgesproken. De schade aan zijn reputatie is
blijvend. Nu, na de moord op Van Gogh, keert Zembla terug naar
dezelfde mensen. Maar wat blijkt? De mensen die eerst een lans braken
voor de ongezouten mening zijn een stuk voorzichtiger geworden. Het
zijn niet de krachtige opinieleiders geworden die de ware gevoelens
van de Nederlandse moslim verwoorden.
Nora Kasrioui was in 2001 nog één en al optimisme. Samen met haar drie
zussen sprak ze openlijk over de angst voor etnisch geweld. Nora
lachte dat gevaar weg. Ze vond het maar gedramatiseer. Als Zembla
terugkeert bij Nora Kasrioui en haar drie zussen, wil één van haar
zussen niet eens meer meewerken. Ze legt telefonisch uit dat ze niet
meer gelooft in het nut van de dialoog:"Nederlanders willen de
waarheid niet weten. Als moslim mag je niet zeggen wat je denkt, want
dan word je hard gestraft".
Angst
Abdoe Khoulani liet zich in de vorige uitzending het zwijgen niet
opleggen. "Angst is een slechte raadgever", zei hij in 2001. Maar toen
leek het conflict tussen moslims en niet-moslims nog niet zo dichtbij
als nu. Nu de angst is toegenomen, verstomt ook zijn overtuiging: "Als
de samenleving gevaar loopt, moet je voorzichtig zijn met wat je zegt.
In die zin is angst toch niet zo'n slechte raadgever." Nabil Marmouch
vindt dat de moslimgemeenschap zelf ook de hand in eigen boezem moet
steken, omdat ze er na al die jaren in Nederland niet in geslaagd is
zich zo te organiseren dat hun stem gehoord wordt.
Regie: Kees Schaap
Research: Marjon van Essen
Zembla (NPS/VARA)