Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Quizzer weet weinig van plastic en veel van gehusselde woorden

25 december 2004

Deelnemers aan de Nationale Wetenschapsquiz 2004 blijken weinig te weten van plastic en veel van gehusselde woorden. Dat blijkt uit analyse van de duizenden inzendingen door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Slechts een kwart van de inzenders weet dat zachte plastics slecht drogen omdat ze water afstoten. Maar liefst 9 van de 10 deelnemers antwoordden dat dzee tkset znoedr veel mietoe te lezen is, omdat we de woorden als patronen herkennen. Ruim twintigduizend mensen stuurden hun antwoorden in voor de seniorquiz of de juniorvariant. NWO organiseert de quiz samen met de VPRO.

Gemiddeld hadden de deelnemers 10 van de 16 vragen goed. Lezers van de Haagsche Courant scoorden het hoogst (11,6 vragen goed). Opvallend was verder de hoge score van lezers van Dagblad de Limburger (11,3) ten opzichte van de lage score van hun buren, het Belgische HUMO (8,3).

Moeilijke vraag, naast de kwestie over plastic in de afwasmachine, was de vraag over pokken. Slechts 3 op de 10 inzenders wisten dat mensen zich voor het eerst immuun maakten voor pokken door gedroogde en gemalen korsten van pokkenpatiënten in hun neus te stoppen.

Man versus vrouw
Grootste verschillen tussen mannen en vrouwen ontstonden bij de vragen over wijnglas en fietswiel. Van de vrouwen wist 80 procent dat de toonhoogte lager wordt als je met een natte vinger over de rand van een wijnglas wrijft terwijl je het glas vult. Slechts 70 procent van de mannen had deze vraag goed. Daarentegen wisten 4 van de 5 mannen dat het voorwiel van de fiets sneller draait in een scherpe bocht. Van de vrouwen hadden maar 3 op de 5 het goede antwoord.

Jong versus oud
Opmerkelijk was het verschil in duivenkennis tussen de inzenders. Van de deelnemers onder de 18 jaar wisten slechts 3 op de 10 dat een duif zijn kop heen en weer beweegt om beter te zien. Maar liefst 6 van de 10 deelnemers tussen de 30 en de 34 jaar hadden het goed. Kinderen in de basisschoolleeftijd (zij kregen dezelfde vraag in de juniorvariant van de wetenschapsquiz) wisten slechts in 2 van de 10 gevallen het juiste antwoord.

Winnaars
Winnaar van de Nationale Wetenschapsquiz 2004 is Oei Hway Ik uit Leiden. De leraar exacte vakken wint een reis naar Andorra. De tweede prijs, een trip naar de Ardennen, gaat naar Koen Kok uit Alkmaar. De ontdekkingsreis naar Arnemuiden is voor de winnaar van de derde prijs, Karin Rijnders uit Amsterdam. Alle drie de winnaars hadden alle vragen goed beantwoord. De beste klas was klas 2c van het Economisch College Maarssen uit Maarssen. De leerlingen uit deze klas hadden alle vragen goed en winnen een schoolreisje naar Arnemuiden. Voorts veel troostprijzen.

Winnaars televisie
De winnaar tijdens de televisieuitzending was natuurkundige Jan Zaanen. Hij had 10 van de 14 vragen goed beantwoord. Met deze score was Zaanen niet alleen de individuele winnaar, maar hielp hij zijn team van wetenschappers aan een nipte overwinning op het team van hoofdredacteuren.

Winnaars Studentenquiz
Dit jaar was er voor het eerst ook de Nationale Wetenschapsquiz voor studenten. Vijfentwintig teams van drie studenten gingen de strijd aan. Winnaar van deze editie was het team van De Mega Vega's, bestaande uit Daphne Koopmans (geneeskunde, UvA), Karin van Maanen (geneeskunde, UvA) en Reinhout Schouwen (kunstmatige intelligentie, VU). Als enige team hadden zij alle vragen goed. De drie winnaars gaan op ontdekkingsreis naar de Ardennen.

Open vraag
Voor het eerst dit jaar bevatte de quiz een open vraag. Deze vraag, of mannen hun omgeving anders zien dan vrouwen, maakte bij inzenders veel reacties los. De vijf inzenders van de meest originele antwoorden ontvangen een verrekijker. Dit zijn Jan Stegeman uit Amsterdam, M.C. Cornelisse-van Kampen uit Diessen, Anke Feenstra uit Leeuwarden, Winfried Ponsioen uit Alphen aan den Rijn en Germaine de Ruijter uit Amsterdam. 'Kijk alleen al naar het verkeer', schreef Germaine de Ruijter. 'Mannen rijden vaker door rood, omdat zij kleuren anders zien. Ook missen ze vaak verkeersborden (vooral verbodsborden). Daarnaast zien mannen wel troep, maar niet hun eigen troep. Kortom, mannen zijn oost-indisch blind!'

04-54

.............................

Nadere informatie:

* Jurylid en initiator van de quizzen Hein Meijers (NWO)
* t: +31 (0)70 344 07 29, hein.meijers@nwo.nl
* Foto's bij Judith Michels (VPRO, afdeling Communicatie)
* t: +31 (0)35 671 23 27

* Krista Verweij of Marloes Steverink (VPRO, afdeling Communicatie)
* t: +31 (0)35 671 22 13 of 671 23 74, pers@vpro.nl

Toelichtingen bij de vragen staan na de uitzending op www.nwo.nl/quiz en www.vpro.nl en zijn schriftelijk op te vragen bij NWO, afdeling Voorlichting en Communicatie, Postbus 93138, 2509 AC, Den Haag.

De uitzending van de Nationale Wetenschapsquiz was op kerstavond, vrijdag 24 december, 22.10-23.50 uur, Nederland 3. De herhaling is op zaterdag 1 januari om 14.40 uur op Nederland 3.