Gemeente Utrecht


SCHRIFTELIJKE VRAGEN inzake Superman en campagne Utrecht Veilig

13 Vragen van J.H. Berends
(ingekomen 31 januari 2005)

Leefbaar Utrecht ontving onlangs posters en kaarten met een Superman-logo. Het bleek de start te zijn van de publiekscampagne "Utrecht Veilig! Dat doen we samen".(Een korte samenvatting is bijgevoegd)
Redelijk kinderlijk, zo'n logo, maar ja, role-modelling is natuurlijk wel een manier om gedrag te beïnvloeden.

Maar, werkt dat dan ook? Een publicatie in New Scientist (ook bijgevoegd) maakt duidelijk dat mensen die Superman als rolmodel hanteren, zichzelf minder in staat achten het gewenste samenwerkingsgedrag te vertonen dan anderen.

In gewoon Nederlands: Superman is een bedacht rolmodel dat ver van de werkelijkheid afstaat. En zich goed laat vergelijken met de Batman-figuur die af en toe wapperend met lakens her en der staat te protesteren. Kortom, commerciële kinderpret met een sterk Amerikaanse achtergrond van 50 jaar geleden, en pathetische volwassenen.

Leefbaar Utrecht heeft daarom de volgende vragen:

1. Op grond van welke communicatieve overwegingen, anders dan het "creatief concept" heeft u gekozen voor de imaginaire Superman?
2. Bent u bekend met het aangehaalde artikel uit New Scientist of andere publicaties over de werking van rolmodellen?
3. Overweegt u deze campagne te stoppen, nu u weet dat het gekozen rolmodel de plank volledig mis slaat?
4. Overweegt u deze campagne voort te zetten met "echte" helden, zoals utrechtse sporters, buurtbewoners of anderen?
5. Hoeveel is tot nu toe geïnvesteerd in tijd en geld voor deze campagne?


Campagne Utrecht Veilig! Dat doen we samen

De aanleiding
De aanpak van Utrecht Veilig! bestaat uit: extra inzet in de urgentiegebieden, de aanpak van veelplegers en een basisniveau op het gebied van veiligheid voor alle wijken. Een vierde, maar zeker niet onbelangrijke pijler van Utrecht Veilig! is communicatie. (......)

Creatief concept
Visueel uitgangspunt van de campagne is een T-shirt met het universele logo van superman. Het symbool is over de hele wereld bekend en wordt geassocieerd met 'een ander te hulp schieten'. Bij Utrecht Veilig! is het symbool echter aangepast met een
grote 'U' (van Utrecht, uiteraard). Daarnaast wordt niet gefocust op heldhaftige zaken, maar worden aan dit logo begrippen gekoppeld als oplettende buur, geweldmelder, gestolenfietsweigeraar, zwerfvuilopraper en buurtbemiddelaar. Wij willen de inwoners van Utrecht hiermee duidelijk maken dat je kunt meehelpen op eenvoudige manieren waar je misschien niet gelijk aan gedacht had, maar die wel (soms indirect) bijdragen aan een veiliger stad.(......)

De boodschappen die in de campagne zijn verwerkt zijn:
(..) door een bijdrage te leveren ben je een held (superman) (...)


Superman too super a role model

17:01 19 November 2004
Exclusive from New Scientist Print Edition
Anna Gosline
Superman is too good a role model. Fans of the man from Krypton unwittingly compare themselves to the superhero, and realise they do not measure up. And as a result, they are less likely to help other people.

Researchers made the discovery whilst examining how people's decision-making can be influenced by surreptitiously placed ideas, usually via seemingly unrelated questionnaires or word puzzles. For example, one study has shown that people primed with helpful words were more likely to help a friend pick up spilt pens.

Such effects usually last only up to a couple of weeks, but Leif Nelson at New York University and Michael Norton at the Massachusetts Institute of Technology wanted to see if it could last longer.

They asked students to list the characteristics of Superman, or alternatively superheroes in general, as part of a larger questionnaire. Later on, subjects were given the opportunity to volunteer for a fictitious community programme. Students who thought of Superman volunteered much less of their time than those who thought about other superheroes. Furthermore, Superman-primed subjects were significantly less likely to show up at a meeting for volunteers held three months after they were initially asked to participate.

The reason, believes Nelson, is that asking people to compare themselves to an exceptional individual makes them realise their shortcomings. Whereas thinking about a general category encourages people to identify the strengths they have in common.

Journal reference: Journal of Experimental Social Psychology (DOI: 10.1016/j.jesp.2004.08.003)

Related Articles
Celebrity "friends" key in teen development
01 March 2004


(met dank aan KIJK februari 2005)


---- --